Author: Buy Khmer Book

រំលេម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ផ្សើមមិនឲ្យស្ងួតក ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ងួតក ទាល់តែក្រេបទឹករំលេមទើបលេបបាយរួច ។

រំលេប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យលេប, ឲ្យជ្រាបចូល, ឲ្យស្រូបចូល ។

រំលេច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យលេចព័ណ៌, ឲ្យលេចក្បាច់រចនា ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលេចព័ណ៌, រំលេចត្បូង ។

រំលៀង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ស. លាំល្យើង អ. ថ. ល៉័មលៀង) រំលែកចេញខ្លះ, បន្ថយឲ្យនៅតិច, រំលែកបន្តិចម្ដងៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលៀងរបស់, រំលៀងពល ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះព្រឹក្សម្យ៉ាងកំពស់៦-១៥ម ដុះក្នុងព្រៃធំជិតមាត់សមុទ្រ និងលើ់ភ្នំដែលខ្ពស់រហូតដល់១០០០ម នៃអាស៊ីផ្នែកអគ្នេយ៌។ សំបកសំរាប់ ប្រើជាធ្វើជាចន្លុះ។ ឈើអាចធ្វើគ្រឿងផ្ទះរាយរងបាន។

រំលៀក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បង្ខិត, រំកិល, បំបែរ, បង់ឃ្លាត មិនឲ្យនៅកៀកកិតគ្នា ឬឲ្យឃ្លាតចេញពីកន្លែងដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលៀកបង្គុយ, រំលៀកខ្លួន ។

                        រំលែកអ្វីៗដែលច្រើនឲ្យរលស់ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលៀកស្រូវពីទូកធំដាក់ទូកតូច ។

រំលើង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លើង ) ។

រំលើក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពោលពាក្យបូរបាច់លើកយកគុណូបការៈដែលខ្លួនបានធ្វើហើយ ឲ្យគេដឹងថាខ្លួនមានគុណលើគេ ហើយដែលគេធ្វើឲ្យទាស់ចិត្ត ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលើកគុណ ។

                     រំលើកបើកកកាយ ។
រំលើកបើកចំហគាស់កកាយសើរើយកឧបការគុណមកបូរបាច់អស់គ្មានសល់ ។ រំលើករំឭក ឬ រំឭករំលើក

                   រំលើកឲ្យគេនឹកឃើញឧបការគុណដែលខ្លួនបានធ្វើហើយចំពោះខ្លួនគេអ្នករម្លុបគុណនោះ ។

រំលូត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លូត ) ។

រំលុះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លុះ កិ. ) ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លុះ ន. ) ។

រំលុប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លុប ) ។

រំលុង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រណ្ដៅដែលជីកលុងសម្រាប់ឲ្យត្រីននៀលឡើងធ្លាក់ ឬលោតធ្លាក់ហើយលោតឡើងពុំរួច ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រីរំលុង ( ត្រីដែលធ្លាក់ក្នុងរំលុង ) ។

                      រណ្ដៅធំជ្រៅដែលគេជីកសម្រាប់ឲ្យសត្វចតុប្បាទធ្លាក់ចុះហើយឡើងពុំរួច ។
ឧទាហរណ៍៖ ជ្រូកព្រៃធ្លាក់រំលុង, ដើរធ្លាក់ផុងក្នុងរំលុង ។

រំលឹក

មានន័យថា ( ម. ព. រម្លឹក ) ។

រំលីង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លីង ) ។

រំលិច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អន្លង់ទឹកមានសណ្ឋានទ្រវែង ខាងដើមនិងខាងចុងទាល់ មិនមានផ្លូវហូរទឹកចេញ, ច្រើនមានជិតស្ទឹង ឬជិតព្រែក ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្បាលរំលិច, ចុងរំលិច ។

រំលាយឈាម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សម្យ៉ាង មានកម្ពស់ ១-៤ ម ដុះក្រោមឈើធំៗលើភ្នំដែលមានឧព្វេបពី ៣០០ម ទៅ នៃប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម។ គេនិយមដាំវា ជាលម្អក្នុងសួនដោយមានផ្កាពណ៌ខៀវល្អ។ តាមក្បួនឱសថបុរាណឫសគេប្រើធ្វើថ្នាំសម្រាប់រំលាយឈាមដែលកកជាំនៅក្រោមស្បែក។

រំលាយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លាយ ) ។
ធើ្វអោយរាយបាយសំរូប ឬរលាយទៅជាវត្ថុរាវ។ ធើ្វអោយក្លាយទៅជាសូលុយស្យុង។

រំលាង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ស. លាង ឬ លាងផ្លាញ អ. ថ. ល៉ាង ឬ —ផ្លាន ) ធ្វើឲ្យវិនាស; បំផ្លាញ; ទម្លាយ; ផ្ដាច់ផ្ដិល, បំបាត់ជីវិតគេ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលាងប្រយោជន៍, រំលាងវង្ស, រំលាងជីវិតគេ ។

                       រំលាងខន្ធស្លាប់ ។
ឧទាហរណ៍៖ លុះបុរសនោះរំលាងខន្ធ ក៏ទៅកើតជាបុត្រសេដ្ឋី . . . ។

រំលាក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លាក ) ។

រំលា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលធ្លាក់ភ្លៀងខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ភ្លៀងរំលា ។

                      ដែលជន់ធំលិចសាយពេញពាស ។

ឧទាហរណ៍៖ ជន់រំលា; ជំនន់រំលា, ទឹករំលា ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលធ្លាក់ភ្លៀងខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ភ្លៀងរំលា ។

                      ដែលជន់ធំលិចសាយពេញពាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ជន់រំលា; ជំនន់រំលា, ទឹករំលា ។

រំលស់ពិសេស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ចំនួនដែលអាចកាត់កងក្នុងឆ្នាំទី១ នៃការទិញ ឬនាពេលក្រោយមកទៀតនៅឆ្នាំទី១ នៃការដាក់ប្រើប្រាស់ទ្រព្យរូបី ដោយគម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ដូចមានចែងក្នុងវាក្យខណ្ឌខ នៃកថាខណ្ឌនេះ។ ចំនួនដែលអាចកាត់កងបាននេះស្មើនឹង ៤០ ភាគរយ នៃតម្លៃមូលធននៃទ្រព្យរូបីថ្មី ឬទ្រព្យរូបីប្រើប្រាស់រួច ដែលបានដាក់ប្រើ-ប្រាស់ក្នុងផលិតកម្ម និងការកែច្នៃដែលនឹងកំណត់ដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។ រំលស់ពិសេសនឹងកាត់បន្ថយនូវតម្លៃមូលធននៃទ្រព្យរូបីដែលអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ការរំលស់ធម្មតា តាមកថាខណ្ឌ១ នៃមាត្រានេះ។

រំលស់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លស់ ) ។

រំលប់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លប់ ) ។

រំលត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្លត់ ) ។

រំលង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា កន្លង ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលងបួនថ្ងៃពីនេះទៅ ។

                      ធ្វើឲ្យកន្លងលើ ។
ឧទាហរណ៍៖ លោតផ្លោះរំលងសម្រាស់ ។

                      បង្ហួស ។
ឧទាហរណ៍៖ រំលងផ្ទះពីរមិនបានចូល ។ ព. ទ. បុ. បោះសន្ទូចរំលងភ្នំ រំលងអ្នកធំបង្ហួសទៅរកអ្នកតូចជាមុន ឬរំលងមិនតាមលំដាប់មុខក្រសួង ។

រំយោលភ្នំ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្មៅរឹងអាចរស់នៅបានយូរ ស្ទើរវារ ឬដុះត្រង់ផ្នែកលើរុក្ខជាតិជិតខាង កម្ពស់ ០-៨ – ១ ម មានលើដីវាលនៃប្រទេសកម្ពុជា លាវ និង វៀតណាមខាងត្បូង ។ នៅស្រុកខ្មែរ ដើមនេះមានច្រើនក្នុងព្រៃស្រោង លើទួលភ្នំ Kirirom ។ ស្លឹកនិងផ្កា ពណ៌ផ្កាឈូក ឬក្រហម សម្រាប់ប្រើព្យាបាលជំងឺកមរមាស់ ។ ឫសអាចធ្វើឱសថរម្ងាប់រោគធ្លាក់ស និងប្រមេះ ។

រំយោល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចង្កោម, កញ្ចុំ, សំណុំ ដែលសំយុងចុះយោលៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំយោលស្ពាន់ក្រាប់, រំយោលផ្កា, រំយោលអង្កាំ ។

                      រយ៉ា ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើមរំយោល, ផ្ការំយោល គឺដើមរយ៉ា, ផ្ការយ៉ា ( ហៅតាមទម្លាប់ដោយស្រុក ) ។

រំយីក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ រំយាក ថា ។
ឧទាហរណ៍៖ ចាស់រំយីករំយាក ចាស់មានសាច់ជ្រាករយាកខ្លាំង, ចាស់រំដេករំដាក ( ម. ព. រយីក ផង ) ។

រំយាក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលចាស់រយាកជ្រោកជ្រាក, រំដាក ។
ឧទាហរណ៍៖ ចាស់រំយាក ( ម. ព. រយាក ផង ) ។

រំភើយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលបក់តិចៗ, ត្រសៀកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្យល់បក់រំភើយៗ; ខ្យល់រំភើយ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលបក់តិចៗ, ត្រសៀកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្យល់បក់រំភើយៗ; ខ្យល់រំភើយ ។

រំភើប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា រញ្ជួយ, ចំប្រប់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្យល់បក់មិនរំភើប; ខ្ញុំមិនរំភើបទេ! ។

                      ចិត្តរំភើប ចិត្តព្រឺព្រួច ។

រំភើក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ទន់ៗ ខ្លបៗ, ទន់ៗ ហើបៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្ដារទន់រំភើកៗ, បឿនទន់រំភើកៗ ( ម. ព. រំពើក ផង ) ។

រំភាយរស្មីព្រះអាទិត្យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា រំភាយរស្មីអេឡិចត្រូម៉ាញ៉េទិកដែលភាយចេញពីព្រះអាទិត្យ ដោយមានបាច់ពន្លឺជិតស្មើនឹងអង្គពណ៌ខ្មៅមួយមាន សីតុណ្ហភាព ៥៧៧០0K (ស្មើនឹង ៥៤៩៦ ៨៥00C )។ កាំរស្មីនេះឡើងដល់កម្រិតកំពូលក្នុងទម្រង់ជំហានរលកមើលឃើញ។ នៅពេលប្រៀបធៀបជាមួយរំភាយរស្មីដែលផ្លាតពីផែនដី ជាញឹកញយ គេហៅថារំភាយរស្មីជំហានរលកខ្លី ។

រំភាយរស្មីក្រហមអាំងហ្រ្វាកកម្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា រំភាយរស្មីដែលភាយចេញពីផ្ទៃផែនដីបរិយាកាស និងពពក​ ហើយដែលគរអាចហៅផងដែរថារៅភាយរស្មី ពីផែនដីគោក ឬកាំរស្មីជំហានរលកវែង ។ រំភាយរស្មីនេះមានលក្ខណៈខុសពីរំភាយរស្មីក្បែរអាំងហ្រ្វាដែលជាផ្នែកមួយនៃជំហានរលកពន្លឺព្រះអាទិត្យ ។ ជាទូទៅ រំភាយរស្មីក្រហមអាំងហ្វ្រាមានជំហានរលកវែងជាងជំហានរលកពណ៌ក្រហមនៅក្នុងផ្នែកនៃបាច់ពន្លឺមើលឃើញ ។ ជំហានរលករំភាយរស្មីក្រហមអាំងហ្វ្រាកម្ដៅខុសពីរំភាយរស្មីជំហានរលកខ្លី ឬរំភាយរស្មីព្រះអាទិត្យ ដោយសារតែភាពខុសគ្នានៃសីតុណ្ហភាពរវាងព្រះអាទិត្យ និងប្រព័ន្ធបរិយាកាសផែនដី ។

រំភាយរស្មី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា បន្ទេរថាមពលក្រោមរូបភាពជារលកអេឡិចត្រូម៉ាញ៉េទិក ឬភាគល្អិតដែលបញ្ចេញងាមពលនៅពេលស្រូបដោយវត្ថុណាមួយ ។

រំភាយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បក់, បក់ផាត់ ( សម្រាប់ប្រើតែក្នុងកាព្យ ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ពេលនោះព្រះពាយរំភាយផាត់ ពពករសាត់ស្រឡះមេឃ ត្រជាក់ស្រួលខ្លួនសប្បាយពេក ចិត្តត្រេកភ្លាំងភ្លេចផ្ទះលំនៅ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ជាយ, ផ្ទាំងសំពត់ ដែលសំយុងចុះ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំភាយក្លស់, រំភាយបារាំ ។

រំពៃ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា មៀងមើលឬគន់មើលរឿយៗ, មើលបន្ថែ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពៃមើល ឬ មើលរំពៃ; ក្រឡេករំពៃមើលឆ្វេងមើលស្ដាំ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា មៀងមើលឬគន់មើលរឿយៗ, មើលបន្ថែ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពៃមើល ឬ មើលរំពៃ; ក្រឡេករំពៃមើលឆ្វេងមើលស្ដាំ ។

រំពេពោះប្រផេះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ២២-២៥ ស.ម​.។ សំបុរប្រផេះស្រាល ក្បាលក្រោយខ្មៅ ចំពុះខ្មៅ។ រដូវបន្តពូជៈ ក្បាលពណ៌ខ្មោ ពោះពណ៌ប្រផេះជើង និងចំពុះពណ៌ក្រហម។ ទីជំរកៈ វាលភក់តំបន់ឆ្នេរ ស្រះបង្គា ទន្លេ ព្រៃលិចទឹក បឹង និង វាលលិចទឹក។ របាយៈ វត្តមាននៅរដូវប្រាំង ជាពិសេសបឹងទន្លេសាបនារដូវប្រាំង និងមួយចំនួនតូចអាចរស់នៅក្នុងស្រុក។

រំពេពោះខ្មៅ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៣០-៣៣ ស.ម.។ ច្រើនរស់នៅជាមួយរំពេទន្លេ ចំពូះលឿង ជើងតូចក្រហម ផ្នែកគូទមានអុជៗខ្មៅ។ ពេលបន្តពូជៈ បន្ទូលក្បាលខ្មៅ ចំពុះ និងជើងពណ៌ទឹក្រូច ទ្រូងប្រផេះ និងពោះខ្មៅ កន្ទុយឆែកល្មម។ ទីជំរកៈ វាលភក់ តាមទន្លេធំ និងបឹងធំៗ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានគ្រប់ទីកន្លែង។ រដូវបន្តពូជៈ ចាប់ពីខែ កុម្ភៈ ដល់ មេសា។

រំពេន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរេចុះរេឡើងពេនព័ទ្ធ ។
ឧទាហរណ៍៖ ហ្វូងបក្សីហើររំពេន, ពស់លូនរំពេន ។

                     ដែលកែក្រាយព័ទ្ធពេន ។

ឧទាហរណ៍៖ រាំរំពេន ។

                     ដែលបត់បែនពេនព័ទ្ធ ។

ឧទាហរណ៍៖ ផ្លូវវៀចរំពេន ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលរេចុះរេឡើងពេនព័ទ្ធ ។
ឧទាហរណ៍៖ ហ្វូងបក្សីហើររំពេន, ពស់លូនរំពេន ។

                        ដែលកែក្រាយព័ទ្ធពេន ។
ឧទាហរណ៍៖ រាំរំពេន ។

                       ដែលបត់បែនពេនព័ទ្ធ ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លូវវៀចរំពេន ។

រំពេទន្លេ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៣៨-៤៦ ស.ម.។ ចំពុះលឿងចុងវាខ្មៅ ជើងក្រហម កន្ទុយឆែកខ្លាំង បន្ទូលក្បាលឆូតៗខ្មៅ ឆ្នូតខ្មៅកាត់តាមភែ្នក។ ពេលបន្តពូជៈ ចំពុះលឿងសុទ្ធ បន្ទូលក្បាល និងភ្នែកខ្មៅ ស្លាបល់ពណ៌ប្រផេះក្រម៉ៅ។ ទីជំរកៈ ទន្លេធំៗ ជួនកាលតាមបឹង។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានគ្រប់ទីកន្លែង។ រដូវបន្តពូជៈ ចាប់ពីខែ មេសា ដល់ ឧសភា។

រំពេតូច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ២២-២៥ ស.ម.។ រដូវមិនបន្តពូជៈ មាឌតូច ចំពុះខ្មៅស្រួច ជើងខ្លីខ្មៅ បន្ទូលក្បាលខ្មៅ ថ្ងាសស ដងខ្លួនសប្រផេះគែមស្លាបក្រៅទី១ខ្មៅ។ ពេលបន្តពូជៈ ចំពុះលឿង ចុងចំពុះខ្មៅ ជើងពណ៌ទឹកក្រូច ថ្ងាសសបន្ទូលក្បាលខ្មៅក្រឹប។ មិនទាន់ពេញវ័យៈ ផ្នែកលើស្លាបរាងក្រម៉ៅ។ ទីជំរកៈ តំបន់កោះ តំបន់ឆ្នេរ ទន្លេធំៗ តំបន់ទំនាប។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានសំបូរនៅតាមតំបន់ឆ្នេរនៃប្រទេស។ រដូវបន្តពូជៈ ចាប់ពីខែ មេសា ដល់ កញ្ញា។

រំពេចំពុះវែងខ្លី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៤0-៤៣ ស.ម.។ សំបុរខ្មៅ ផ្នែកខ្នង និងបន្ទូលក្បាលខ្មៅ ក និងពោះពណ៌ស ចំពុះលឿង ចំពុះល់ខ្លីក្រោមវែងជើងលឿង។ ទីជំរកៈ ទន្លេធំៗ បឹង និងតាមតំបន់ឆ្នេរ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ ប្រហែលផុតពូជនៅកម្ពុជា។ រដូវបន្តពូជៈ នៅប្រទេសឥណ្ឌាចាប់ពីខែ កុម្ភៈ ដល់ មេសា ពងចំនួនពី ៣ ទៅ៤។

រំពេចំពុះធំក្រហម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៤៨-៥៥ ស.ម.។ រដូវមិនបន្តពូជៈ បណ្តោយខ្លួនធំ ចំពុះធំពណ៌ក្រហម បន្ទូលក្បាលប្រផេះឆ្នូតៗ។ ពេលបន្តពូជៈ បន្ទូលក្បាលខ្មៅក្រឹបតែម្តង។ ទីជំរកៈ តំបន់ឆ្នេរ វាលភក់ និងវាលខ្សាច់ជួនកាលមាននៅតំបន់ទឹកសាបតាមបឹង និងទន្លេជាដើម។ របាយៈ ជាប្រភេទឆ្លងកាត់ មានគ្រប់ទីកន្លែងជាពិសេសតំបន់ឆ្នេរ។

រំពេច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្របក់តូច; ប្រើចំពោះតែជាមួយនឹងពាក្យមួយ, និយាយថា ។
ឧទាហរណ៍៖ មួយរំពេច ( ចាំមួយរំពេច, ទៅមួយរំពេច, . . . ) ។

រំពេកំប៉ោយធំ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បក្សីមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៤៦ ស.ម.។ រដូវមិនបន្តពូជៈ ខ្លួនពណ៌ប្រផេះស្រាល បន្ទលក្បាលពណ៌ប្រផេះឆ្នូតៗ ចំពុះ និងជើងពណ៌ខ្មៅ។ ពេលបន្តពូជៈ ចំពុះ និងជើងពណ៌ក្រហម បន្ទុលក្បាល និងកញ្ចឹងកពណ៌ខ្មៅក្រឹប បំពង់ក និងកពណ៌ស ពោះពណ៌ខ្មៅ កន្ទុយឆែកខ្លាំង។ ទីជំរកៈ តំបន់ឆ្នេរ តំបន់ដីសើម វាលស្រែលិចទឹក។ ជីវសាស្ត្រៈ ធ្វើសំបុកនៅតាមកោះតូចៗក្បែរផ្ទះ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ ជាពិសេសតំបន់ឆ្នេរ។ រដូវបន្តពូជៈ ចាប់ពីខែ ឧសភា ដល់ មិថុនា ពងចំនួន ១-២។

រំពេ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សត្វបក្សីមួយប្រភេទ នៅអាស្រ័យតាមផ្នូកខ្សាច់ទន្លេ, សមុទ្រ,… មានមច្ឆជាតិជាភក្សាហារ ។
ឧទាហរណ៍៖ សត្វរំពេហើររេតាមលំហសមុទ្រ ។

រំពើន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមានលំនាំទន់ល្វតរេចុះរេឡើង ឬដែលរេក្បាលស្ងើនងីកងាកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ រាំរំពើន, រេក្បាលរំពើន; លំនាំរំពើន ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលមានលំនាំទន់ល្វតរេចុះរេឡើង ឬដែលរេក្បាលស្ងើនងីកងាកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ រាំរំពើន, រេក្បាលរំពើន; លំនាំរំពើន ។

រំពើក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អាការកក្រើកយោលៗខ្ជោលៗខ្លាំង, រំជួល ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពើករលក, រំពើកសមុទ្រ ។

                      រំពើកផែនដី ការរញ្ជួយផែនដី ។ ល ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលកក្រើករជើបរជោរ, រំជួលខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ កក្រើករំពើក ។

                      ដែលកម្រើកយោលៗខ្ជោលៗខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ រលកយោលរំពើក ។

                     ដែលកម្រើកទុលៗរវើកៗរឿយៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ កណ្ដុរត្រសុលជើងមុងទុលៗរំពើកៗ ។

រំពុះម៉ែត្រឌីផេរ៉ង់ស្យែល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ឧបករណ៍សំរាប់វាស់ព្រមគា្ន និងជាក់លាក់នូវ សីតុណ្ហភាពរំពុះនៃវត្ថុរាវ និងសីតុណ្ហភាពកំណជាញើសនៃចំហាយវត្ថុរាវកំពុងពុះ។

រំពុះម៉ែត្រ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ឧបករណ៍ប្រើសំរាប់វាស់រំពុះមាត្រ។ គេហៅម្យ៉ាងទៀតថា រំពុះទស្សន៍។

រំពុះមាត្រ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា រង្វាស់ជាក់លាក់ចំណុចរំពុះដាច់ខាត ឬរបស់សូលុយស្យុង។

រំពុះទស្សន៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា មើល ebulliometer ។

រំពុះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខណៈដែលទឹកពុះម្ដងៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ដាំទឹកមួយរំពុះ, ស្ងោរពីររំពុះ, ទឹកពុះច្រើនរំពុះ ។

រំពឹង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ញ្ជឹង, គិតជញ្ជឹង, ទ្រឹងគិត ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពឹងមើល, រំពឹងធម៌, រំពឹងទានសីល ។

រំពាស់

មានន័យថា ( ម. ព. លំពាស់ ) ។

រំពាត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឿងវាយវាត់, វត្ថុសម្រាប់វាយវាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពាត់ផ្ដៅ, រំពាត់ខ្សែតី, រំពាត់ភ្ជួរ ។

                       ត្រូវរំពាត់ ត្រូវគេវាយដោយរំពាត់ ។

រំពា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ភក្សាហារដែលសត្វកាចពិឃាតបានហើយស៊ីខ្លះរួចទុកដោយហួងហែងបម្រុងនឹងស៊ីតទៅទៀត ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពាខ្លា, ខ្លាការរំពា ។

                       ព. ប្រ. កំណាន់ចិត្ត ( ស្ត្រីឬបុរសជាកំណាន់ចិត្ត ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ការរំពា, ក្រវែលរំពា ។

                      សត្វរំពា សត្វដែលស៊ីសាច់សត្វដទៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ សីហៈ, ខ្លា ជាសត្វរំពា ។

រំពត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពត់ឯងវៀចរមួលឬកែកល្អៀងសាច់ មិនត្រង់មិនរត់សាច់ដូចដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈើចេះតែរំពត់ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សណ្ឋានដែលវៀចរមួលឬកែក ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពត់ឈើ, រំពត់ស្នែងក្របី ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរមួល ឬកែកខុសពីសណ្ឋានត្រង់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈើរំពត់, ស្នែងក្របីរំពត់ ។

រំពង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សូរខ្ទរខ្លាំង, សូរគឹកកង ។
ឧទាហរណ៍៖ រំពងសមុទ្រ, រំពងអាកាស, រំពងសំឡេង ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមានសូរគឹកកង, ខ្ទរខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ សំឡេងរំពង; លាន់រំពង ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលមានសូរគឹកកង, ខ្ទរខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ សំឡេងរំពង; លាន់រំពង ។

រំប៉ើក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលប៉ើកៗរឿយៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ បង្ហើយកូនខ្ចីលោតរប៉ើក ( ម. ប្រ., ច្រ. ប្រ. ប៉ើកៗ ឬ តើកៗជាង )។

                     ដែលប្លើកចុះប្លើកឡើង ដើររំប៉ើកទាល់ល្ងាច ( ម. ប្រ., ច្រ. ប្រ. ប៉ប្លើក ឬ ប្លើកៗ ជាង ) ។

រំបល់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អាសន្នរោគគ្រប់យ៉ាង ។
ឧទាហរណ៍៖ ជំងឺរំបល់ ( ព. ព.; ព. គ. ជំងឺអាសន្ន, អាសន្នរោគ, ជំងឺខ្យល់ ) ។

                        ពាក្យជេរដោយទ្រគោះ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំបល់កាច់ !, រំបល់យក៍ !, រំបល់បោស ! ។

                        ពាក្យសាមញ្ញជាឧទានឬជេរគ្នាលេងដោយស្និទ្ធស្នាល ។
ឧទាហរណ៍៖ រំបល់ កុំលេង !, រំបល់យក៍ ! យករបស់អញទៅណា ? ( ម. ព. រំលេះ ផង ) ។

រំទំ

មានន័យថា ( ម. ព. រមទម ) ។

រំដោះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ដោះ ) ។

រំដែល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្ស កម្ពស់ ១០-២០ ម ដុះក្នុងព្រៃធំ ឬព្រៃស្រោងក្នុងទញវីបឥណ្ឌា និងឥណ្ឌូចិន។ ឈើពណ៌ត្នោត ឬក្រហមភាវ សាច់ម៉ត់ តែក្ងិងក្ងង់ អាចប្រើធ្វើរោង ឬផ្ទះតូចតាចបាន។

រំដេញមាស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទ ពួកញព្រៃឫសមានសម្បុរលឿងចាស់ ប្រើជាថ្នាំ ។
ចុល្លព្រឹក្សយកម្ពស់ ២-៤ ម ស្ទើរវារ ដុះក្នុងព្រៃធំនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ គេឆុងឫសផឹកដូចតែ។ គេស្ងោរឈើផឹកជាថ្នាំសំអាតឈាម។ គ្រូថ្នាំខ្មែរប្រើឫសផ្សំធ្វើថ្នាំរំងាប់រោគទងសួត។

រំដេញ, ចំបក់ប្រាំង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្សកម្ពស់ ១-៦ ម ដុះក្នុងព្រៃជិតមាត់សមុទ្រនៃទ្វីបអាស៊ីផ្នែកក្តៅ។ ស្លឹកដែលហាលស្ងួតអាចជក់បានដូចថ្នាំ។ មែកតូចៗគេតែងទុកធ្វើអុសដុត។

រំដេញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើរនាម, មាន២ប្រភេទគឺ រំដេញក្អែក ផ្លែសម្បុរពភ្លក់បន្តិច; រំដេញភ្លុក ផ្លែសម្បុរស្ទើរលឿងរាងទ្រវែងទ្រើសជាងផ្លែរំដេញក្អែក វេលាទុំបរិភោគក៏បាន ។

រំដេងស្រុក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រំដេងស្រុក មានរាងដូចរំដេងធ្វើគ្រឿងដែរ បើអាចប្រើធ្វើគ្រឿងទេសក៏បាន។ តែគេតែងប្រើរំដេងស្រុកធ្វើថ្នាំ។ គ្រូថ្នាំយកផ្លែរំដេងស្រុកធ្វើឱសថលើកកម្លាំង ឬធ្វើឱ្យរំលាយអាហារបានស្រួល។ ផ្លែស្ងួត ហើយកិនឱ្យទៅជាម្សៅ ប្រើជាថ្នាំព្យាបាលជំងឺធ្មេញដង្កូវស៊ី ដែលធ្វើឱ្យឈឺទ្រាំមិនបាន។
ជារុក្ខជាតិ ដែលគេដាំសម្រាប់ធ្វើជាគ្រឿងទេស។ – ឈ្មោះខ្មែរ ឬក្នុងតំបន់ ៖ រំដេងស្រុក – អំបូរ ៖ ZINGIBERACEAE – ឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត ៖ Alpinia officinarum Hance – ឈ្មោះអង់គ្លេស ៖ Galangal/Galanga – ឈ្មោះបារាំង ៖ Alpinie/Galanga officinal – ប្រភពដើម ៖ ទ្វីបអាស៊ី – លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត ៖ ជារុក្ខជាតិមើមក្តៀង កម្ពស់១-២ម ស្លឹកទោលស្ទបដើម ដុះឆ្លាស់គ្នា រាងទ្រវែងបណ្តោយ២០-៤០ស.ម និងទទឹង៧-៩ស.ម(៦៣)។ កញ្ចុំផ្កាចេញនៅខាងចុងដើម ជាចង្កោមរីកបន្តពីក្រោមឡើងលើ(៦៣)។ ផ្កាពណ៌សមានឆ្នូតក្រហមនៅស្រទាប់ផ្កា ដែលធំជាងគេចេញពីកេសរឈ្មោល។ ផ្លែរាងមូល ជាផ្លែស្ងួត(៦៣)។ – លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ៖ រសជាតិហឹរ – លក្ខណៈអេកូឡូស៊ី ៖ ដុះស្ទើរគ្រប់ស្ថានដីនៅតំបន់មានអាកាសធាតុក្តៅបង្គួរ។ – ការប្រើប្រាស់ ៖ ជាគ្រឿងទេស៖ បង្កើនរសជាតិ និងក្លិនឈ្ងុយ ឬកាត់ឆ្អាប ក្នុងអាហារ ដូចជាម្ជូរគ្រឿង ឆាក្តៅ ម៉ាំល្ហុង ស៊ុប ប្រឡាក់សាច់។ល។ ជាឱសថ៖ មើមដាំទឹកផឹកព្យាបាលរោគឆ្អល់ពោះ អាហារមិនរលាយ ហើមពោះ និងប្រើជាថ្នាំលើកកម្លាំង។ មើមកិនជាម្សៅព្យាបាលដង្កូវស៊ីធ្មេញ(៦៤)។
ឧទាហរណ៍៖ (៦៣) សៀវភៅរុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជា របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ឆ្នាំ២០០៦ ភាគ៤ ទំព័រ១០៥ (៦៤) វចនានុក្រមរុក្ខជាតិប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា របស់លោកស្រីបណ្ឌិត DY PHON PAULINE ឆ្នាំ២០០០ ទំព័រ២៦ ។

រំដេងព្រៃ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ជារុក្ខជាតិ ដែលដុះក្នុងព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង និងព្រៃស្រោង មានក្លិនឈ្ងុយជាងរំដេងស្រុក និងប្រើធ្វើជាគ្រឿងទេស។ – ឈ្មោះខ្មែរ ឬក្នុងតំបន់ ៖ រំដេងព្រៃ – អំបូរ ៖ ZINGIBERACEAE – ឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត ៖ Alpinia conchigera Grulf – ឈ្មោះអង់គ្លេស ៖ Galangal/Galanga//Siamese ginger – ឈ្មោះបារាំង ៖ Galanga – ប្រភពដើម ៖ ទ្វីបអាស៊ី – លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត ៖ ជារុក្ខជាតិមានមើមក្តៀង កម្ពស់៨០-ស.ម(៦៥)។ ស្លឹក ទោលស្ទបដើមដុះឆ្លាស់គ្នា រាងទ្រវែង មានបណ្តោយ១០-១៧ស.ម និងទទឹង៣-៥ស.ម(៦៥)។ ផ្កាដុះនៅខាងចុងដើមជាកួរវែង មានផ្កាតូចៗពី១៥-២៥ និងមានពណ៌ទឹកក្រូច(៦៥)។ ផ្លែតូចមូលមានចំនួន៣-៥គ្រាប់ មានអង្កត់ផ្ចិត៨ម.ម ពណ៌លឿងកាហ្វេ និងមានពណ៌ក្រហមកាហ្វេនៅពេលស្ងួត (៦៥)។ – លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ៖ រសជាតិហឹរខ្លាំង – លក្ខណៈអេកូឡូស៊ី ៖ ដុះស្ទើរគ្រប់ស្ថានដីនៅតំបន់មានអាកាសធាតុក្តៅបង្គួរ។ – ការប្រើប្រាស់ ៖ ជាគ្រឿងទេស៖ បង្កើនរសជាតិ និងក្លិនឈ្ងុយ ឬកាត់ឆ្អាប ក្នុងអាហារ ដូចរំដេងស្រុកដែរ។ ជាឱសថ៖ មើម ព្យាបាលឈឺសន្លាក់ដៃជើង (បុកបិទ) ឈឺពោះ ក្អក ឈឺថ្លើម ស្បែកលឿង ឈឺក្បាល វិលមុខ រលាកស្បូន ផ្លូវរំលាយអាហារ និងជួយឱ្យចេញញើស(៦៥)។

រំដេង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះប្រទាលពួកក្រកោ, មាន ២ ប្រភេទគឺ រំដេងសម្ល ប្រើមើមជាគ្រឿងសម្ល ឬប្រើជាថ្នាំ គេដាំជារបរមួយប្រភេទ ( ហៅត្រឹមតែ រំដេង ទទេក៏បាន ); រំដេងខ្មៅ មានមើមស្វាយក្រមៅ ប្រើជាថ្នាំ ។

រំដេក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ រំដាក ថា ។
ឧទាហរណ៍៖ រំដេករំដាក ដែលរំដាកក្រៃពេក : ដោះរំដេករំដាក ។

រំដួលស៊ីផ្លែ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្ស កម្ពស់ ២-៥ ម មានមែកធ្លាក់មកក្រោមដុះក្នុងព្រៃស្រោងនៃប្រទេសកម្ពុជា និងលាវ។ ផ្លែមានរសផ្អែម មានទំហំប៉ុនផ្លែទំពាំងបាយជូរ បរិភោគឆ្ងាញ់ពិសាណាស់។ ផ្លែនេះអាចធ្វើឱ្យអាហារឆាប់រលាយ។

រំដួល, ក្រវ៉ាន់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះចុល្លព្រឹក្សមួយប្រភេទកម្ពស់ ៥- ៨ម ដុះក្នុងព្រៃក្រាស់មធ្យម ឬក្នុងព្រៃល្បោះលើដីទំនាបនៃប្រទេសកម្ពុជា លាវ និងវៀតណាម ។ ពេលគេដាំវា ដើមរំដួលដុះជាដើមតូចស្តើង វាផ្កាក៏ប្រែទៅជាតូច យើងច្រើនហៅថាដើមក្រវ៉ាន់។ ផ្លែទុំបរិភោគបាន ។ ផ្កាពណ៌ពងមាន់ក្លិនក្រអូប នារីខ្មែរ តែងប្រើសំរាប់អប់ក្រមួនលាបមាត់ ។

រំដួល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទ ទ្រង់ទ្រាយផ្កាស្ទើរចាប់ច្រឡំគ្នានឹងផ្កាក្រវាន់ តែច្រើនទ្រើសជាង ក្លិនក្រអូបខុសគ្នាពីផ្កាក្រវាន់ ក្រអូបក្នុងវេលាល្ងាចផ្សាយក្លិនឆ្ងាយដូចគ្នា, ផ្លែជាចង្កោម ទុំឡើងសម្បុរក្រមៅបរិភោគបាន។
ឧទាហរណ៍៖ ក្រមួនរំដួល ក្រមួនមាត់ដែលអប់យកក្លិនផ្ការំដួល ។

                       ឈ្មោះស្រុកមួយក្នុងខេត្តស្វាយរៀង ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្រុករំដួល ។

រំដាក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរយាកខ្លាំង, ដែលមានកន្សោមដោះយាររយាក ។
ឧទាហរណ៍៖ ដោះរំដាក, មេឆ្កែរំដាក ។

រំញោចអណ្ដាតភ្លើង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ការប្រើអណ្ដាតភ្លើងសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ (ដូចជាអុកស៊ីអាសេទីឡែន)ដើម្បីមភ្ញោចការបពោ្ចញបន្ទាត់ស្ប៉ិចពីធាតុអាល់កាលី និងអាល់ កាលី-ដី និងលោហៈ។

រំជំរំជែង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា កក្រើករំពើកបោកបាចខ្លាំង ឬយោគយោលខ្ជោលៗបោកបាចខ្លាំង ( ចំពោះតែរលកធំៗ ) ។
ឧទាហរណ៍៖ រលកធំៗ រំជំរំជែងបោកបែកផ្កាត្រែងគគ្រេងគគ្រាំ ( ព. ទេ. ឬ ព. កា. ) ។

រំជែក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះវល្លិមួយប្រភេទ ប្រើជាថ្នាំ ។

រំជែ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយចំអែចំអន់ថានាយថាអាយជែពព្រែចំពោះរឿងមនុស្សដែលនៅៗមុខ ដើម្បីសើចលេងសប្បាយ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជែឲ្យគ្នា, និយាយរំជែ ។

រំជែ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយចំអែចំអន់ថានាយថាអាយជែពព្រែចំពោះរឿងមនុស្សដែលនៅៗមុខ ដើម្បីសើចលេងសប្បាយ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជែឲ្យគ្នា, និយាយរំជែ ។

រំជេញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយច្រំដែល ឬថានាយថាអាយនាំឲ្យជ្រេញចិត្ត ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជេញឲ្យ, និយាយរំជេញ ។

                     រំជែរំជេញ រំជែឲ្យទាល់តែជ្រេញចិត្ត ( ម. ព. កំជេញ ផង ) ។

រំជើប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ រំជួល ថា ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជើបរំជួល គឺរំជួលខ្លាំង, ជ្រួលច្របល់សព្វទីកន្លែង ( ម. ព. រំជួល ទាំង២ ផង ) ។

រំជួល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ជ្រួល, កក្រើកជ្រួលឡើង, យោលខ្ជោលៗឡើង ។
ឧទាហរណ៍៖ ទឹកសមុទ្ររំជួល ។

                     ល់រំជួល ខ្យល់បក់បោកខ្លាំង ។ ផ្អើលរំជួល ផ្អើលជ្រួលខ្លាំង ។ ចិត្តរំជួល ចិត្តជ្រួលភ្នកនឹកដល់ដោយស្នេហា ឬដោយមានចំណង់ខ្លាំង ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដំណើរកក្រើកជ្រួលឡើង, អាការយោលខ្ជោលៗឡើង ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជួលសមុទ្រ ។

                       ដំណើរបក់បោកខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជួលខ្យល់ ។

                      ដំណើរជ្រួលច្របល់ខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្រុកកើតរំជួល, អ្នកស្រុកមានរំជួល . . . ។

                      ដំណើរជ្រួលភ្នកនឹកខ្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជួលចិត្ត ។

រំជីរំជា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយរំជាលេងខ្ជីខ្ជាតាមតែរួចពីមាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ រំជីរំជាឲ្យគ្នា ។

រំជីក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើធំមួយប្រភេទ សាច់ស្និទ្ធសម្បុរលឿងខ្ចី ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើមរំជីក ។

រំជា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយរំជែជន្លជន្លេញបង្កាច់ផ្សែផ្សំប្រមែប្រមុំហេតុទំនងឲ្យកើតឡើងជាសេចក្ដីចំពោះលើរូបមនុស្សដែលនៅៗមុខ ដើម្បីសើចលេងសប្បាយ ។

រំចេកស្រុក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះចុល្លព្រឹក្សមួយប្រភេទ កម្ពស់ ២-៣ម ដុះក្នុងព្រៃល្បោះ ឬតាមគម្ពោតលើទួល មានថ្មនៃឥណ្ឌូចិន។ គេនិយមដាំធ្វើរបងស្រស់។ ផ្កាក្រអូបសម្រាប់អប់សំពត់អាវ។ ស្លឹកអាចត្បាញធ្វើកន្ទេល។ ឫសសម្រាប់ធ្វើថ្នាំ ស្វាយ ប្រមេះ។

រំចេកភ្នំ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះចុល្លព្រឹក្សម៉្យាងកម្ពស់ ៤-៨ ម បែកមែកជាច្រើន ដុះតាមមាត់ទឹក ជាពិសេស លើភ្នំដែលខ្ពស់ប្រហែល ១០០០ម នៃប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមខាងត្បូង។ តាមក្បួនឱសថបុរាណ គេស្ងោរស្លឹក ផឹកប្រឆាំងភាពគ្រុនចាញ់។

រំចេក, រំចេកសមុទ្រ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះចុល្លព្រឹក្សកម្ពស់ ៨-១៤ ម​ ដុះតាមព្រៃទាបៗ​ មាត់សមុទ្រ ឆ្នេរផលសាលើដីខ្សាច់ តាមមាត់ទឹកជិតសមុទ្រ នៃទ្វីបចាស់ផ្នែកក្តៅ។ ស្លឹកគេប្រើសម្រាប់ត្បាញវត្ថុផ្សេងៗ។ គ្រាប់អាចបរិភាគបាន។ លំអងផ្កា និងស្លឹកទ្រនាប់ផ្កាក្លិនក្រអូប គេប្រើធ្វើជាទឹកអប់។ ទឹកអប់នេះលាយប្រេងដូង អាចជាថ្នាំថែមុខ ខ្លួន និងសក់។ តាមក្បួនឱសថបុរាណ ទឹកស្ងោរ ឫសជាថ្នាំធ្វើឱ្យនោមច្រើន ឱ្យបាយបាន និងលើកកម្លាំង។

រំចេក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ស. លាំច្យើក អ. ថ. លុ័មចៀក ) ឈ្មោះប្រទាលធំ ឬរុក្ខជាតិមួយប្រភេទស្លឹកវែងៗ មានបន្លានៅហាមទាំងពីរខាង ដើមមានសាច់សាញជាសរសៃៗ មានឫសដុះសំយុងដូចជាពួរ ផ្កាចេញជាខ្ព មានដុំលំអងធំៗក្នុងស្រទាប់ ក្លិនក្រអូបឆ្អិត ស្លឹកប្រើការត្បាញកន្ទេល, សម្ពៀត ជាដើមបាន ។
ឧទាហរណ៍៖ កន្ទេលរំចេក, សម្ពៀតរំចេក ។

រំចីដៃ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ព. បុ. ) ថ្នាំងដៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ សំបុត្រមានរំចីដៃ, គូសរំចីដៃ ។

រំចាក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះប្រទាលធំ ឬរុក្ខជាតិមួយប្រភេទ ស្លឹកស្រដៀងនឹងរំចេកតែវែងៗជាង ច្រើនដុះនៅទីវាលដីល្បាយខ្សាច់ទឹកលិចក៏មិនងាប់, ស្លឹកប្រើការត្បាញសម្ពៀត, ការុង, កន្ទេលជាដើមបាន ។
ឧទាហរណ៍៖ សម្ពៀតរំចាក ។

រំងើក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ងើក ) ។

រំងាស់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ងាស់ ) ។

រំងាប់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ងាប់ ) ។

រំងាច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ងាច ) ។

រំងក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រម្ងក ) ។

រំគេញ

មានន័យថា ( ម. ព. លំគេញ ) ។

រំគាល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ព. បុ. ) រលស់, ថយចំនួន ( ព. កា. ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ដេចទតព្រះនេត្រយង់យល់ រំគាលរេហ៍ពល ពុំអាចតទល់ទ័ពបាន ។ . . . ទ្រង់ក្រោធច្រឡោតអង្គប្រាណ ព្រះទ័យឥតក្សាន្ត បានត្រាស់បញ្ជាជាថ្មី ។ . . .

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( ព. បុ. ) រលស់, ថយចំនួន ( ព. កា. ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ដេចទតព្រះនេត្រយង់យល់ រំគាលរេហ៍ពល ពុំអាចតទល់ទ័ពបាន ។ . . . ទ្រង់ក្រោធច្រឡោតអង្គប្រាណ ព្រះទ័យឥតក្សាន្ត បានត្រាស់បញ្ជាជាថ្មី ។ . .

រំគាយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើឲ្យរាយចេញ, រំសាយចេញ; អធិប្បាយឲ្យទូលាយសេចក្ដី ។
ឧទាហរណ៍៖ ឆាយរំគាយដី; រំគាយសេចក្ដី, អធិប្បាយរំគាយសេចក្ដីឲ្យទូលាយ ។