Posted on by — Leave a comment

តើពាក្យ «ត» មានន័យដូចម្ដេច ?

ត

មានន័យថា ព្យញ្ជនៈទី ១ ក្នុងវគ្គទី ៤ ជាទន្តជៈ មានសំឡេងកើតត្រង់ប្រទល់ធ្មេញ, ជាសិថិល-អឃោសៈ សំ. បា. ថា តៈ , មានសំឡេងផ្សេងគ្នាអំពី ដ៎ៈ ឬ ត៎ៈ មុទ្ធជៈ, ភាសាខ្មែរថា ត….។
?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ភ្ជាប់, ភ្ជាប់គ្នាឲ្យវែងទៅទៀត ។
ឧទាហរណ៍៖ តដៃដែលបាក់, តខ្សែដែលដាច់, តខ្សែឲ្យវែង, តហប់ផ្ទះ…។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលជាលំដាប់ៗគ្នា, ដែលមានពីមួយទៅមួយ, ពីនេះទៅនោះ ។
ឧទាហរណ៍៖ ឮតពីគេមក, ឮតៗគ្នា, នាំតៗគ្នាមក; ផ្លូវតគ្នា…។

                តដៃ កិ. ប្រយុទ្ធតវិញ, តស៊ូមកវិញដោយដៃ ឬដោយគ្រឿងប្រហារ ។ តតប កិ. ឆ្លើយឆ្លងសងសម្ដី, ជជែកសងពាក្យសម្ដីរកខុសរកត្រូវ ។តតាំង កិ. ប្រណាំងប្រជែងសម្ដីដោយអាងភ័ស្តុតាង, តពាក្យសម្ដី ឬ តដំណើរសេចក្ដីដោយមានក្រយាតំណាំង ។ តតួ កិ. វិ. ដែលតស៊ូគ្នាតែមួយនិងមួយ ។

ឧទាហរណ៍៖  វាយតតួ, ចំបាប់តតួ; តែមួយនិងមួយឥតមានថែម : ដូរគោតតួ ។

                តទល់ កិ. និយាយសើរើរកខុសរកត្រូវទល់មុខគ្នា, លើកទ័ពឬពួកកងទៅមកប្រឈមទល់គ្នា ។ តទៅ និ. រៀងទៅ, ដរាបទៅ ។ តពីនេះទៅ និ. រៀងពីនេះទៅ, តាំងពីនេះដរាបទៅ ។ តពីនោះមក និ. តាំងពីនោះរៀងមក ។ តមក និ. រៀងមក, ដរាបមក ។ តមាត់ ឬ តមាត់ពាក្យ កិ. ឆ្លើយឆ្លងសងសម្ដីមួយម៉ាត់ទៅមួយម៉ាត់មក, សងសម្ដីទៅវិញទៅមក ។ តយុទ្ធ កិ. ប្រយុទ្ធគ្នា, ច្បាំងគ្នា, ចូលប្រឡូកគ្នា ។ តវ៉ា កិ. ជជែកប្រកែកសើរើរកឲ្យឃើញពិតដោយមិនទាន់សុខចិត្ត, សើរើថែមទៀតឲ្យអស់ផ្លូវសេចក្ដី ។ តស៊ូ កិ. តទល់ស៊ូនឹងគ្នាចំពោះមុខ, ស៊ូប្ដូរផ្ដាច់មិនទាន់ព្រមចាញ់….។ គុណសព្ទ ដែលជាលំដាប់ៗគ្នា, ដែលមានពីមួយទៅមួយ, ពីនេះទៅនោះ ឮតពីគេមក, ឮតៗគ្នា, នាំតៗគ្នាមក; ផ្លូវតគ្នា…។ តដៃ កិ. ប្រយុទ្ធតវិញ, តស៊ូមកវិញដោយដៃ ឬដោយគ្រឿងប្រហារ ។ តតប កិ. ឆ្លើយឆ្លងសងសម្ដី, ជជែកសងពាក្យសម្ដីរកខុសរកត្រូវ ។តតាំង កិ. ប្រណាំងប្រជែងសម្ដីដោយអាងភ័ស្តុតាង, តពាក្យសម្ដី ឬ តដំណើរសេចក្ដីដោយមានក្រយាតំណាំង ។ តតួ កិ. វិ. ដែលតស៊ូគ្នាតែមួយនិងមួយ វាយតតួ, ចំបាប់តតួ; តែមួយនិងមួយឥតមានថែម : ដូរគោតតួ ។ តទល់ កិ. និយាយសើរើរកខុសរកត្រូវទល់មុខគ្នា, លើកទ័ពឬពួកកងទៅមកប្រឈមទល់គ្នា ។ តទៅ និ. រៀងទៅ, ដរាបទៅ ។ តពីនេះទៅ និ. រៀងពីនេះទៅ, តាំងពីនេះដរាបទៅ ។ តពីនោះមក និ. តាំងពីនោះរៀងមក ។ តមក និ. រៀងមក, ដរាបមក ។ តមាត់ ឬ តមាត់ពាក្យ កិ. ឆ្លើយឆ្លងសងសម្ដីមួយម៉ាត់ទៅមួយម៉ាត់មក, សងសម្ដីទៅវិញទៅមក ។ តយុទ្ធ កិ. ប្រយុទ្ធគ្នា, ច្បាំងគ្នា, ចូលប្រឡូកគ្នា ។ តវ៉ា កិ. ជជែកប្រកែកសើរើរកឲ្យឃើញពិតដោយមិនទាន់សុខចិត្ត, សើរើថែមទៀតឲ្យអស់ផ្លូវសេចក្ដី ។ តស៊ូ កិ. តទល់ស៊ូនឹងគ្នាចំពោះមុខ, ស៊ូប្ដូរផ្ដាច់មិនទាន់ព្រមចាញ់….។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

_ ស្វែងរកឬបកប្រែពាក្យផ្សេងទៀតនៅប្រអប់នេះ៖
_ខាងក្រោមនេះជាសៀវភៅនិងឯកសារសម្រាប់ការងារនិងរៀនគ្រប់ប្រភេទ៖
Leave a Reply