Author: Buy Khmer Book

ក្រមុំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្រី​មាន​អាយុ ១៥ ឬ ១៦ ឆ្នាំ​គ្រប់​ការ កំណត់​ឲ្យ​មាន​ប្ដី​បាន; បើ​វាត-សព្ទ​នេះ​ឲ្យ​ទូលាយ​ទៅ​ទៀត គឺ​ស្រី​ណា​មិន​ដែល​មាន​ប្ដី ទោះ​អាយុ​ហួស​ពី ១៦ ឆ្នាំ​ទៅ ទល់​នឹង ៥០ ឆ្នាំ ក្ដី គេ​ហៅ​ថា “ចាស់​ក្រមុំ” ជួន​កាល​យក​ពាក្យ​សៀម​មក​ហៅ​ថា “សាវកែ” វិញ ប្រែ​ថា “ក្រមុំចាស់” (មើល​ពាក្យ សាវកែ ទៀត​ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមុប

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ខ្លី​ហើយ​ទាប​កន្តប។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមឹម

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ចេញ​អាត្មា​មិន​អស់ មិន​ជាក់​ស្ដែង គ្រាន់​តែ​ឃើញ​បន្តិច​ៗ ដូច​យ៉ាង​អើត​តែ​មុខ​បញ្ចេញ​មក​ឲ្យ​ឃើញ។
ឧទាហរណ៍៖ ឃើញ​តែ​មុខ​ក្រមឹម​ៗ (ក្រមឹមម៉ឹម)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្រមើល​មេ​ចម្លង​រោគ។
ឧទាហរណ៍៖ មេ​ក្រមី​អុត មេ​ក្រមី​របេង ជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមិចក្រមើម

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​កំប្លែង​បែប​ស្វា។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើ​មុខ​ក្រមិចក្រមើម​ដូច​ស្វា មនុស្ស​ក្រមិច​ក្រមើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមាំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ធំ​មាន​កម្រាស់ ឬ ធាត់​មាន​កម្រាស់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមាល់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចំនួន​ឫស្សី ៣០ ដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ឫស្សី​មួយ​ក្រមាល់។

                 អ្វី​ៗ ដែល​គេ​ដោត​ជា​ចង្កោម​ល្មម​យួរ​ធ្ងន់ ។

ឧទាហរណ៍៖ ត្រី​មួយ​ក្រ​មាល់ ។

                 ផ្លែ​ដែល​កាន់​ដូច​ជា​ក្រមាល់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្វាយ​ផ្លែ​ជា​ក្រមាល់។

                 ឈ្មោះ​ត្រី​ស្រកា​មួយ​ប្រភេទ ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រី​ក្រមាល់ គឺ​ត្រី​គល់​រាំង។

                 លោត​ឆ្ដោ​លោត​ក្រមាល់ គឺ​លោត​មិន​ខ្លាច​ទង្គុកទង្គិច​នឹង​អ្វី បែប​យ៉ាង​ត្រី​ឆ្ដោ និង ត្រី​គល់​រាំង​លោត។
?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ធំ​មាំ សំណុំ​ក្រាស់។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រមាល់ ធំ​ក្រមាល់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមាបង់ក

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា ព្រះសុភាក់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមាច់

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ចេះ​កំប្លែង ដោយ​វាចា ឬដោយ​អវយវៈ មាន​ញាក់​មុខ​ញាក់​មាត់​ជាដើម គួរ​ឲ្យ​សើច។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្ស​ក្រមាច់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមាច

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ធំ​កំពាង ក្រអាញ។
ឧទាហរណ៍៖ មុខ​ក្រមាច រាង​ក្រមាច​ៗ (ក្រមាចម៉ាច)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សំពត់​ត្បាញ​ដោយ​អំបោះ មាន​ក្រឡា​ខ្វែង​សម្រាប់​ផ្លាស់​ងូត​ទឹក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខ្ទុះ​ឈាម​ដែល​ខះ​នៅ​មុខ​កម​ដំបៅ​ជាដើម ឬសំបក​ឈើ​ស្រទាប់​ក្រៅ ដែល​ក្រៀម​គ្រាត។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រមរ​ដំបៅ ក្រមរ​កម ក្រមរ​ពោធិ៍។

                ព្រឹក្ស កំពស់១០-១៥ ម ដុះក្នុងព្រៃជ្រៅតែក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមួយទេ គេតែងឃើញដើមនេះនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកំពង់ឆ្នាំង។ សំបកមានភាពគគ្រេតគគ្រោតដូចក្រមរ។ ឈើសម្រាប់សង់ផ្ទះ ឬធ្វើអុសដុត។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខ្ទុះ​ឈាម​ដែល​ខះ​នៅ​មុខ​កម​ដំបៅ​ជាដើម ឬសំបក​ឈើ​ស្រទាប់​ក្រៅ ដែល​ក្រៀម​គ្រាត។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រមរ​ដំបៅ ក្រមរ​កម ក្រមរ​ពោធិ៍។

                  ព្រឹក្ស កំពស់១០-១៥ ម ដុះក្នុងព្រៃជ្រៅតែក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមួយទេ គេតែងឃើញដើមនេះនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកំពង់ឆ្នាំង។ សំបកមានភាពគគ្រេតគគ្រោតដូចក្រមរ។ ឈើសម្រាប់សង់ផ្ទះ ឬធ្វើអុសដុត។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ត្រី​ឥត​ស្រកា​មួយ​ប្រភេទ សន្ដាន​ត្រី​កែស តែ​តូច​ខ្លី​ធាត់​កន្តុល មុខ​ក្រមប់​ដូច​ជា​ហើម។ មាន​រឿង​ព្រេង​បុរាណ​និយាយ​ថា ត្រី​ក្រមម​ទៅ​ដណ្ដើម​ពិស​ដែល​ពស់​ថ្លាន់​ខ្ជាក់​មិន​ទាន់​គេ ដោយ​ក្នុង​វេលា​នោះ ខ្លួន​ជាប់​ក្នុង​លប ក៏​កើត​ទោមនស្ស យំ​ទាល់​តែ​ហើម​មុខ។
ឈ្មោះ​វល្លិ​មួយ​ប្រភេទ ប្រហែល​គ្នា​នឹង​វល្លិ​ត្រី។
ឧទាហរណ៍៖ វល្លិ​ក្រមម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ហើម ឬធាត់ ទាល​ដូច​មុខ​ត្រី​ក្រមម។
ឧទាហរណ៍៖ ហើម​ក្រមប់ ធាត់​ក្រមប់ ទាល​ក្រមប់​ៗ (ក្រមប់ម៉ប់)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រមការ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. កម៌ការ; បា. កម្មការ “អ្នកធ្វើការ”; សំ. ក្រម + ការ “អ្នកធ្វើការតាមលំដាប់” ) ងារក្នុងតំណែងរាជការឃុំ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ) លំដាប់; ក្បួន, បែប, ពួក, ប៉ែក។
ឧទាហរណ៍៖​ ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ ក្រម​រដ្ឋប្បវេណី។

​​          ​​     ងារក្នុងតំណែងរាជការឃុំក្នុងសម័យពីដើម, ក្លាយមកពីពាក្យ “ក្រមការ” ( ម. ព. នោះ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អាការ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​ប្លោក​សម្រាប់​ទទួល​អាហារ។ មនុស្ស​ដែល​ផឹក​ស៊ី​ច្រើន គេ​ហៅ មនុស្ស​ក្រពះ​ទក់, ក្រពះ​តាប់ (ព. ទ្រ.)។

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ​ 
មានន័យថា ព្រះបិហកៈ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពេនទឹក , ទៀន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្មៅប្រចាំឆ្នាំម៉្យាង កំពស់ ១០ -៦០ ម ដុះក្នុងស្រែ ឬលើដីសើម នៃឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន ជ្វា និងប្រទេសឥណ្ឌា ។ ត្រួយខ្ចីៗគេបរិភោគជាបន្លែ ពេលខ្លះ មានលក់ក្នុងទីផ្សារ ។ គ្រូថ្នាំបុរាណប្រើស្លឹកធ្វើថ្នាំរម្ងាប់រោគដំបៅរលួយពោះវៀន ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពេន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ឈើ​មួយ​ប្រភេទ មាន​ផ្កា​ក្រអូប​ស្លឹក​ប្រើ​បន្ទុំ​ក្រចក បន្ទុំ​ភ្លុក​ឲ្យ​ក្រហម។ ក្រពេន​ម្យ៉ាង​ទៀត​ពូជ​មក​ពី​ប្រទេស​ចិន មាន​ស្លឹក​ស្ដើង​ជាង​បន្ដិច គេ​យក​ស្លឹក​មក​ធ្វើ​ជា​បន្លែ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពេញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ពពុះ​ទឹក​តូច​ៗ ព្រួច​ឡើង​កើត​ដោយ​ត្រី ឬ​សត្វ​ទឹក​ផ្សេង​ៗ ខ្ពុរ​ខ្យល់​ពី​មាត់។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រពេញ​ត្រី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពើ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​ទឹក​មួយ​ប្រភេទ មាន​ជើង​៤ កន្ទុយ​វែង ជា​សត្វ​សាហាវ នៅ​លើ​គោក​ក៏​បាន តែ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​ទឹក មាន​ត្រី​និង​សាច់​ជា​ចំណី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពុំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រជុំ​ម្រាម​ដៃ​ទាំង​ដប់។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រពុំ​ម្រាម​ដៃ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មិន​ទាន់​រីក (ផ្កា)។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្កា​ក្រពុំ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពុលបាយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះត្រីស្រកាមួយប្រភេទ សន្ដានត្រីឆ្កោក, តែសម្បុរសស្លាំងបន្តិច ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រីក្រពុលបាយ ។

             ព្រឹក្សកំពស់ ៦-១៥ ម ដុះក្នុងព្រៃធំ និងក្រាស់មធ្យមនៃទ្វីបអាស៊ីផ្នែកក្តៅ។ ក្នុងក្បួនថ្នាំបុរាណខែ្មរសំបកបុកលំអិត គេប្រើសម្រាប់ព្យាបាលបូសរយ ហើយស្លឹកអាចធ្វើជាចំណីគោ ក្របីបាន។

ក្រពុល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឲ្យ​ក្លិន​ក្រពុល។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រពុល​ណាស់។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​ក្លិន​ស្ទើរ​ខារ ស្ទើរ​ខ្មោះ​ឆ្អាប។
ឧទាហរណ៍៖ ធុំ​ក្លិន​ក្រពុល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពឹត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ក្រជឹប​រឹតរួត ដោយ​ស្នាម​ដំបៅ​ជាដើម។
ឧទាហរណ៍៖ មាត់​ក្រពឹត ស្នាម​ក្រពឹត។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពាត់ដៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពាត់ដៃទៅខាងក្រោយចង្កេះ ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈរក្រពាត់ដៃ, អង្គុយក្រពាត់ដៃ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពាត់ឈ្នាង (វល្លិ)

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ តិណជាតិជាវល្លិវារលើដី ឬឡើងដើមឈើតូចៗ ដុះក្នុងព្រៃ ឬតាមមាត់ផ្លូវប្រទេសក្តៅនៃទ្វីបចាស់។ ផ្កាពណ៌ស ភ្លាវខាងក្រៅ, ខាងក្នុងពណ៌ត្នោត ឬក្រហម គេនិយមដាំលំអឡើងរបង។ គ្រូហ្មបុរាណប្រើក្រពាត់ឈ្នាង សម្រាប់ធ្វើថ្នាំព្យាបាលជំងឺចុកដៃជើង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពាត់ជ្រូក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះតិណជាតិមួយប្រភេទសន្តានកន្ទាំងបាយស, សន្តានធ្មៃ សំបកវេញជាខ្សែបាន ។   ឈ្មោះវារិជតិណជាតិមួយប្រភេទ ប្រើជាបន្លែបាន ។
គុម្ពព្រឹក្សតូចម្យ៉ាង កំពស់ ០,៥០-០,៨០ ម ដុះជិតផ្ទះអ្នកស្រុកនៃអាស៊ីក្តៅសកលលោក។ សំបកវេញជាខ្សែបាន។ គេប្រើឫសផ្សំថ្នាំព្យាបាលជំងឺតម្រងទឹកនោម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពាត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខ្សែ​សម្រាប់​ចង​កូប ពាក់​តាម​កន្ទុយ​ដំរី។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែ​ក្រពាត់។

                ឈ្មោះ​ត្រី​ឥត​ស្រកា​មួយ​ប្រភេទ សន្ដាន​ត្រី​សណ្ដាយ មាន​ភាព​ខ្លួន​វែង​ស្ដើង រង្វះ​មាត់​ធំ តែ​តូច​ជាង​ត្រី​សណ្ដាយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រី​ក្រពាត់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្រពើ​មាន​ម្រាម​ជើង​ជាប់​ដូច​ជើង​សត្វ​ទា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​ទឹក​មួយ​ប្រភេទ សន្ដាន​នឹង​ត្រី​​មាន​ធ្មេញ​តែ​ពីរ លើ​មួយ​ក្រោម​មួយ មុត​ដូច​កាំបិត​កោរ ជា​សត្វ​សាហាវ អាច​ច្រឹប​សាច់​មនុស្ស​បាន មាន​ស្បែក​គ្រាត​ៗ ដូច​ស្បែក​បបែល ឬ ពោះ​ប្រមោយ​ដំរី កាល​ណា​តែ​ចាប់​ខ្លួន​វា វា​បំប៉ោង​ពោះ​ប៉ោង​ដូច​ជា​សត្វ​ហ៊ីង។

ក្រពង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ចំណី​មួយ​យ៉ាង គេ​យក​អំបុក​ស្រូវ​ដំណើប​ទៅ​លីង​បំពង ហើយ​លាយ​នឹង​ទឹក​ស្ករ ពូត​ជា​ដុំ​មូល។
ឧទាហរណ៍៖ នំ​ក្រពង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រពក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា (ព. បុ.) បូល ស្រែក។
ឧទាហរណ៍៖ ក្អែក​ក្រពក (ប្រើ​ចំពោះ​តែ​ក្អែក)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របៅភ្នំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សមួយកំពស់ ៦ -៣០ ម ដុះក្នុងព្រៃលើដីទូល ឬភ្នំដែលមានកម្ពស់រហូតដល់៨០០ម នៃប្រទេសកម្ពុជា លាវ វៀតណាម និងជ្វា ។ ប្រេងដែលគេស្រង់ចេញពីគ្រាប់ អាចធ្វើឱសថព្យាបាលជម្ងឺឃ្លង់ និងកមរមាស់ ។ គេអាចប្រើប្រេងនេះធ្វើជាសាប៊ូ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របៅផ្លែធំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សមួយប្រភេទ កំពស់ ៧ – ៣០ ម ដុះក្នុងព្រៃក្រាស់ លើដីមានខ្សាច់ ឬថ្ម តាមមាត់ទឹក នៃប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាមខាងត្បូង និងថៃ ។ គ្រាប់រុក្ខជាតិនេះ​ មានប្រេងម៉្យាងគេអាចប្រើសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺឃ្លង់ ជម្ងឺស្បែកគ្រប់យ៉ាង ជម្ងឺរបេង និងធ្វើថ្នាំព្រូន ។ សំបកសម្រាប់ធ្វើថ្នាំព្យាបាលរោគនោមមិនដឹងខ្លួន ។ សាច់នៃផ្លែអាចបរិភោគបាន តែមិនសូវឆ្ងាញ់ទេ ។ ឈឺមានពណ៌លឿង ឬក្រហមភាវ ជាប់សត្វល្អិតស៊ីមិនដាច់ សម្រាប់ប្រើធ្វើសសរផ្ទះ និងក្ដារបន្ទះ ។ គេនិយមដាំក្របៅផ្លែធំជាលំអ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របៅផ្លែតូច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្ស ឬចុល្លព្រឹក្ស កំពស់ ៥ -១៥ ម មិនសូវខ្ពស់ដល់ ៣០ ម ទេដុះក្នុងព្រៃក្រាស់ នៃឥណ្ឌូចិន និងប្រទេសឥណ្ឌា ។ គេច្រើនដាំសម្រាប់យកគ្រាប់ប្រើធ្វើ ជាឱសថសំខាន់ ព្យាបាលជម្ងឺឃ្លង់ ។ សត្វខ្លះដូចជាត្រីព្រលួង ជ្រូកព្រៃ ។ល។ ដែលស៊ីគ្រាប់ក្របៅផ្លែតូចនេះទៅជាពុល យើងពុំអាចបរិភោគសត្វនេះបានឡើយ ពេលណាគេបរិភោគវា គេក៏ពុលដែរ ទៅជាឈឺ ក្អួតពុំខាន ។ ឈើមានពណ៌ស ស្រាល សត្វល្អិតស៊ីបាន ប្រើសម្រាប់ធ្វើក្ដារបន្ទះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របៅញី, ក្របៅស្វា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សមួយប្រភេទ កំពស់ព្រឹក្សមួយកំពស់ ៧-១០ ម ដុះក្នុងព្រៃល្បោះ នៃប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមខាងត្បូង ។ ឈើសម្រាប់ប្រើធ្វើធ្យូង ឬសង់រោងបណ្ដោះអាសន្ន ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដុំ​ម្សៅ​សម្រាប់​ធ្វើ​នំ​បញ្ចុក ដែល​គេ​លញ់​ផ្ដុំ​ជា​ដុំ​ធំ​ៗ បម្រុង​នឹង​ស្ងោរ​។
ឧទាហរណ៍៖ ក្របៅនំ​បញ្ចុក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របួច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ចាប់​រួប​ក្រសោប​បួង។
ឧទាហរណ៍៖ ក្របួច​មាត់​ថង់ ក្របួច​មាត់​ការុង ក្របួច​ចុង​ស្មៅ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា កាប់​រំលំ ឬ កាប់​ផ្ដាច់។
ឧទាហរណ៍៖ ក្របែល​ឈើ ក្របែល​ឫស្សី ជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​ពាហនៈ ចតុប្បាទ​ស្នែង​វែង​រៀវ​ស្រួច​មាន​រង្វង់​កោង ជា​ពាហនៈ សម្រាប់​ទឹម​ដូច​គោ​ដែរ។ ក្របី​មាន​ពីរ​យ៉ាង​ ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្របី​ខ្មៅ សម្បុរ​ខ្មៅ ក្របី​ឃ្លៀច សម្បុរ​ស (បុរាណ​ហៅ ក្របឺ)។

                  ( សំ. បា. កបិ “ស្វា” ) ពាក្យប្រើក្នុងរឿង សម្រាប់ហៅស្វា សំដៅយកជាតិរបស់ហនុមាន ។
ឧទាហរណ៍៖​ គ្រា​នោះ ក្របី​ស្រី​ហនុមាន​ជាញជ័យ …។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្របខ័ណ្ឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រង្វង់, វិស័យ, នាទី។
ឧទាហរណ៍៖ លទ្ធផលក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃឧស្សាហកម្ម ឃើញថាបានចម្រើនគ្រាន់បើហើយ ។

                 ល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលមានរបៀបជាន់ថ្នាក់របស់អ្នករាជការ ។
ឧទាហរណ៍៖ អ្នករាជការក្របខ័ណ្ឌជាន់ទាប, ជាន់កណ្តាល, ជាន់ខ្ពស់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រប

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រណប។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រប​សៀវភៅ ក្រប​សាស្ត្រា ក្រប​ផ្ទះ ជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រនៀវកែវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ល. ស.) ឈ្មោះ​បង្អែម​មួយ​ប្រភេទ គេ​ធ្វើ​ដោយ​ការ​កូរ​បាយ​ដំណើប​ចំហុយ គេ​លាយ​ស្ករ​ស កូរ​ឲ្យ​ត្រាតែ​ឡើង​សម្បុរ​រលោង។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រនៀវកែវ​ជា​បង្អែម​មាន​រស​ផ្អែម​ច្រើន គួរ​មាន​ទឹក​តែ​កំដរ​ផង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រនៀវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ត្រកួញ​សូត្រ ត្រកួញ​អំបោះ​ជាដើម បញ្ចូល​គ្នា។
?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សំពត់​ធ្វើ​ដោយ​សូត្រ ដោយ​អំបោះ​ដែល​ត្រកួញ​បញ្ចូល​គ្នា។
ឧទាហរណ៍៖ សំពត់​ក្រនៀវ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទែ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​អាការ​អង់អាច។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រទែ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​សំដែង​អាការ​អង់អាច ឥត​ញញើត​ក្នុង​ការ​គំរាម ឬ តស៊ូ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ទុះ​ចូល​ក្រទែ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទុំថេតព្រៃ, អង្កាញ់ព្រៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្ស ឬជាព្រឹក្យតូច កម្ពស់ ៦-១៥ ម ដុះក្នុងព្រៃជ្រុះស្លឹកដែលមានដើមត្រាច ឈើទាល ។ល។ លើដីមានជាតិកំបោរ។ ដើមនេះមាននៅចាប់ពីស្រុកសេរីលង្កា កាត់តាមអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទៅដល់អូស្ត្រាលីខាងជើង។ ឈើក្រទុំថេតព្រៃ ជាប់ល្អណាស់ មិនអាចសត្វស៊ីបាន អាចត្រូវទឹកហាលថ្ងៃមិនចេះខូច គេនិយមប្រើសម្រាប់សង់ផ្ទះ និងធ្វើហិប ឬប្រដាប់ប្រដារធម្មតា។ ស្លឹកខ្ចីៗអាចបរិភោគបាន។ គេបរិភោគផ្លែឆៅអោយធ្លាក់ព្រូន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទុំថេត, ក្ទម្កទេស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កំពស់ ២-៨ ម ដុះក្នុងទ្វីបអាមេរិកក្តៅ គេនាំគ្រាប់មកដាំជាយូរណាស់មកហើយនៅទ្វីបអាស៊ីផ្នែកអាគ្នេយ៍។ នៅប្រទេសខ្មែរ គេច្រើនដាំវាជិតផ្ទះធ្វើជារបងឈើរស់ ព្រោះជាឈើរស់ជាប់បានយូរ ឫដាំក្នុងចំការកាហ្វេជាម្លប់។ ស្លឹកខ្ចីៗ សម្រាប់ធ្វើបន្លែ និងរបោយ។ ស្លឹកចាស់ និងខ្ចី ជាចំណីគោ ក្របី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទឺត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មាន​អាការ​ក្រមាំ​ក្រអឺតោ៖លាត់​ខោ​ក្រទឺត​ចូល​ចាប់។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រទឺត​ក្រទែ (ម. ព. ក្រទែ)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទីក្រទា

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មាន​ដំណើរ​តេងតាង​វេលា​ក្រោក ឬ ស្ទុះ​ដោយ​ភ័យ ភ្ញាក់ ឬ ខឹង។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រោក​ក្រទីក្រទា ស្ទុះ​ក្រទីក្រទា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទី

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ​នឹង​ពាក្យ​ក្រទា។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ទុះ​ក្រទីក្រទា ក្រោក​ឡើង​ក្រទីក្រទា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមានអាការអង់អាច ។
ឧទាហរណ៍៖ រាងក្រទែ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលសំដែងអាការអង់អាច ឥតញញើតក្នុងការគំរាម ឬ តស៊ូ ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ទុះចូលក្រទែ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រទា

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​រាង​ធំ​ទាប​ក្រអាញ។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រទា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រតៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮដោយសត្វគីង្គក់យំ ឬ សូរឮដោយអ្វីៗ សង្កៀតគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ គីង្គក់យំឮក្រតៗ , ឫស្សីសង្កៀតគ្នាឮក្រតៗ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រតើន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់ចម្រើនពាក្យគាត ឬ លាត់ឲ្យប្លែកឡើង ។
ឧទាហរណ៍៖ គាតក្រតើន, លាត់ក្រតើន ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ ក្រវើន ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រវើនក្រតើន ( ម. ព. ក្រវើនក្រតើន )

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រណាវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វល្លិធំម៉្យាងវារឡើងដើមឈើ ក្នុងព្រៃវាលនៃប្រទេសខ្មែរ និងវៀតណាម។ ក្រណាវ មានជាតិពុល គេតែងយកវល្លិនេះ ទៅបំពុលសត្វស្លាប។ គេហាន់ដើមល្អិតៗ លាយជាមួយអង្ករដំណើប ហើយបាចឱ្យសត្វស៊ី សត្វពុលស្លាប់ភ្លាមៗ តែយើងអាចយកមកបរិភោគបាន ពីព្រោះជាតិពុលនេះ មានតែនៅលើសត្វស្លាបទេ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រណាន់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា របស់​ដែល​ធ្លាប់​ប្រកាន់ ជាប់​ស្អិត​រមួត ធ្លាប់​ហួង​ហែង​ក្នុង​ចិត្ត​មិន​លែង។
?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ប្រកាន់​ស្អិត​បំភ្លេច​មិន​បាន; ដែល​កួច​កាន់​ជានិច្ច​ក្នុង​ចិត្ត។
ឧទាហរណ៍៖ ស្អប់​ក្រណាន់; ចិត្ត​ក្រណាន់។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​ប្រកាន់​ស្អិត​បំភ្លេច​មិន​បាន; ដែល​កួច​កាន់​ជានិច្ច​ក្នុង​ចិត្ត។
ឧទាហរណ៍៖ ស្អប់​ក្រណាន់; ចិត្ត​ក្រណាន់។

             ដែល​ណែ, មាំ​ស្វិត​មិន​ងាយ​លែង​។
ឧទាហរណ៍៖ ចាប់​រៀន​មុខ​វិជ្ជា​ណា​មួយ ត្រូវ​ចាប់​ឲ្យ​ក្រណាន់​ទើប​ចេះ​បាន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រដាសធ្យូង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្រដាសដែលមានផង់ម្សៅពណ៌ខៀវ​ ឬខ្មៅម្ខាងសម្រាប់សរសេរ ឬវាយ អង្គុលីលេខផ្ទាប់ចំឡង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រដាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សន្លឹក​ស្ដើង​ៗ ធ្វើ​ពី​វត្ថុ​ផ្សេង គឺ​ចំបើង កំណាត់​សំពត់ សំបក​ឈើ ឬ សាច់​ឈើ​ជាដើម សម្រាប់​ប្រើ​បោះពុម្ព​អក្សរ សរសេរ វេច​ខ្ចប់​របស់​ទាំងឡាយ។ល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ញីញក់ ឬ​ក្ដិច​ខ្ញាំ​ដោយ​ក្រចក (ម. ព. ក្រចៅ ១ កិ. ទៀត​ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញោន

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ទាល់​ឥរិយាបថ ទាល់​វាចា កំប្រោន។
ឧទាហរណ៍៖ អង្គុយ​ក្រញោន; ចោរ​កំណាច​នោះ ជាប់​ចំណង​ក្រញោន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញេស

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ស្ដើង ប៉ើងរ៉ើង។
ឧទាហរណ៍៖ សក់​ក្រញេស។

                  អំពី​មុខ​មាត់​ដែល​មាន​សភាព​មិន​រាបសា ដែល​ឥត​រាសី។
ឧទាហរណ៍៖ មុខ​ក្រញេស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញេញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា តូច​ទាប​រេញ។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រញេញ តូច​ក្រញេញ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញេង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ នឹង​ពាក្យ​ក្រញាង។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រញេងក្រញាង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញើត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​ញ៉ាំង​ពាក្យ​ខឹង​ឲ្យ​វិសេស​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖ ខឹង​ក្រញើត។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញូស

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា អាក្រក់ មិន​ស្រស់បស់។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រញូស មុខ​ក្រញូស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញូវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មិន​រីករាយ; មិន​ស្លូត​បូត។
ឧទាហរណ៍៖ មុខ​ក្រញូវ ចិញ្ចើម​ក្រញូវ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញូងស្វា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្ស ឬព្រឹក្សធំ កម្ពស់ ៤-២០ ម ដុះក្នុងព្រៃស្រោង មានខ្លុង ត្បែង ឬក្នុងព្រៃស្រល់ លើភ្នំ ឧព្វេធរហូតដល់ ១៥០០ ម នៃប្រទេសកម្ពុជា លាវ និងវៀតណាម។ ឈើមានពណ៌ក្រមៅ គេអាចប្រើធ្វើក្តារក្រាលផ្ទះ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញូងឈាមមាន់, ក្រញូងស្នែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សមួយប្រភេទ កម្ពស់ ៨-៣០ ម ដុះក្នុងព្រៃជ្រៅនៅប្រទេសថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាមខាងត្បូង។ ឈើក្រញូងឈាមមាន់ មានពណ៌ក្រហមឆ្នូតលាយជាមួយពណ៌ស ឬក្រមៅ ធាតុរឹង សាច់មត់ គេនិយមប្រើធ្វើវត្ថុឈើផ្សេងៗ ដូចជាតុ ទូ​ប្រណីត និងមុខតំណជាដើម។ ពីអតីតកាល ក្រញូងស្នែង គេទុកសម្រាប់តែសេចក្តីត្រូវការនៃមហាក្សត្រ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញុះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ទញ់ទាល់។
ឧទាហរណ៍៖ មុខ​ក្រញុះ គឺ​មនុស្ស​ដែល​ទាល់​គំនិត ទាល់​ឥរិយាបទ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញុល

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា រួញ​ជា​សំណុំ។
ឧទាហរណ៍៖ រួញ​ក្រញុល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញុញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ទាប​ខ្លី​កន្តុញ។
ឧទាហរណ៍៖ រាង​ក្រញុញ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញុច

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ទាប ឬ​ខ្លី​ក្រអុច។
ឧទាហរណ៍៖ ទាប​ក្រញុច ខ្លី​ក្រញុច។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញុក​ក្រញូវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ជ្រួញ​រួញ ជំពាក់​ខ្ញុកខ្ញូវ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែ​អំបោះ​ក្រញុក​ក្រញូវ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញឹម

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា តូច​ទាប​ស្អាត​ល្អ​ហើយ​សមរម្យ។
ឧទាហរណ៍៖ មើល​ទៅ​ឃើញ​ក្រញឹម​ៗ (ក្រញឹម​ញ៉ឹម)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញឹបស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ជាព្រឹក្សកំពស់ ៥-១០ ម តែដុះលាយជាមួយក្រញឹបក្រហមក្នុងព្រៃកោងកាង។ ផ្កាមានពណ៌ ពងមាន់គឺសលាយលឿងបន្តិចៗ។ ឈើគេច្រើនប្រើសម្រាប់ដុតកំដៅ ឫធ្វើធ្យូង។ គេប្រើម្តងមួយកាល សម្រាប់សង់ផែកប៉ាល់ ឫធ្វើស្ពាន។ ដើមនេះមានដុះនៅច្រើនប្រទេសណាស់ៈ អាហ្វ្រិកខាងកើត, Madasgacar ខាងលិច, កូរ៉េខាងត្បូង, ចិនខាងត្បូង, កោះ Formose, ឧបទ្វីបជ្វា និងឥណ្ឌូចិន, ឥណ្ឌូណេស៊ី, អូស្ត្រាលីផ្នែកឥសាន្ត, Nouvelle caledonie, Nouvelle-Guinee។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញឹបក្រហម, ស្តំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សកំពស់ ១០-៣០ ម ដុះនៅក្នុងព្រៃកោងកាង លើដីភក់លាយខ្សាច់ មានកំពស់លើសទឹកជំនោរធំបំផុតប្រហែល ៥ម។ ដើមនេះមានតាមសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក រហូតដល់ប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងកើត។ ផ្កាពណ៌ក្រហម។ ឈើគេច្រើនប្រើសម្រាប់សង់ផែកប៉ាល់។ ពីព្រោះឈើជាប់ល្អពេលត្រូវទឹក។ តាមក្បួនឱសថបុរាណ ស្លឹក សម្រាប់ព្យាបាលជំងឺរាគរាំរ៉ៃ។ គេស្ងោរឫសផឹករម្ងាប់រោគគ្រុនធម្មតា និងគ្រុន មានចេញពិសលើស្បែក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញឹប

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា តូច​ណាស់។
ឧទាហរណ៍៖ តូច​ក្រញឹប តូច​ក្រញឹប​ៗ (តូច​ក្រញឹបញ៉ិប)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញឹង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​ចម្រើន​ពាក្យ​ខឹង​ឲ្យ​ឃើញ​ប្លែក​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖ ខឹង​ក្រញឹង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញី

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ញីញក់​ដោយ​កំហឹង។
ឧទាហរណ៍៖ លោ​តែ​ស្ទុះ​ទៅ​ក្រញី​តែ​ម្ដង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញិកក្រញុក

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ខ្ញីខ្ញុក​ដោយ​ឈ្លីឈ្លក់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញាំង

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ​នឹង​ពាក្យ​ក្រញើត។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រញើត​ក្រញាំង គឺ​ក្រញើត​ខ្លាំង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញាំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កញ្ចុំ​ម្រាម​ជើង​ម្រឹគ ឬ បក្សី។
ឧទាហរណ៍៖ អក​ចាប់​ត្រី​ដោយ​ក្រញាំ​ជើង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ច្រាងច្រាញ​មិន​រាបទាប ។
ឧទាហរណ៍៖ សក់​ក្រញាស។។ មាន់​ក្រញាស គឺ​មាន់​ដែល​មាន​រោម​ច្រាង​មិន​ស្លូត​តាម​ធម្មតា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញាញ់

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា រួញ​រេញ ។
ឧទាហរណ៍៖ សក់​ក្រញាញ់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញាង

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា មិន​រៀប​រយ​ ។
ឧទាហរណ៍៖​ ម្រាមដៃក្រញាង ។ ប្រើជា កិ.វិ. ក៏បាន : រត់ក្រញាងមកវិញ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចង្កួយ​ម្រាម​ដៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រញរ​ដៃ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ក្រញង់​លា​មិន​រួច (និយាយ​បាន​តែ​ពី​ម្រាម​ដៃ ម្រាម​ជើង) ។
ឧទាហរណ៍៖ ម្រាម​ដៃ​ក្រញរ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រញង់

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ជាប់​ខ្វេរខ្វង់​លា​មិន​រួច ក្រទាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ម្រាម​ដៃ​ក្រញង់ ក្រៀម​ក្រញង់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រជៀប

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះស្មៅស្ទើរវារមួយប្រភេទកម្ពស់ ០,៥០-១,៥០ម ដុះលើដីសើមៗ នៃអាស៊ីផ្នែកក្តៅ ច្រើនមានក្នុងព្រៃរនាមប្រទេសខ្មែរ។ គេនិយមដាំជាលំអ ដោយផ្កាពណ៌ក្រហម ឬស្វាយភ្លាវធំៗ ទំហំ ៣-៣,៥០ម ឫសគេផ្សំធ្វើថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្តាសាយធំ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​ស្នាម​រួញ​ទាញ​ក្រពិត។
ឧទាហរណ៍៖ លើ​ខ្នង​ខ្ញុំ​ភ្លើង​រលាក មាន​ស្នាម​ដំបៅ​រួញ​ក្រជឹបក្រជួច។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រជីង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចែវ​សម្រាប់​ចែវ​ថយ​ក្រោយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ចែវ​ក្រជីង។ ប្រាស​ក្រជីង គឺ​រត់​ត្រឡប់​ទៅ​ខាង​ក្រោយ​វិញ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រជាំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា អាប់អួ​ដោយ​របស់​មិន​ស្អាត (ព. ទ្រ.)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ខ្វារ​ដោយ​ក្រចក ។
ឧទាហរណ៍៖ ឆ្មា​ក្រចៅ​ដាច់​សាច់ (ម. ព. ក្រញៅ ផង)។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​តិណ​ជាតិ ដើម​រឹង​មួយ​ប្រភេទ​ក្នុង​ពួក​ឆ្មៃ ពួក​កន្ទាំងបាយស​សំបក​ប្រើ​ការ​វេញ​ខ្សែ ឬ​ចង​អ្វី​ៗ ប្រើ​ការ​ត្បាញ​បាវ​មាន​ប្រយោជន៍​ធំ​ណាស់។ ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​សម័យ​ពី​ដើម ក្រចៅ​ពុំ​សូវ​លេច​ឮ​ថា​ជា​របរ​ធំ​ដុំ​ប៉ុន្មាន​ទេ លុះ​ដល់​ក្នុង​សម័យ​សង្គម​រាស្រ្ត​និយម ដែល​មាន​សម្ដេច​ព្រះ​នរោត្ដម សីហនុ ព្រះ​អង្គ​ជា​ព្រះ​ប្រមុខ​រដ្ឋ ក្រចៅ​ជា​ដំណាំ​មាន​គុណភាព​ដ៏​ប្រសើរ ជា​សេដ្ឋកិច្ច សេដ្ឋកម្ម មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ ព្រោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​រោង​ចក្រ​ធ្វើ​បាវ​ដ៏​ធំ​ទូលំទូលាយ ដែល​កើត​មាន​ក្នុង​ខែត្រ​បាត់ដំបង​ជា​ដំបូង​បង្អស់ នាំ​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​សង្វាត​ដាំ​ក្រចៅ​កើត​ច្រើន​ឡើង​ៗ តាម​លំដាប់​កាល ។ល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចេះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ម្សៅ​ក្រអូប ។
ឧទាហរណ៍៖ ម្សៅ​ក្រចេះ។

                 ឈ្មោះ​ខែត្រ​មួយ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខែត្រ​ក្រចេះ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចេ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្របី ។
ឧទាហរណ៍៖​ កំពង់​ក្រចេ គឺ​កំពង់​ក្របី (ក្លាយ​មក​ជា ក្រចេះ)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ជាល​តូច ឥត​កណ្ដាប់ ឥត​ត្រចៀក។
ឧទាហរណ៍៖  អំបុក​មួយ​ក្រចាស អង្ករ​មួយ​ក្រចាស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចាប់ដី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា តិណជាតិឆ្មារមួយប្រភេទកំពស់ ០.៣០-០.៦០ ម មានមែកវារលើដីសើមៗនៃប្រទេសក្តៅ និងត្រជាក់មធ្យមសកលលោក។ នៅទ្វីបអាមេរិក ស្មៅនេះដុះច្រើនពេក គេរកមធ្យោបាយកំចាត់វាចោល។ នៅឥណ្ឌូចិន ស្មៅក្រចាប់ដី គេអោយគោ ក្របី ស៊ីអាហារ។​គ្រាប់អាចបរិភោគបាន។ ផ្លែវាអាចធ្វើអោយរលូតកូន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចាប់ (ស្នែកពីរ)

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្រចាប់មានធាតុជាសេវាលជាតិ ដុះក្នុងទឹកបឹង ស្រៈ ត្រពាំងនៅទ្វីបអាហ្រិ្វក និងអាស៊ីក្តៅ។ ជាដើមគេដាំសំរាប់បរិភោគ ផ្លែដែលមានស្នែងពីរជាអាហារ។ សំបករឺងរបស់ផ្លែ អាចឆុងផឹកជាថ្នាំគ្រុន និង លើកកំលាំង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

ក្រចាប់ (ស្នែកបួន)

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្រចាប់ស្នែងបួន ជាសេវាលជាតិតូច វាលើទឹកដូចកញ្ឆែតា ផ្លែមានបន្លា៤ស្រួចដូចស្នែង ដុះក្នុងទឹកមិនហូរ នៅអាស៊ីក្តៅនៅប្រទេសខ្មែរ ដើមនេះមិនសូវមានច្រើនទេ។ គ្រាប់ មានជាតិម្សៅអាចបរិភោគបានស្ងោរ ឬ លីង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត