តើពាក្យ «ចង្ហាន់» មានន័យដូចម្ដេច ?

ចង្ហាន់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អាហារ​សម្រាប់​បព្វជិត​ក្នុង​ពុទ្ធ​សាសនា (ស. ស.) ។
ឧទាហរណ៍៖ រៀប​ចង្ហាន់​លោក ប្រគេន​ចង្ហាន់​លោក លោក​ឆាន់​ចង្ហាន់ ។

                   .) អាហារសម្រាប់បព្វជិតក្នុងពុទ្ធសាសនា (ស. ស.) : រៀបចង្ហាន់លោក, ប្រគេនចង្ហាន់លោក, លោកឆាន់ចង្ហាន់ ។ ចង្ហាន់ជារបស់ដែលគេតែងផ្ចិតផ្ចង់ទុក សម្រាប់ប្រគេនជូនអ្នកមានសីលទាំងឡាយ មានព្រះសង្ឃ ជាដើម ។ តាមទម្លាប់មក ពុទ្ធបរិស័ទភាគច្រើនដែលមិនបានសិក្សារៀនសូត្រជ្រៅជ្រះតែងយល់ថា ត្រូវតែជាវត្ថុល្អៗ ពិសេសៗ ទើបអាចយកទៅប្រគេនលោក ឬថ្វាយព្រះពុទ្ធបដិមាបាន ។ តែតាមពិតទៅ ក្នុងវិន័យព្រះពុទ្ធសាសនា គ្មានខត្រង់ណាដែលត្រូវបង្គាប់ដូច្នេះឡើយ ។ បានន័យថា យើងធ្វើអ្វីៗ ទៅតាមលទ្ធភាពដែលយើងមាន ដោយហោចទៅ សូម្បីតែជារបស់ដែលសល់ពីយើងបរិភោគហើយ ក៏អាចយកទៅប្រគេន ឬថ្វាយបានដែរ។ ដូចមានរឿងមួយ នៅក្នុងគម្ពីរធម្មបទថា ក្នុងពេលមួយនោះ ព្រះពុទ្ធលោកយាងទៅបិណ្ឌបាត ក៏បានទៅដល់ផ្ទះរបស់ព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ ដែលកំពុងបរិភោគ ហើយគាត់ក៏ក្រាបទូលព្រះអង្គថា ចង្ហាន់ (អាហារ) ខ្ញុំព្រះអង្គបានបរិភោគរួចហើយ ព្រះពុទ្ធមានបន្ទូលទៅកាន់ព្រាហ្មណ៍នោះថា ជីវិតរបស់តថាគតនេះដូចជាប្រេតអ៊ីចឹង (គេឱ្យរបស់ដូចម្តេចក៏បានដែរ ឱ្យតែជារបស់ប្រកបដោយធម៌) បន្ទាប់មកទៀត ព្រាហ្មណ៍នោះ ក៏បានយកអាហារដែលខ្លួនបរិភោគហើយ ទៅប្រគេនចំពោះព្រះអង្គៗ ក៏បានទទួល។ ការដែលលើកយករឿងនេះមកជាឧទាហរណ៍ មិនមែនបានន័យថា ចង់ឱ្យពុទ្ធបរិស័ទប្រគេន ឬថ្វាយនូវរបស់ណាៗ ដែលសល់ពីខ្លួនបរិភោគឡើយ តែជាការចង់បង្ហាញថា យើងធ្វើអ្វីៗ ត្រូវប្រកបដោយបញ្ញាទើបល្អប្រសើរ ដូចជាព្រះពុទ្ធដីកាសម្តែងថា បញ្ញាជីវឹ ជីវិតមាហុ សេដ្ឋំ អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយហៅជីវិតដែលប្រកបដោយធម៌ ថាជាជីវិតប្រសើរ។ ជាពិសេស អាស្រ័យទៅលើចេតនារបស់យើង (ចេតនាហំ ភិក្ខវេ បុញ្ញំ វទាមិ, ចេតនាហំ ភិក្ខវេ បាបំ វទាមិ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតពោលថា ចេតនាជាតួបុណ្យ-បាប) ។ (ម. ព. ចេតនា ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត