តើពាក្យ «សមាន» មានន័យដូចម្ដេច ?

សមាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ស្មើ, ស្មើគ្នា, ប៉ុនគ្នា, ដូច, ដូចគ្នា, ជាមួយគ្នា; ដែលត្រូវគ្នា ។ សមានគតិ (–គៈតិ ) ដំណើរប្រព្រឹត្តស្មើគ្នា; អ្នកដែលមានគតិស្មើគ្នា, ដែលមានសេចក្ដីយល់ត្រូវគ្នា ។ សមានគុណ គុណស្មើគ្នា; អ្នកដែលមានគុណសម្បត្តិស្មើគ្នា ។ សមានគោត្ត ឬ –គោត្រ គោត្រស្មើគ្នា; អ្នកដែលមានគោត្រស្មើគ្នា, ដែលមានសែត្រូវគ្នា ( ប្រើជា សមគោត្ត ឬ –គោត្រ ក៏បាន ) ។ សមានចិត្ត ចិត្តស្មោះស្មើ, ចិត្តដែលមានសភាពទោរទន់រកគ្នាដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ ។
ឧទាហរណ៍៖ មានសមានចិត្ត, ប្រកបដោយសមានចិត្ត ។

                      សមានច្ឆន្ទ ( សៈម៉ាន៉ាច់-ឆ័ន-ទៈ ឬ –ឆ័ន ) បំណងស្មើគ្នា; អ្នកដែលមានបំណងស្មើគ្នា ។ សមានជន ជនស្មើភាពគ្នា, ជនស្មើស័ក្ដិ ។ សមានជាតិ ជាតិស្មើគ្នា, ជាតិត្រូវគ្នា ( សមជាតិ ) ។ សមានជាតិក ឬ –ជាតិកៈ អ្នកដែលមានជាតិស្មើគ្នា ( បើស្ត្រីជា សមានជាតិកា ) ។ សមាននាម ឈ្មោះត្រូវគ្នា, អ្នកដែលមានឈ្មោះត្រូវគ្នា ។ ( ព. វ. សាធារណនាម ) ។ សមានសំវាស ឬ –សង្វាស ( –ស័ង ឬ សង់-វ៉ាស ) សង្វាសស្មើគ្នា គឺការនៅរួមគ្នា ។ ព. ពុ. ការធ្វើឧបោសថសង្ឃកម្មរួមគ្នាបាន; ភិក្ខុដែលរួមធ្វើសង្ឃកម្មជាមួយគ្នាបាន ( មិនរង្កៀសចិត្តនឹងគ្នា ) ។ សមានានុភាព ( សៈម៉ាន៉ា–; បា. < សមាន + អានុភាវ ) អានុភាពស្មើគ្នា; អ្នកដែលមានអានុភាពស្មើគ្នា ។ សមានាសន (សៈម៉ាន៉ាសៈន៉ៈ; បា. < សមាន + អាសន ) កន្លែងអង្គុយស្មើគ្នា ។ សមានាសនិក អ្នកដែលមានកន្លែងអង្គុយស្មើគ្នា ( បើស្ត្រីជា សមានាសនិកា ) ។ ល ។ ( ម. ព. សម គុ. ផង ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត