តើពាក្យ «ទស្សន» មានន័យដូចម្ដេច ?

ទស្សន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. ទស្សន; សំ. ទស៌ន ការឃើញ, ដំណើរយល់ឃើញ; បញ្ញាសាមញ្ញ; លទ្ធិ; ភ្នែក; អាទិមគ្គ គឺសោតាបត្តិមគ្គ ។ ទស្សនកិច្ច (—កិច ) ន. (បា.; សំ. ទស៌ន + ក្ឫត្យ ) ចក្ខុដែលមានការឃើញជាកិច្ច ឬជាមុខការ ។ ទស្សនវិជ្ជា ន. (បា.) វិជ្ជាដែលកើតឡើងដោយទស្សនៈ; វិទ្យាសាស្ត្រចែងអំពីគោលការណ៍សំខាន់ៗ និងបុព្វហេតុផ្សេងៗ ឬអំពីជីវិតនៃមនុស្សនិងសត្វ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទស្សនវិជ្ជា ជាគុណជាតិវិសេសមួយចំណែក ។

                  ទស្សនវិទូ ន. (បា.) អ្នកប្រាជ្ញខាងទស្សនវិជ្ជា ។
ឧទាហរណ៍៖ ព្រះពុទ្ធ ជាទស្សនវិទូឯកក្នុងលោក ។

                ទស្សនវិស័យ (—វិសៃ ) ន. (បា. ទស្សនវិសយ) ប្រទេសឬទីឱកាសដែលមើលឃើញ គឺចម្ងាយដែលភ្នែកល្មមមើលឃើញបាន (ចម្ងាយមួយក្រឡេក ឬមួយកន្ទុយភ្នែក) ។ ទស្សនាការ (ទ័ស-សៈ ន៉ាកា) ន. (បា.; សំ. ទស៌ន + អាការ ) អាការនៃការឃើញ, លក្ខណៈនៃការឃើញ ។ ខ្មែរយើងប្រើជា (រ. ស.) កិ. ក៏មាន ។
ឧទាហរណ៍៖ ទ្រង់ទស្សនាការ គឺទ្រង់ទតព្រះនេត្រ, ទ្រង់ទតឃើញ ។

                  ដំណើរត្រួតមើលកិច្ចការផ្សេងៗ តាមកម្មវិធីដែលបានកំណត់ទុក ។
ឧទាហរណ៍៖ លោកអភិបាលខេត្ត ធ្វើទស្សនាការក្នុងស្រុក-ក្នុងសង្កាត់ ។

                ប្រើជា ទស្សនាចរ ឬ ទស្សនាចរណ៍ ក៏មាន ។ ទស្សនាវដ្ដី (ទ័ស-សៈន៉ាវ៉ាត់-ដី) ន. (បា.) ចំណងជើងនៃប្រជុំអត្ថបទផ្សេងៗដែលផ្សាយចេញតាមកំណត់ពេល, សៀវភៅដែលគេចុះអត្ថបទច្រើនផ្នែក ផ្សាយចេញប្រចាំសប្ដាហ៍ ឬ ប្រចាំខែ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ, ជាវទស្សនាវដ្ដី, អានទស្សនាវដ្ដី ។

                 ទស្សនីយភាព (ទ័ស-សៈន៉ីយ៉ៈ—) ន. (បា.) ទស្សនីយភាវ) ភាពដែលគួរមើលគួរឃើញ; អ្វីៗដែលគួរឲ្យចង់មើលចង់ឃើញ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទស្សនីយភាពនៃជើងភ្នំ, ទស្សនីយភាពនៃវាលស្រែ ។

                 ទស្សនូបចារ (ទ័ស-សៈន៉ូប៉ៈចារ ) ន. (បា. ទស្សន + ឧបចារ > ទស្សនុបចារ ឬ ទស្សនូបចារ ឬក៏ ទស្សនោបចារ ) ទីជិតល្មមមើលឃើញច្បាស់ (ម. ព. ទស្សនវិស័យ ទៀតផង) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត