Category: A Khmer Dictionary

បង្អូស

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អូស ដាក់​ឲ្យ​អូស។
ឧទាហរណ៍៖ បង្អូស​នង្គ័ល ទឹម​គោ​ឲ្យ​អូស​នង្គ័ល។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដើរ​បង្អូស​ជើង ដើរ​លើក​ជើង​ស្ទើរ​មិន​ផុត​ពី​ដី ហើយ​ឈាន​អូស​បន្តិច​ៗ។ និយាយ​បង្អូស និយាយ​សម្ដី​យឺត​ៗ ម្លាយ​ៗ។

បង្អូន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អូន (មិន​សូវ​ប្រើ ច្រើន​ប្រើ​ថា បង្អាប់​បង្អូន ឬ បង្អាប់​បង្អោន គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​អាប់អូន ឬ​ធ្វើ​ឲ្យ​អាប់ឱន)។

បង្អុរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្លាក់​ភ្លៀង និយាយ​ក្លាយ​ជា បង្អោរ ក៏​មា កុំ​សរសេរ​តាម ពីព្រោះ​ពាក្យ បង្អោរ នេះ​ដូច​ជា ឆ្នាំ​កុរ កណ្ដុរ ខ្នុរ សម្បុរ និយាយ​ថា ឆ្នាំ​កោរ កណ្ដោរ ខ្នោរ សម្បោរ ដូច្នោះ​ដែរ បើ​គ្រាន់​តែ​និយាយ​ជា​ពាក្យ​សាមញ្ញ​ក៏​មិន​ជា​អ្វី​ឡើយ កុំ​សរសេរ​តាម​ហ្នឹង។

បង្អាប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អាប់។
ឧទាហរណ៍៖  បង្អាប់​មុខ បង្អាប់​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ បង្អាប់​វង្ស​ត្រកូល។

បង្អាច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការ​ញ៉ាំង​ចិត្ត​ឲ្យ​អាច សភាព​អាច ។
ឧទាហរណ៍៖ ប្រព្រឹត្តបានត្រឹមតែបង្អាចរបស់ខ្លួន; មនុស្សមានបង្អាចខ្សោយ ។ ប្រើជា កិ. ក៏បាន “ធ្វើឲ្យអាច” ។

បង្អាក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អាក់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្អាក់ដំណើរ ( ម. ព. បន្ទច់ ផង ) ។

បង្អស់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អស់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថែមសម្លបង្អស់បាយ; បង្អស់ទ្រព្យ ។

បង្អរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អរ នាំ​ឲ្យ​អរ; ច្រើន​និយាយ​ថា បង្អួត​បង្អរ គឺ​បង្អួត​ឲ្យ​អរ ឲ្យ​ស្ងើច ឲ្យ​ស្រឡាញ់។

បង្អន់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អន់។
ឧទាហរណ៍៖ បង្អន់​កម្លាំង បង្អន់​ល្បឿន; ដើរ​បង្អន់​ជើង។

បង្អត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អត់ គឺ​ខារខាំង​មិន​ឲ្យ​បរិភោគ​ចំណី​អាហារ​ជាដើម។
ឧទាហរណ៍៖ បង្អត់​បាយ បង្អត់​ទឹក។

បង្អង់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា អែអង់ រេរង់ ឈប់​ចាំ។
ឧទាហរណ៍៖ សូម​បង្អង់​បន្តិច​សិន ដើរ​ស្រូត​ឥត​បង្អង់។

បង្អក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​អក ច្រក​ឲ្យ​លេប។
ឧទាហរណ៍៖ បង្អក​ស្រា។

បង្ហោះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហោះ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហោះ​គោម។

បង្ហោច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហោច។

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​បរិវារ​របស់​ពាក្យ បង្ហិន។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហិន​បង្ហោច គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​ហិន​ហោច។

បង្ហែល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហែល។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហែល​គោ​ឆ្លង​ទៅ​ត្រើយ​ម្ខាង។

បង្ហែប

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កន្លែង​ដែល​គេ​វែក​ចក ឬ​ត្រឹប​ជាដើម​ធ្វើ​ជា​ប្រឡង់​ឲ្យ​ត្រី​ហែល​ងើប​បាន ឬ​ប្រឡង់​ដែល​មាន​ស្រាប់​ត្រី​ហែប។
ឧទាហរណ៍៖ ស្រះ​នេះ​មាន​សុទ្ធ​តែ​ត្រឹប​ជិត ឥត​មាន​បង្ហែប​ទេ។

បង្ហែ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​ហែ​គ្នា ជា​ជួរ​រៀង​គ្នា។
ឧទាហរណ៍៖ ដាក់​បង្ហែ​គ្នា ដាំ​បង្គោល​បង្ហែ​គ្នា។

បង្ហេវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហេវ គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​ថយ​កម្លាំង​ខ្សោយ​ល្វើយ។
ឧទាហរណ៍៖ កុំ​បង្ហេវ​វា​យូរ​ពេក។

បង្ហៀរខ្មូត

មានន័យថា ( ម. ព. កណ្ដៀរខ្មូត ) ។

បង្ហៀរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហៀរ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហៀរ​ទឹក។

បង្ហើរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហើរ​ដោយ​អំណាច​ខ្យល់។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហើរ​ខ្លែង​តាម​វាល​ស្រែ។

បង្ហើយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យហើយ, សម្រេចឲ្យហើយ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហើយការ, បង្ហើយសន្ទូង ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ទីបំផុតនៃរលាក្បាលមនុស្សប៉ែកពីមុខត្រង់ដែលស្ដើងជាងគេ ។

បង្ហើម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ទម​ស្រូវ (ដែល​ផើម)។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហើម​ស្រូវ ទឹក​ជន់​លិច​ស្រូវ​រូត​បង្ហើម​អស់។

បង្ហើប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហើប។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហើប​គ្រប​ឆ្នាំង។

បង្ហួស

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហួស ធ្វើ​ឲ្យ​រំលង។
ឧទាហរណ៍៖ ដើរ​បង្ហួស ទៅ​បង្ហួស។

បង្ហួល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហួល។

បង្ហួរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា តួ​អង្គជាត​របស់​បុរស។
ឧទាហរណ៍៖ ដង​បង្ហួរ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហួរ។

បង្ហួត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហួត។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហួត​ទឹក​ស្រែ។

បង្ហូរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យហូរ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហូរ​ទឹក បង្ហូរ​ទឹក​ភ្នែក។

                  បំបោលឲ្យជញ្រ្ជំជើងត្រឹកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហូរគោ ។

បង្ហូត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យរហូត; ដែលទៅរហូត ។
ឧទាហរណ៍៖ ខំបង្ហូត; ដើរបង្ហូត ។

                 ទាញឡើងឲ្យរហូតដល់ទៅទីបំផុតខាងលើ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហូតទង់, បង្ហូតគោម។

បង្ហុយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហុយ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហុយ​ផ្សែង បង្ហុយ​ធូលី បង្ហុយ​ដី។

បង្ហិល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហិល ធ្វើ​ឲ្យ​រិល។
ឧទាហរណ៍៖ កាប់​ឈើ​លេង​បង្ហិល​កាំបិត។

បង្ហិន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យហិន, ឲ្យវិនាស ។
ឧទាហរណ៍៖ វាបង្ហិនតែបងប្អូនឯង ។ បង្ហិនបង្ហោច ធ្វើឲ្យហិនហោច ។ បង្ហិនបំផ្លាញ បង្ហិនឲ្យលាញ ។

បង្ហាប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហាប់ ឲ្យ​ណែន។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហាប់​ដី។

បង្ហាត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ប្រើ​ឲ្យ​ហាត់ ប្រិតប្រៀន​បង្វឹក​ឲ្យ​បាន​បទ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហាត់​កីឡា បង្ហាត់​ធម៌។

បង្ហាញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ឃើញ; បង្រៀន។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហាញ​ផ្លូវ បង្ហាញ​អក្សរ។

បង្ហា

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហា ប្រើ​ឲ្យ​ហា ចាប់​បើក​ឲ្យ​ហា​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហា​មាត់​គោ​ឈឺ ដើម្បី​ច្រក​ថ្នាំ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា របាំង​បណ្ដោះអាសន្ន សម្រាប់​ជ្រក​ភ្លៀង ជ្រក​ថ្ងៃ មាន​សណ្ឋាន​តែ​មួយ​ចំហៀង​ដំបូល​ផ្ទះ; រោង​មាន​ដំបូល​តែ​មួយ​ចំហៀង (ប្រហែល​ជា​ពី​ដើម​គេ​ហៅ​ថា បាំងហា គឺ​ប្រក់​បាំង​តែ​ដំបូល​ម្ខាង មើល​ទៅ​ឃើញ​ដូច​ជា​គេ​ហា​មាត់​ចង្រ្គុង​ដូច្នេះ​ទេ​ដឹង ?) ។

បង្ហល់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហល់។

បង្ហប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហប់ ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្យល់​ចូល​មិន​រួច។

បង្ហប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហប ធ្វើ​ឲ្យ​ហត់​ម្ហប​ៗ។

បង្ហត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហត់គោឡើង-ក ។

បង្ហក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឮ​ឲ្យ​ហក់ ប្រើ​ឲ្យ​លោត​ចុះ។

បង្ហក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ហក ធ្វើ​ឲ្យ​លាប់។

បង្វែរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​វេរ ឲ្យ​បែរ បំបែរ​ត្រឡប់​ឲ្យ​វិញ; លើក​ផ្តេក​វេរ​ឲ្យ​ទៅ​លើ​តែ​មួយ​ៗ។ (តាម​ប្រភព​ពាក្យ​ថា​វេរ​គួរ​ប្រើ ពង្វេរ ប៉ុន្តែ​ធ្លាប់​ប្រើ បង្វែរ យូរ​ណាស់​ហើយ)។

បង្សុកូល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) គំនរ​អាចម៍​ដី គំនរ​ធូលី​ឬ​អ្វី​ៗ​ដែល​ប្រឡាក់ ដែល​សៅហ្មង​ដោយ​អាចម៍​ដី ដោយ​ធូលី។ សំពត់​ដែល​គេ​ចោល​លើ​គំនរ​សំរាម​ជាដើម ប្រឡាក់​សៅហ្មង​ដោយ​អាចម៍​ដី ដោយ​ធូលី​ដែល​បព្វជិត​ក្នុង​ពុទ្ធ​សាសនា ទស់​ដោយ​សម្គាល់​ថា​ជា​របស់​ឥត​ម្ចាស់ ព្រោះ​គេ​បោះ​បង់​ចោល លែង​ត្រូវ​ការ​ហើយ​ទាញ​យក​មក​ផ្សែផ្សំ​ធ្វើ​ជា​ចីវរ​ប្រើ​ប្រាស់​តាម​ពុទ្ធានុញ្ញាត (ចំពោះ​តែ​សំពត់​មាន​ព័ណ៌​ស​ឬ​លឿង ដែល​ល្មម​យក​មក​ជ្រលក់​សម្រួល​ព័ណ៌​បាន; រាប់​ថា​ជា​សំពត់​ថ្លៃថ្លា​វិសេស សម្រាប់​បព្វជិត​អ្នក​មាន​សន្តោស​ស្ងប់​រម្ងាប់) ។ លុះ​ដល់​មក​ក្នុង​សម័យ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ សូម្បី​សំពត់​ដែល​ទាយក​គេ​ពាក់​ឬ​គ្រប​លើ​ក្ដារ​មឈូស​ជាដើម គេ​និមន្ត​ឲ្យ​បព្វជិត​ទាញ​យក​ទៅ​ទី​ចំពោះ​មុខ​គេ ឬ​កំបាំង​ពី​មុខ​គេ​ក៏​ហៅ​សំពត់​បង្សុកូល​ដែរ ។ ខ្មែរ​យើង​ប្រើ​តាម​ទម្លាប់​ប្រទេស, ហៅ​ដំណើរ​ដែល​គេ​និមន្ត​ភិក្ខុ​សាមណេរ ឲ្យ​ចាប់​កាន់​អំបោះ ឬ​ផ្ទាំង​សំពត់​ដែល​ត​ភ្ជាប់​ពី​សាកសព ឬ​ពី​អដ្ឋិ​ធាតុ​មក​សូត្រ​ធម៌ អនិច្ចាវត សង្ខារា… ក៏​ហៅ បង្សុកូល ដែរ; ច្រើន​ប្រើ​ជា កិ. ឬ គុ. ថា និមន្ត​លោក​បង្សុកូល ធម៌​បង្សុកូល; បើ​ក្នុង​ព្រះ​បរម​រាជវាំង ច្រើន​ប្រើ​ពាក្យ​ថា និមន្ត​លោក​សត្តប្បករណ៍, ជា​ពាក្យ​ហៅ​កាត់​ខ្លី​ក្លាយ​មក​ពី​ពាក្យ​ថា និមន្ត​លោក​សូត្រ​សត្តប្បករណាភិធម្ម គឺ​និមន្ត​លោក​សូត្រ​ព្រះ​អភិធម្ម​៧​គម្ពីរ (ដោយ​សង្ខេប) ។ល។

បង្វែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យវែង, ឲ្យខ្វាត់ខ្វែង ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្វែងសេចក្តី, បង្វែងដាន ។ ( តាមប្រភពពាក្យថា វែង គួរប្រើ ពង្វែង ប៉ុន្ដែធ្លាប់ប្រើ បង្វែង យូរណាស់ហើយ ) ។

បង្វេះ

មានន័យថា (ម. ព. បង្វៀះ)។

បង្វេច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សំណុំ​ក្រសោប​ដែល​វេច​អ្វី​ៗ។ (គួរ​ប្រើ ពង្វេច តាម​ប្រភព​ដើម​ថា វេច ប៉ុន្តែ​ធ្លាប់​ប្រើ បង្វេច យូរ​ណាស់​ហើយ)។

បង្វៀះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា នាំ​ឲ្យ​វៀះ ឲ្យ​គេច​ចេញ; ប្រើ​ជា បង្វេះ ក៏​មាន (តាម​ទម្លាប់​ស្រុក)។

បង្វៀន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​វៀន។
ឧទាហរណ៍៖ បង្វៀន​អន្ទង់​មួយ​ឆ្នាំង។

បង្វឹក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ហ្វឹកហ្វឺន​ឲ្យ​ថ្នឹក ធ្វើ​ឲ្យ​ថ្នឹក។
ឧទាហរណ៍៖ គោ​នេះ​ទាល់​តែ​បង្វឹក​វា​បន្តិច​ទៀត ទើប​ស្រួល​ប្រើ។

បង្វិល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យវិល ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្វិលខ្លួន, បង្វិលកង់រទេះ, បង្វិលពពិល ។ (គួរប្រើ ពង្វិល (ពង់-វិល) ព្រោះធ្វើឲ្យវិល ប៉ុន្ដែធ្លាប់ប្រើ បង្វិល យូរហើយ) ។

បង្រះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា កម្រើក​អវយវៈ​ដោយ​ប្រឹង​ខ្លាំង ដើម្បី​នឹង​ឲ្យ​រួច​ពី​ចំណាប់ ឬ​ពី​ចំណង។
ឧទាហរណ៍៖ លលក​បង្រះ​ក្នុង​ទ្រុង ប៉ុន្តែ​បង្រះ​ចេញ​មិន​រួច (ម. ព. បម្រះ ទៀត​ផង)។

បង្រោស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដូចគ្នានឹងបម្រោសដែរ (និយាយឬសរសេរតាមទម្លាប់ប្រើ) ។ ម. ព បម្រោស នោះទៀតផង ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដូច​គ្នា​នឹង​បម្រោស​ដែរ (និយាយ​ ឬ​សរសេរ​តាម​ទម្លាប់​ប្រើ)។ ម. ព. បម្រោស នោះ​ទៀត​ផង។

បង្រៀន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ញ៉ាំង​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​រៀន ប្រៀន​ឲ្យ​ចេះ ឲ្យ​ចំណេះ​ដោយ​ការ​បង្ហាត់ បង្ហាញ​ឲ្យ​ចេះ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្រៀនអក្សរ, បង្រៀនលេខ, បង្រៀនច្បាប់** ។ **ពាក្យ “ច្បាប់” ត្រូវបានកែតម្រូវពីពាក្យដើម “ច្បាប” ដោយហេតុថាពុំមានពាក្យ “ច្បាប” ទេ អនុលោមតាមវចនានុក្រមខ្មែរ សម្ដេច ជួន ណាត។

បង្រួម

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​រួម ។
ឧទាហរណ៍៖ ចង្កេះខោនេះទូលាយណាស់ ត្រូវបង្រួមវាបន្តិចមក ទើបស្លៀកល្មម ។ ( ប្រើជា ពង្រួម ក៏បាន ) ។

បង្រួប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​រួប។ បង្រួប​បង្រួម ធ្វើ​ឲ្យរួប​រួម ឲ្យ​សះ​ជា​រួម​មូល​គ្នា​វិញ (ប្រើ​ជា ពង្រួប ក៏​បាន)។

បង្រួញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​រួញ ឬ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្លី​ទៅ​វិញ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្រួញ​សេចក្ដី​ឲ្យ​ខ្លី។

បង្រុះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ខៃ ខួង ស្វាន ទម្លុះ​ឲ្យ​មាន​រន្ធ​រហូត​ពី​ដើម​ទៅ​ចុង ឬ​ពី​ម្ខាង​ទៅ​ម្ខាង។
ឧទាហរណ៍៖ បង្រុះ​ដុំ​រទេះ។

បង្រាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យប្រាស, ធ្វើឲ្យនិរាសឃ្លាតចេញ; ច្រើនប្រើជាមួយនឹងពាក្យ ពង្រាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ពង្រាត់បង្រាស គឺធ្វើឲ្យព្រាត់ប្រាស ។ ប្រើជា បម្រាស ក៏បាន ព្រោះជាពាក្យមានន័យជាជំនួសគ្នាបាន (ម. ព. ពង្រាត់ ផង) ។

បង្បោយ

មានន័យថា គ្រាន់​តែ​ចុះ​មក​ឲ្យ​ឃើញ​ប៉ុណ្ណោះ ពុំ​មែន​ត្រូវ​សរសេរ​ដូច្នេះ​ទេ ព្រោះ​សរសេរ​ខុស​ទំនង (មើល​ក្នុង​ពាក្យ បង់បោយ)។

បង្គ្រប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រប់ ថែម​ឲ្យ​គ្រប់។
ឧទាហរណ៍៖ ប្រាំ​ដាក់​ពីរ​ថែម​មក​ទៀត បង្គ្រប់​ជា ៧។

បង្គ្រប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា គ្រប​លើ​ទាំង​អំណាច ទាំង​បំពាន; រំលោភ​លើ។
ឧទាហរណ៍៖ កុំ​យក​អំណាច​មក​បង្គ្រប​គេ។

បង្គំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា សំពះ​ ឬ​ក្រាប​សំពះ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​អ្នក​ដែល​គួរ​គោរព។ ក្រាប​បង្គំ​គាល់ ឬ ក្រាប​ថ្វាយ​បង្គំ​គាល់ (រ. ស.) ចូល​ថ្វាយ​បង្គំ​ហើយ​អង្គុយ​គាល់។ ក្រាប​បង្គំ​ទូល (រ. ស.) ចូល​ក្រាប​ថ្វាយ​បង្គំ​ទូល​ផ្ទាល់​មាត់​ ឬ​ក្រាប​ទូល​ដោយ​លិខិត។ ថ្វាយ​បង្គំ ឬ ក្រាប​ថ្វាយ​បង្គំ (រ. ស. ឬ ស. ស.) សំពះ ​ឬ​ក្រាប​សំពះ ដោយ​គោរព ។

បង្គៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ឈើ​មួយ​ប្រភេទ មាន​ផ្លែ​បរិភាគ​បាន ។ (ព. កា. រាប់​ឈើ)។
ឧទាហរណ៍៖ បង្គៅ​ដុះ​ជិត​បង្គា មាន​ទាំង​ដើម​ធ្មា ទ្រមូង​សេក​ផង។

បង្គោះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា គោះ​យក​ឲ្យ​អស់​មិន​ឲ្យ​សល់។ បង្គោះ​បង្កៀរ (ម. ព. បង្កៀរ)។

បង្គោល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈើ​ ឬ​ឫស្សី​ជា​គោល​សម្រាប់​ដាំ សម្រាប់​បោះ​ក្នុង​ដី​ដើម្បី​នឹង​ចង​សត្វ ចង​ទូក​ជាដើម។
ឧទាហរណ៍៖ បង្គោល​គោ បង្គោល​ទូក បង្គោល​របង បង្គោល​ធ្នស់,…។

បង្គេច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បំបែរ​ធ្វើ​ឲ្យ​គេច។
ឧទាហរណ៍៖ ដេញ​គោ​បង្គេច​ចេញ​ពី​ថ្នល់។

បង្គួរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​សម​គួរ មធ្យម យ៉ាង​កណ្ដាល។
ឧទាហរណ៍៖ ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ ដើម​ឆ្នាំ​មាន​ភ្លៀង​បង្គួរ កណ្ដាល​ឆ្នាំ​ភ្លៀង​តិច ចុង​ឆ្នាំ​ភ្លៀង​ច្រើន។

បង្គុយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កន្លែង​ដែល​អង្គុយ​ឬ​បែប​បទ​ដែល​អង្គុយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ចាញ់​បង្គុយ គឺ​អង្គុយ​មិន​សូវ​បាន​យូរ។

បង្គីបង្គា

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បង្អែបង្អង់ រារង់ រ៉ែរ៉ ដោយ​អាការ​យឺត​ៗ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈរ​បង្គីបង្គា។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា បង្អែបង្អង់ រារង់ រ៉ែរ៉ ដោយ​អាការ​យឺត​ៗ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈរ​បង្គីបង្គា។

បង្គី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ចិ. ពុនគី) ច្រែង​មាន​ដៃ​សម្រាប់​ប្រើ​ការ​រែក​ដី កើប​សំរាម​ជាដើម។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សាច់ ១០ បង្គី។

                  គុម្ពព្រឹក្សតូចមួយប្រភេទស្ទើរតឿ កម្ពស់ ២០-៨០ ស.ម មានកូនស្លឹកតែមួយដុះក្នុងវាលស្មៅលើខ្នងភ្នំក្នុងព្រៃក្រាស់ ឬគុម្ពបន្លារហូតដល់ ១០០ ម ឧព្វេធ។​ គោ ក្របី តែងស៊ីដើមនេះ។ បង្គីមាននៅទ្វីបអាស៊ី និងអូស្ត្រាលីផ្នែកក្តៅ។

បង្គាវ

មានន័យថា (ម. ព. បង្គា)។

បង្គាប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ដាក់​អំណាច​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​តាម។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្ស​នេះ បាន​តែ​បង្គាប់​គេ ត្រង់​ខ្លួន​ឯង​ឥត​លូក​ដៃ​ធ្វើ​អ្វី​សោះ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សេចក្ដី​ ឬ​ដំណើរ​ដែល​ដាក់​អំណាច​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​តាម ។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើ​តាម​បង្គាប់ មិន​ស្ដាប់​បង្គាប់។

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា បង្អួចមានគន្លឹះ ។

បង្គាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុង​ដង​សាយ​ដៀវ​ ឬ​ចាប៉ី មាន​រាង​ជា​ក្បាល​នាគ មាន​រន្ធ​សម្រាប់​ដោត​ខ្សែ​លួស​ស្ពាន់​ឆ្មារ​ខ្ទាស់​ភ្ជាប់។
ឧទាហរណ៍៖ បង្គាន​សាយដៀវ បង្គាន​ចាប៉ី។

បង្គា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រោន​សមុទ្រ។ ឈ្មោះ​ឈើ​មួយ​ប្រភេទ​ពួក​បង្គៅ; អ្នក​ស្រុក​ខ្លះ​ហៅ បង្គាវ។

បង្គរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ជា​គំនរ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្គរ​ឧស ឬ​បង្គរ​ភ្លើង គឺ​ដាក់​ឧស​គរ​ថែម​ឲ្យ​ភ្លើង​ឆេះ​ខ្លាំង។

បង្គន់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កន្លែង​បិទ​បាំង​សម្រាប់​បន្ទោ​ឧច្ចារៈ បស្សាវៈ (ប្រហែល​ជា​ក្លាយ​មក​ពី​ពាក្យ​ថា បាំងគន់) គឺ​កំបាំង​មិន​ឲ្យ​គេ​គន់​មើល​ឃើញ​ទេ​ដឹង ?)។

បង្គង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់​សម្រាប់​គង សម្រាប់​ទ្រ។
ឧទាហរណ៍៖  លើក​ឈើ​ហុប​ដាក់​លើ​បង្គង; បង្គង​ទូក។

                  ទ្រនំ ។
ឧទាហរណ៍៖  បង្គង​ឃ្មុំ សត្វ​ស្លាប​ទំ​លើ​បង្គង។

បង្ខះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខះ ឲ្យ​ស្ងួត។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ខះ​បូស។

បង្ខំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខំ ឲ្យ​ប្រឹង​ជា​ប្រក្រតី។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រូវ​បង្ខំ​វា​ឲ្យ​រៀន​សូត្រ​ទៅ កុំ​បង្ខំ​ពេក​ក្រែង​ខូច​ការ។

បង្ខើច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខើច។
ឧទាហរណ៍៖  បង្ខើច​ពេល បង្ខើច​សំពត់ បង្ខើច​ដៃ​អាវ។

បង្ខូច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច ។
ឧទាហរណ៍៖ កុំ​បង្ខូច​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​គេ។

បង្ខូង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខូង ឲ្យ​រូង។
ឧទាហរណ៍៖ បរ​រទេះ​គោ​បង្ខូង​ផ្លូវ​លំ បង្ខូង​ដី។

បង្ខុស

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខុស។
ឧទាហរណ៍៖ កុំ​មក​បង្ខុស​ខ្ញុំ​ទៀត។

បង្ខាំង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ខាំង​ទុក​មិន​ឲ្យ​ទៅ​ណា​បាន ។

បង្ខាំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យខាំក្នុងមាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ខាំបង្ហៀរសេះ ។

                  ធ្វើឲ្យខាំជាប់គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ខាំដំណាប់ក្បាលអណ្ដែង ។

បង្ខាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខាន។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ខាន​មិន​ឲ្យ​ទៅ។

បង្ខាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខាត នាំ​ឲ្យ​ខាត។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ខាត​កម្លាំង បង្ខាត​ទ្រព្យ។

បង្ខាក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខាក ឲ្យ​ខ្ជាក់​ចេញ។

បង្ខន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខន​វេលា ។

បង្ខក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ខក នាំ​ឲ្យ​ខក​ដំណើរ ឲ្យ​ខក​ពេល។
ឧទាហរណ៍៖ គាត់​បង្ខក​ឲ្យ​ខុស​ពេល​អស់។

បង្ក្រៀក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ចង​ក្រៀក​ឲ្យ​នៅ​តែ​ក្នុង​ទី​មួយ មិន​ឲ្យ​ទៅ​ណា​បាន។ ព. ប្រ. ខាំង, ឃាត់ ទុក​ឲ្យ​នៅ​តែ​ក្នុង​ទី​មួយ មិន​ឲ្យ​ទៅ​ណា​បាន ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ក្រៀក​កូន​មិន​ឲ្យ​ចេញ​ទៅ​ណា។

បង្ក្រាប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រាប ឲ្យ​រាប ឲ្យ​បាក់​បប។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ក្រាប​សត្រូវ បង្ក្រាប​បូស។

បង្កោង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​កោង។
ឧទាហរណ៍៖ បង្កោង​មែក​ឈើ។

បង្កៃសន្ទូច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. បង្កៃ កិ. ) ។

បង្កៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ​សន្ទូច​មាន​ដង មាន​​នុយ​ទៅ​ដោត​នៅ​មាត់​ទឹក ឬ​នៅ​ក្នុង​ទឹក រង់​បម្រុង​ឲ្យ​ត្រី​មក​ត្របាក់ មក​ស៊ី។
ឧទាហរណ៍៖ នាំ​គ្នា​ទៅ​បង្កៃ​ត្រី​រ៉ស់។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សន្ទូច​មួយ​ប្រភេទ មាន​ដង​សម្រាប់​ដោត ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រី​ជាប់​បង្កៃ។ បង្កៃ​សន្ទូច។

បង្កែវស្វា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះរុក្ខជាតិមួយកម្ពស់ពី ១០ ទៅ ១៥ម ដុះក្នុងព្រៃធំនៃប្រទេសខ្មែរខាងត្បូង និងវៀតណាមខាងត្បូង។ ស្លឹកខ្ចី និងផ្កាខ្ចី គេប្រើជាអន្លក់។ ឈើមិនសូវជាប់ល្អទេ តែអាចប្រើសង់រោងបណ្តោះអាសន្នបាន។

បង្កែវស៊ីផ្លែ, ម្ជុល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះដើមឈើម៉្យាង កម្ពស់ពី ១០ ទៅ ២០ម ដុះក្នុងព្រៃក្រាស់នៃប្រទេសខ្មែរ លាវ វៀតណាម។ ផ្កាវាតូចៗ ផ្អែម គេចូលចិត្តបរិភោគណាស់។ ឈើអាចប្រើសម្រាប់សង់រោងបណ្តោះអាសន្នបាន ។ មែកធាងស្ងួតៗ ធ្វើឧសដុតបានល្អ។

បង្កែវដំរី, បាយភូវាំង, ប៉ាង់កញ្ចាក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះដើមឈើមួយកម្ពស់ពី ២៥ ទៅ ៣០ម ដុះក្នុងព្រៃជ្រៅនៃឥណ្ឌូចិន។ ឫសឈើនេះ ដុះពីគល់ចេញមកក្រៅដី មានទំហំធំៗណាស់ គេឱ្យឈ្មោះជាឫសជើងទោម ដែលគេនិយមយកមកប្រើសម្រាប់ធ្វើកង់រទេះគោ។ ឈើល្អ ហើយជាប់បានយូរ គេប្រើសម្រាប់សង់ផ្ទះ។