សប្បុរសយល់ដោយមុខ ស៊ុកគ្រលុកពេកពុំជា (សុភាសិតខ្មែរ ទី​ ១០៥ / Khmer Proverb 105)

          សប្បុរសយល់ដោយមុខ ស៊ុកគ្រលុកពេកពុំជា

អត្ថាធិប្បាយ

           នេះជាពាក្យប្រៀនប្រដៅកូនចៅក្នុងរឿង”ធ្វើបុណ្យឬធ្វើទាន”ដក់ស្រង់ចេញពីសាស្ត្រាច្បាប់កេរ​កាល ។

          បើយើងតាំងខ្លួនជាមនុស្សសប្បុរស : អាណិតអាសូរអ្នកដទៃ ជួយទំនុកបំរុងអ្នកខ្សត់ខ្សោយ ។ល។ នោះត្រូវឲ្យមានកំរិត មានព្រំសីមា… កុំចេះតែប៉ាតណាប៉ាតណី ។ គួរពិនិត្យមើលជាមុន ហើយពិចារណាថា តើគួរឲ្យ គួរជួយឬមិនគួរ ។ ហេតុអ្វី? ព្រោះអំណោយ ដែលយើងឲ្យចំពោះមនុស្សដែលមិនគួរឲ្យ វាអាចផ្តល់ លទ្ធផលមិនល្អដល់អ្នកឲ្យនិងអ្នកទទួល ។ យ៉ាងណាមិញ , បើយើងឲ្យស្រាទៅ មនុស្សប្រមឹក , វានឹងជួយឲ្យ​មនុស្ស​នោះ កាន់តែប្រមឹកខ្លាំងតទៅទៀត នាំផល អាក្រក់ដល់កូនប្រពន្ធរបស់គាត់នោះ ។ បើយើងឲ្យប្រាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ដែលត្រូវការប្រាក់នោះយកទៅលេងល្បែង , វាអាចនឹងជួយមនុស្សនោះ ឲ្យ​កាន់​តែហិន ហោចខ្លាំងថែមទៀត ព្រោះល្បែង គឺជាអំពើអបាយមុខ ។

         ” ស៊ុកគ្រលុក ” មានន័យថាឥតសណ្តាប់ធ្នាប់ , ខ្ជីខ្ជា , កញ្ជះកញ្ជាយ , ច្របូកច្របល់… ។

          ជនណាម្នាក់ ដែលជាមនុស្សប្រកបដោយទឹកចិត្តសប្បុរសគ្មានព្រំប្រទល់គឺថាគ្មានរបៀបរៀបរយ​ខ្ជីខ្ជាគ្មាន​យល់​​​​​មុខ ហើយត្របូកច្របល់ ប៉ាតណាប៉ាតណីដែលគេឲ្យឈ្មោះ ស៊ុកក្រលុកនោះ,ជននោះ លោកចាត់ទុកថា “ពុំជា” បានសេចក្តីថា ” មុខជាឈឺហើយ​ ! ” ។

         ហេតុនេះ,គួរយល់ថា កិច្ចការអ្វីក៏ដោយ តែងមានព្រំសីមា ដែលជាកម្រិត សម្រាប់គ្រប់កិច្ចការ ។ ការស្គាល់នូវព្រំសីមា មិនខុសពីការបង់អំបិលទៅក្នុងសម្លនោះទេ ។ រឿងលំបាក ត្រង់ចំណុចថា តើត្រូវបង់​ប៉ុន្មាន ដើម្បីឲ្យសម្លនោះឆ្ងាញ់ ។

(រសជាតិភាសាខ្មែរ)

Source: khmerproverb