តើពាក្យ «ម្ទេសខ្មាំង» មានន័យដូចម្ដេច ?

ម្ទេសខ្មាំង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ជារុក្ខជាតិ ដែលគេដាំសម្រាប់ធ្វើជាគ្រឿងទេស និងឱសថ។ ប្រជាជនខ្មែរយើងនិយមប្រើផ្លែស្រស់ជាគ្រឿងផ្សំបង្កើនឱជារសនំបញ្ចុក និងប្រើផ្លែជ្រក់ ឬត្រាំជាមួយគុយទាវ។ – ឈ្មោះខ្មែរ ឬក្នុងតំបន់ ៖ ម្ទេសខ្មាំង – អំបូរ ៖ SCROPHULARIACEAE – ឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត ៖ Capsicum frutescens var. fasciculatum – ឈ្មោះអង់គ្លេស ៖ Bird pepper – ឈ្មោះបារាំង ៖ Piment enrage – ប្រភពដើម ៖ តំបន់ត្រូពិចនៃទ្វីបអាមេរិក(៦០) – លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត ៖ ដើមឈរត្រង់ បែកមែកសាខា មានគល់រឹង និងកម្ពស់ ៥០-១០០ស.ម។ ស្លឹកទោលដុះចេញពីប្រគាបស្លឹក ឬចុងមែក រាងដូចផ្លែលំពែង មានបណ្តោយ៦-៨ស.ម និងទទឹង២-៤ស.ម(៦១)។ ស្រទាប់ផ្កាសឆែកជា៥-៧ ស្រទាប់ ទម្រផ្កាមានរាងដូចពែងចែកជា៥-៧ត្របក ទងកេសរឈ្មោលមាន៥(៦១)។ ផ្លែរាងមូលទ្រវែងធំគល់ស្រួចចុង រាងដូចកូនដៃ ទងវែងចេញផ្គុំគ្នាខាងចុងមែក មានគ្រាប់ច្រើន និងពេលទុំប្រែពណ៌ពីលឿងទៅក្រហម(៦១)។ – លក្ខណៈអេកូឡូស៊ី ៖ ដុះស្ទើរគ្រប់តំបន់មានអាកាសធាតុក្តៅ និងត្រជាក់បង្គួរ – លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ៖ មានក្លិនឆួល និងរសជាតិហឹរខ្លាំង – ការប្រើប្រាស់ ៖ ជាគ្រឿងទេស៖ ស្លឹកខ្ចីស្លបន្សាបជាតិហាង ក្នុងសម្លទំពាំង ។ ផ្លែចាស់ និងទុំ ប្រើបង្កើនរសជាតិហឹរក្នុងអាហារ ពិសេសនេះបញ្ចុក និងយកធ្វើជាជ្រក់សម្រាប់បរិភោគជាមួយគុយទាវ។ ផ្លែទុំហាលឱ្យស្ងួតទុកប្រើពេលក្រោយ តាមតម្រូវការផ្សេងៗ។ ជាឱសថ៖ បរិភោគជួយធ្វើឱ្យអាហារក្នុងក្រពះឆាប់រលាយ និងអាចព្យាបាលជំងឺថ្លើម ហើម និងកើតលឿង។
ឧទាហរណ៍៖ (៦០) វចនានុក្រមរុក្ខជាតិប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា របស់លោកស្រីបណ្ឌិត DY PHON PAULINE ឆ្នាំ២០០០ ទំព័រ១៣២ (៦១) សៀវភៅរុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជា របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ឆ្នាំ២០០៦ ភាគ៤ ទំព័រ៨៩ ។

                         កំណត់សម្គាល់៖ ស្លឹកម្ទេសខ្មាំង យើងនិយមយកបន្សាបសម្លរទំពាំអ។ ម្ទេសខ្មាំងហើរណាស់ ព្រោះមានជាតិម្យ៉ាងឈ្មោះ “Capsaicine”។ ម្ទេសខ្មាំងជាម្ទេស ដែលទ្វីបក្តៅសកកលោកនិយមប្រើណាស់។ ម្ទេសធ្វើអោយអាហារឆាប់រលាយ។ គ្រូថ្នាំខ្មែរបញ្ញត្តិឱ្យអ្នកថ្លើម ហើយហើមផង និងឈឺកើតលឿងបរិភោគម្ទេសខ្មាំង។

                         (ម.ព. ម្ទេសផ្លោក សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែម)

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត