Posted on Leave a comment

តើពាក្យ «ម្រេច» មានន័យដូចម្ដេច ?


ម្រេច


👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. មរីច ; បា. មរិច ; ហិណ្ឌី មរិចា ) ឈ្មោះដំណាំឡើងជន្លង់មួយប្រភេទ ដើមនិងស្លឹកស្រដៀងនឹងម្លូ តែស្លឹកតូចៗក្រាស់រឹងជាងម្លូ ផ្លែចេញជាស្មែង គ្រាប់មូលៗល្អិតៗមានក្លិនហឹរប្រហើរឆួល ប្រើជាគ្រឿងផ្សំម្ហូបឬជាថ្នាំក្ដៅ, ជាដំណាំមានប្រយោជន៍សំខាន់មួយប្រភេទ ក្នុងកម្ពុជរដ្ឋមានដាំក្នុងខែត្រកំពតច្រើនជាងទីឯទៀត។ ម្រេចកោរ ឬ ម្រេចស ម្រេចដែលគេបេះផ្លែទុំ ហើយត្រាំទឹកឲ្យរលួយសំបកនៅតែគ្រាប់ មានសម្បុរសដូចគ្នានឹងម្រេចអាចម៍សត្វដែរ ( ម្រេចនេះបែបដែលសម្រាំងមានតម្លៃជាងម្រេចធម្មតាដែលហៅថា ម្រេចខ្មៅ ) ។ ម្រេចអាចម៍សត្វ ( —អាច់សាត់ ) គ្រាប់ម្រេចដែលជាអាចម៍សត្វបក្សីចំពួកខ្លះមានពពេចជាដើម ព្រោះវាចឹកស៊ីផ្លែម្រេចទុំ ( មានតម្លៃស្មើគ្នានឹងម្រេចសយ៉ាងល្អ ) ។
វល្លិតោងជន្លង់ មែកប្រវែង ៨-១០ ម គេដាំនៅប្រទេសក្តៅដើម្បីយកផ្លែធ្វើជាគ្រឿងេសហឺរ។ មុនឆ្នាំ១៩៧០ខែ្មរយើងដាំម្រេច ដោយប្រពលលក្ខណៈក្នុងខេត្តកំពត។​ ម្រេចជាឱសថក្នុងសម្រាប់រំងាប់រោគផ្សេង ដូចជាគ្រុន រាកមួល ។ល។

                         ជារុក្ខជាតិវល្លិតោងឡើងជន្លង់ ដែលគេនិយមដាំក្នុងខេត្តកំពត កំពង់ចាម រតនគិរី មណ្ឌលគិរីជាដើម។ – ឈ្មោះខ្មែរ ឬក្នុងតំបន់ ៖ ម្រេច – អំបូរ ៖ PIPERACEAE – ឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត ៖ Piper nigrum L. – ឈ្មោះអង់គ្លេស ៖ Black peper – ឈ្មោះបារាំង ៖ Poivre (noir) – ប្រភពដើម ៖ មិនទាន់មានព័ត៌មាន – លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត ៖ ដើមទន់ប្រវែង៨-១០ម មានឫសតាមថ្នាំងនីមួយៗ សម្រាប់តោង(៥៤,៥៥)។ ស្លឹកដុះឆ្លាស់ទង រាងស៊ុតទូលាយស្រូចចុង ពណ៌បៃតងប្រម៉ៅរលោង មានបណ្តោយ១០-១៥ស.ម និងទទឹង៦-១០ស.ម(៥៥)។ កញ្ចុំផ្កាជាចង្កោមកួរតូចៗមូលទ្រវែង និងដុះទល់ទងជាមួយស្លឹក។ ផ្កាតូចៗមានទងខ្លីជាប់ទងកួរ។ ផ្លែរាងមូល តម្រៀបជាកួរវែងៗ មានសាច់តែមួយទំហំ៦មម។ ផ្លែខ្ចីមានពណ៌បៃតងចាស់ ផ្លែទុំមានពណ៌ក្រហម និងមានពណ៌ខ្មៅសម្បកជ្រួញក្រោយពេលហាលស្ងួត(៥៥)។ – លក្ខណៈអេកូឡូស៊ី ៖ដាំក្នុងតំបន់មានអាកាសធាតុក្តៅ ពិសេសនៅតំបន់ដី ក្រហម – លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ៖ មានក្លិនឆួល និងរសជាតិហឹរ – ការប្រើប្រាស់ ៖ ជាគ្រឿងទេស៖ បង្កើនរសជាតិហឹរ និងជួយកាត់ក្លិនឆ្អាប ក្នុងម្ហូបអាហារ ដូចជាសម្ល ឆា ប្រឡាក់ ចំហុយ និងទឹកជ្រលក់។ ម្រេចក៏អាចយកមកធ្វើជាបន្លែបាដែរ ពិសេសសម្រាប់ឆា (ផ្លែខ្ចី)។ ជាឱសថ៖ ព្យាបាលគ្រុន ចុកពោះ រាកមួល ក្អួតចង្អោរ និងប្រើជាថ្នាំក្តៅបណ្តេញធាតុត្រជាក់ និងជួយរំលាយអាហារ៥៤,៥៥)។ ផ្សេងៗ៖ គេធ្វើម្រេចស ឬម្រេចអាចម៍សត្វ ដោយយកម្រេចទុំមកលាងឈ្លីយកសម្បកចេញ និងហាលឱ្យស្ងួត(៥៥)។
ឧទាហរណ៍៖ (៥៤) វចនានុក្រមរុក្ខជាតិប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា របស់លោកស្រីបណ្ឌិត DY PHON PAULINE ឆ្នាំ២០០០ ទំព័រ៥០២ (៥៥) សៀវភៅរុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជា របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ឆ្នាំ២០០៦ ភាគ៤ ទំព័រ៨៨ ។

                       សត្វដែលមានមាឌតូចទាបរេញតាមពូជ ផ្សេងទីទៃខុសពីមាឌសត្វពូជឯទៀតក្នុងជាតិត្រូវគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ឆ្កែម្រេច, មាន់ម្រេច ។ ល ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត


_ ស្វែងរកឬបកប្រែពាក្យផ្សេងទៀតនៅប្រអប់នេះ៖
_ខាងក្រោមនេះជាសៀវភៅនិងឯកសារសម្រាប់ការងារនិងរៀនគ្រប់ប្រភេទ៖
Leave a Reply