តើពាក្យ «សង្កត់» មានន័យដូចម្ដេច ?

សង្កត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( បា. សង្កដ; សំ. សំកដ ឬ សង្កដ ប្រើជា គុ. ឬ ន. “ចង្អៀត, ដែលញាត់ញៀត, ដែលប្រគរលើគ្នា; ផ្លូវឬច្រកចង្អៀត” ) ដាក់ទម្ងន់ពីលើ ដើម្បីឲ្យពៀច, ឲ្យរាប, ឲ្យទ្រោម ឬកុំឲ្យកម្រើក, កុំឲ្យហើប, កុំឲ្យរើរួច : សង្កត់ឲ្យរាប, អង្គុយសង្កត់ពីលើ ។ ចាប់ផ្ញុចមិនឲ្យរើរួច ។
ឧទាហរណ៍៖ សង្កត់ក ។

                      ព. ប្រ. គំរាម, ដាក់កំហិតឬបង្ខំឲ្យខាងតែបាន ។

ឧទាហរណ៍៖ សង្កត់កយកប្រាក់ ។

                      ទប់ចិត្តមិនឲ្យកក្រើក ។
ឧទាហរណ៍៖ សង្កត់ចិត្ត, ខំអត់សង្កត់ចិត្ត ។

                      លឿនបន្តិចជាងគ្នា ឬមានក្បាលបន្តិចជាងគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ទូក-ង ខាងស្ដាំសង្កត់ទូក-ងខាងឆ្វេង; គោម្ខាងដើរសង្កត់គោម្ខាង ។

                      រកស៊ីមានបានជាងគេ, មានទ្រព្យច្រើនជាងអ្នកស្រុកជាមួយ ។
ឧទាហរណ៍៖ មានទ្រព្យសង្កត់អ្នកស្រុក ។

                      ស្ដីនិយាយគ្របលើ ។

ឧទាហរណ៍៖ សង្កត់មិនឲ្យហើបមាត់រួច ។

                      សូត្របាលី ឬសូត្រពាក្យសម្រាយប្រើខ្យល់ធ្ងន់ៗដាច់ៗត្រង់អក្សរតម្រួត ( សូត្រសំយោគ ) ។

ឧទាហរណ៍៖ សូត្រធម៌សង្កត់, សូត្រសេចក្ដីសង្កត់ត្រង់ពាក្យធ្ងន់ៗច្បាស់លាស់ ( ម. ព. សង្កេត ផង ) ។

                      សង្កត់សង្កិន សង្កត់ដូចជាកិនរឿយៗឲ្យល្អិតខ្ទេចខ្ទី, បង្រ្គបលើ; បៀតបៀនយកប្រយោជន៍​ ។

ឧទាហរណ៍៖ និយាយសង្កត់សង្កិន; សង្កត់សង្កិនយកប្រាក់; សង្កត់សង្កិនរាស្ដ្រ ។ ល ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រស្សសញ្ញា ឬបន្តក់ (់) នេះ ដូចជា ក + ង់ > កង់, គ + ត់ > គត់, ចា+ ប់ > ចាប់, ដ + ក់ > ដក់ ។ ល ។ ( ម. ព. វណ្ណយុត្ត ឬ –យុត្តិ ទៀតផង )។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត