Category: A Khmer Dictionary

ទណ្ឌកម្ម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ការ​ធ្វើ​ទោស​ផ្ចាល​តាម​ដំណើរ​ធ្វើ​ខុស​នឹង​វិន័យ​បញ្ញត្តិ។
ឧទាហរណ៍៖ ដាក់​ទណ្ឌកម្ម, ទទួល​ទណ្ឌកម្ម (ម. ព. នាសនង្គ ផង) ។

                  ការដាក់ទោស ការផ្ចាញ់ឱ្យរាងចាល ដោយមានកំហុស​ ។

ទណ្ឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ. បា. ទណ្ឌ) ដំបង; ឈើច្រត់; កំណាត់ឈើ; អាជ្ញា; ការពិន័យ; ទោស, កំហុស ។ (រ. ស.): ព្រះទណ្ឌៈ (ដំបងក្សត្រ) ។ ទោសទណ្ឌ ទោសជាអាជ្ញា ។

ទញ់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទាល់, ទើរ, កល់, កើល។
ឧទាហរណ៍៖ ទឹក​ទញ់, គំនិត​ទញ់; និយាយ​ថា ទញ់​ចិត្ត ទញ់​គំនិត ក៏​បាន ។

ទច់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឈប់​ង៉ក់ គឺ​កំពុង​ដើរ ​ឬ​កំពុង​រត់​ហើយ​លោ​ឈប់​ង៉ក់​នឹង​ថ្កល់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​កំពុង​ដើរ ស្រាប់​តែ​ឮ​សូរ​ប្រោក ខ្ញុំ​ក៏​ទច់​ង៉ក់…។

ទង​វែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ទ្រទេសទ្រទន់, ល្វាសល្វន់, ល្វតល្វៃ​សមរម្យ (ប្រើ​តែ​ក្នុង​កាព្យ)។
ឧទាហរណ៍៖ ឱមាស​មិត្រ​ទងវង ម្ដេច​មក​រង​ទុក្ខ​ខ្លាំង​ក្រៃ ព្រោះ​ហេតុ​កម្ម​ស្រី​ថ្លៃ ហុច​ផ្តល់​ឲ្យ​នាង​ទេ​ដឹង ។

ទង​បង្ហួរ

មានន័យថា (ម. ព. ដងបង្ហួរ) ។

ទង្គះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ធំ​គាង​នា​ទៅ​ខាង។
ឧទាហរណ៍៖ ស្មា​ទង្គះ, គោ​ក្បាល​ទង្គះ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ធំ​គាង​នា​ទៅ​ខាង។
ឧទាហរណ៍៖ ស្មា​ទង្គះ, គោ​ក្បាល​ទង្គះ ។

ទង្គោល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា (ម. ព. ដង្គោល) ។

ទង្គើ

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​បរិវារ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ​នឹង​ពាក្យ​ទង្គិច។
ឧទាហរណ៍៖ ទង្គិចទង្គើ (ម. ព. ទង្គិច) ។

ទង្គុំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ដង្គុំ ) ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( ម. ព. ដង្គុំ ) ។

ទង្គុក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ជល់​ដោយ​ឆ្វេស ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រូវ​ប្រយ័ត្ន​កុំ​ឲ្យ​ប៉ះ​ទង្គុក ។

ទង្គឹះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ផ្អូក​នឹក​មមៃ​ដោយ​អាការ​តានតឹង​ចិត្ត
ឧទាហរណ៍៖ យំ​សោក​ទង្គឹះ​ខ្សឹកខ្សួល ។

ទង្គឹះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ផ្អូក​នឹក​មមៃ​ដោយ​អាការ​តានតឹង​ចិត្ត
ឧទាហរណ៍៖ យំ​សោក​ទង្គឹះ​ខ្សឹកខ្សួល ។

ទង្គិច

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ជល់​ពេញ​ទំហឹង​ដោយ​ជ្រុល, ដោយ​ជ្រលួស ឬ​ដោយ​មាន​បំណង ។ ទង្គិចទង្គើ ទង្គិច​ខ្លាំង​ដល់​រង្គើ ។

ទង្គត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ម. ព. ដង្គត់) ។

ទង់ហ៊្វា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា លោហ​ជាតិ​មួយ​ប្រភេទ ធ្វើ​ពី​ទង់ដែង ​និង​មាស ​និង​ប្រាក់​លាយ​គ្នា មាន​សាច់​រឹង​ស្រដៀង​នឹង​ស្ពាន់​សម្បុរ​ក្រហម​ភ្លឺ សម្រាប់​ធ្វើ​គ្រឿង​អលង្ការ​ផ្សេង​ៗ មាន​ឡេវ​អាវ​ជាដើម ឬ​ធ្វើ​គ្រឿង​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្សេង​ៗ មាន​ប្រអប់​ជាដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ប្រអប់​ទង់ហ៊្វា, ឡេវ​ទង់ហ៊្វា។

ទង់ទាញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ទង់ កិ. ) ។

ទង់ដែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ស. ទ្ចងដង អ. ថ. ថងដែង, តាមសព្ទនេះថា “មាសក្រហម”) លោហជាតិមួយប្រភេទមានសាច់រឹង សម្បុរក្រហម បើខាត់នឹងថ្នាំខាត់ ឡើងសម្បុរស្រដៀងនឹងទង់ហ្វ៊ា លុះទុកយូរបន្តិចទៅ ក៏ប្រែជាមានសម្បុរស្រអាប់ ។
ឧទាហរណ៍៖ កាំបិត​ទង់ដែង ។

ទង់ជ័យ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ទង់ជាគ្រឿងសម្គាល់ក្នុងសង្គ្រាមប្រសិទ្ធីថាជាប្រធាននៃជ័យជម្នះ ។
ឈ្មោះថ្ងៃមួយដែលហោរកំណត់ថា ជាថ្ងៃមានជ័យក្នុងរវាង ១ ឆ្នាំនោះ ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងឆ្នាំនេះថ្ងៃសុក្រជាអធិបតីទង់ជ័យ ។

ទង់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទាញ​ទាំង​ពីរ​ខាង​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក, ទាញ​ទៅ​ទាញ​មក; ច្រើន​និយាយ​ថា ទង់ទាញ ឬ ទាញ​ទង់ គឺ​ទាញ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក, ប្រអូស​ប្រទាញ​គ្នា ។ ព. ប្រ. ដឹក​នាំ​ចិត្ត​គំនិត​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​តាម ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​ខំ​ទង់​ទាញ​វា​ណាស់​ដែរ​ប៉ុន្តែ​គេ​មិន​តាម ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ផ្ទាំង​សំពត់ ​ឬ​ចម្រៀក​សំពត់ ដែល​ដេរ​ឲ្យ​មាន​សណ្ឋាន​និង​ព័ណ៌​ ឬ​រូប​ផ្សេង​ៗ សម្រាប់​ប្រើ​ជា​កិត្តិយស​ក្នុង​ប្រទេស​មួយ​ៗ; ឬ​ក៏​ប្រើ​ជា​គ្រឿង​សម្គាល់​តាម​សណ្ដាប់​សាសនា​នីមួយ​ៗ; ប្រើ​ជា​គ្រឿង​បូជា​ក៏​មាន; សូម្បី​ធ្វើ​ដោយ​ក្រដាស​ក៏​ហៅ ទង់ ដែរ ។

ទងវង

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ទ្រទេសទ្រទន់, ល្វាសល្វន់, ល្វតល្វៃសមរម្យ (ប្រើតែក្នុងកាព្យ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ឱមាសមិត្រទងវង ម្តេចមករងទុក្ខខ្លាំងក្រៃ ព្រោះហេតុកម្មស្រីថ្លៃ ហុចផ្តល់ឲ្យនាងទេដឹង ។

ទងបុប្ផាណ្ឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខ្សែសរសៃ ដែលភ្ជាប់គ្រាប់នឹងបណ្តូល ។

ទងបង្ហួរ

មានន័យថា ( ម. ព. ដងបង្ហួរ ) ។

ទងត្រៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះពស់មួយប្រភេទ មានដងខ្លួនរៀវស្រដៀងនឹងទងត្រៅសម្បុរបៃតងចាស់សន្តានពស់តុកកែ ។
ឧទាហរណ៍៖ ពស់ទងត្រៅ ។ អ្នកស្រុកខ្លះហៅ ពស់ធាងត្រៅ ។

ទងត្រា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សំបុត្រ​របស់​សេនាបតី ឬ មេ​ទ័ព ឬ​ក៏​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​ហ្លួង ដែល​មាន​បោះ​ត្រា (ប្រើ​តែ​ពី​ក្នុង​សម័យ​បុរាណ) ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា សំបុត្រសេនាបី ឬមេទ័ព ឬព្រះរាជអាជ្ញាហ្លួង។

ទងត្រសក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សរសៃ​ដែល​មាន​សណ្ឋាន​ជា​ទង​ៗ​នៅ​ក្នុង​ស្រោម​អណ្ឌៈ ។

ទងគន្លង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា លំអាន, ហេតុ, ទំនង; ដំណើរ​ទំនង ។
ឧទាហរណ៍៖ សម្ដី​មាន​ទង​គន្លង, មាន​ទង​គន្លង​ល្មម​ប្រាស្រ័យ​គ្នា​បាន, រឿង​នេះ​មាន​ទង​គន្លង​យ៉ាង​ណា ?

ទងកន្ត្រៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ សម្បុរ​ខ្មៅ​រូប​រាង​ដូច​សត្វ​រន្ទេប កន្ទុយ​ក៏​ឆែក​ដូច​គ្នា ប៉ុន្តែ​មាន​ព្រុយ​តែ​មួយ ។ ប៉ែក​តំណ​បណ្ដុះ​ត្រង់​ក្បាល​កន្សៃ​ទូក-ង ឬ​ទូក​មួង ។ ឈ្មោះ​នំ​បង់​ខ្លាញ់​មួយ​ប្រភេទ ធ្វើ​ដោយ​ម្សៅ​ខ្សាយ​សាប​ក៏​មាន ផ្អែម​ក៏​មាន។
ឧទាហរណ៍៖ នំ​ទង​កន្ត្រៃ ។

ទង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ធាង​តូច​ដែល​កាន់​ផ្លែ​មក​ជាប់​នឹង​មែក ឬ​ជាប់​ផ្ទាល់​នឹង​ដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ បេះ​ផ្លែ​ជាប់​ទាំង​ទង ។

                អ្វី​ៗ​ដែល​មាន​រូប​ដូច​ជា​វល្លិ​ក៏​ហៅ ទង ដែរ ។ ឧទាហរណ៍៖ ទងត្រឡាច, ទងល្ពៅ, ទងដំឡូង, ទងម្លូ ។ ល ។

                ព. ប្រ. ទំនង, លំអាន, ហេតុការណ៍; ច្រើននិយាយថា ដើមទង, ទាក់ទង ។

ទក្សិណោទក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.) ទឹក​ជា​គ្រឿង​ចម្រើន (ម. ព. ទក្ខិណោទក ទៀត​ផង) ។

ទក្សិណ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.) ឈ្មោះទិសធំ១ ជាគូប្រទល់ត្រង់គ្នានឹងទិសឧត្តរ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទិសទក្សិណ (ទិសខាងត្បូង) ។

                  ខាងស្តាំ ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើរទក្សិណ ឬដើរប្រទក្សិណ គឺដើរព័ទ្ធយកអ្វីៗ ឲ្យនៅខាងស្តាំ ។

ទក្ខិណោទក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.; សំ. ទក្សិណោទក) ទឹកជាគ្រឿងចម្រើន គឺទឹកដែលច្រួចដាក់លើបាតដៃនៃបដិគ្គាហកបុគ្គល ក្នុងពេលដែលគេឲ្យទានរួចភ្លាមៗ
ឧទាហរណ៍៖ នៅពេលវេរឧបោសថាគារថ្មី ទាយកបានច្រួចទក្ខិណោទកលើហត្ថា នៃលោកចៅអធិការ ។

                  អ្នកខ្លះហៅ ទក្ខិណោទក នេះថា ទក្ស្នោទក អ្នកខ្លះថា ទឹកស្នោទក (—ទក់) ដោយហៅក្លាយពីសំស្រ្កឹតថា ទក្សិណោទក ។

ទក្ខិណេយ្យសម្បទា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ការដល់ព្រម ឬសមប្រកបដោយទក្ខិណេយ្យបុគ្គល, សម្បទារបស់ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល ។
ឧទាហរណ៍៖ ការឲ្យទានប្រកបដោយទក្ខិណេយ្យសម្បទារមែងបានផលដ៏ប្រសើរ(ព.ពុ.) ។

ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) បុគ្គល​អ្នក​គួរ​ទទួល​នូវ​ទក្ខិណា​ទាន ។

ទក្ខិណាវដ្ដ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដូច​គ្នា​នឹង ទក្ខិណា​ព័ត៌ ដែរ, ម. ព. នោះ ។

ទក្ខិណាព័ត៌

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. សំ. ក្ល.; សំ. ទក្សិណវត៌ ឬ ទក្សិណាវត៌; បា. ទក្ខិណវដ្ដ ឬ ទក្ខិណាវដ្ដ) ដំណើរដែលដើរវិលជាទក្សិណ ក្នុងឱកាសនៃកិច្ចការណាមួយ មានការមង្គលជាដើម (ម. ព. ទក្សិណ និង ប្រទក្សិណ ផង ) ។

ទក្ខិណានុប្បទាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.; សំ. ទក្សិណានុប្រទាន) អំណោយដែលគេឧទ្ទិសផលនៃទក្ខិណាទាន ចំពោះទៅបុគ្គលដែលទៅកាន់បរលោកហើយ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនចៅគួរធ្វើទក្ខិណានុប្បទានឧទ្ទិសផលជូនទៅបុព្វបុរសឲ្យរឿយៗ ។

ទក្ខិណានុទិស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) អនុទិស ជា​ចន្លោះ​ទិស​ទក្សិណ​និង​ទិស​បស្ចិម គឺ​ទិស​និរតី។

ទក្ខិណាទាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.; សំ. ទក្សិ—) អំណោយដែលទាយកជឿកម្មជឿផលច្បាស់ហើយគេឲ្យ, ឬអំណោយដែលគេឲ្យដល់ទក្ខិណេយ្យបុគ្គល ។

ទក្ខិណបថ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ផ្លូវ​ទៅ​ទិស​ខាង​ស្ដាំ​ដៃ​គឺ​ទិស​ខាង​ត្បូង ។

ទក្ខិណនិកាយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.; សំ.ទក្សិណ—) ពួកខាងត្បូង គឺពួកពុទ្ធសាសនិកជនប៉ែកខាងត្បូងមានអ្នកលង្កាទ្វីប, ភូមា, មន ជាដើម រៀងមកដល់កម្ពុជរដ្ឋយើងនេះ ដែលពួកឧត្តរនិកាយកំណត់ហៅ ដើម្បីឲ្យដាច់ពួកដោយឡែកពីគ្នា ក្នុងកាលដែលកើតអធិករណ៍ជាធំ តបន្ទាប់អំពីកាលនៃទុតិយសង្គាយនាមក (ម. ព. មហាយាន, ហីនយាន និង ឧត្តរនិកាយ ផង) ។

ទក្ខិណទិស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. ទក្ខិណទិសា) ទិសខាងស្តាំដៃ គឺទិសខាងត្បូង (ទក្សិណ) ។

ទក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ខ្ទាំ​ខ្ទេច​ដោយ​ដំ, ដោយ​ទំពា ឬដោយ​អង្កៀម​ជាដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែ​ទក់; ដំ​ឲ្យ​ទក់, ប្រើប្រាស់​ឲ្យ​ទាល់​តែ​ទក់ ។ទក់​ទាំ ទក់​ខ្ទេច​ខ្ទាំ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​ខ្ទាំ​ខ្ទេច​ដោយ​ដំ, ដោយ​ទំពា ឬដោយ​អង្កៀម​ជាដើម ។

ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែ​ទក់; ដំ​ឲ្យ​ទក់, ប្រើប្រាស់​ឲ្យ​ទាល់​តែ​ទក់ ។ទក់​ទាំ ទក់​ខ្ទេច​ខ្ទាំ ។

                     ទក់ទី ទក់​ខ្ទេចខ្ទី : ពួក​ក្មេង​តូច​ៗ វា​នាំ​គ្នា​មក​រត់​លេង​ក្នុង​ចម្ការ​ជាន់​ទង​ត្រសក់​ស្រូវ​ខ្ញុំ​ទក់ទី​អស់ ។

                     ទក់ទេញ (ព. ប្រ.) ដែល​ចេះ​តែ​ទៅ​ផ្ទះ​គេ​ឬ​ទី​ធ្វើ​ការ​របស់​គេ​ញឹកញយ​ហួស​ពេក នាំ​ឲ្យ​ជ្រេញ​ចិត្ត​ធុញទ្រាន់ : បើ​ឥត​មាន​ការ​ចាំបាច់​ទេ, ឯង​កុំ​ចេះ​តែ​ទៅ​ផ្ទះ​គេ​ទក់ទេញ​ពេក ! ព្រោះ​នាំ​ឲ្យ​គេ​ជ្រេញ​ចិត្ត​ធុញទ្រាន់ ឲ្យ​គេ​មើល​ងាយ​ខ្លួន​ផង ។

ទកាស័យ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា (បា.ទក “ទឹក” + អាសយ “ទីអាស្រ័យ, លំនៅ”) ដែលនៅអាស្រ័យក្នុងទឹក, ដែលមានទឹកជាលំនៅ ។
ឧទាហរណ៍៖ ពួក​សត្វ​ទកាស័យ គឺ​ត្រី, ឆ្លាម, មករ ជាដើម ។

ទក

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលខ្ទាំខ្ទេចដោយដំ, ដោយទំពាឬដោយអង្កៀមជាដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែទក់; ដំឲ្យទក់, ប្រើប្រាស់ឲ្យទាល់តែទក់។

                 ទក់ទាំ ទក់ខ្ទេចខ្ទាំ ។ ទក់ទី ទក់ខ្ទេចខ្ទី ។
ឧទាហរណ៍៖ ពួកក្មេងតូចៗវានាំគ្នាមករត់លេងក្នុងចម្ការជាន់ទងត្រសក់ស្រូវខ្ញុំទក់ទីអស់ ។

                  ទក់ទេញ (ព. ប្រ. ) ដែលចេះតែទៅផ្ទះគេឬទីធ្វើការរបស់គេញឹកញយហួសពេក នាំឱ្យគេជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បើឥតមានការចាំបាច់ទេ, ឯងកុំចេះតែទៅផ្ទះគេទក់ទេញពេក! ព្រោះនាំឲ្យគេជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ ឲ្យគេមើលងាយខ្លួនផង ។

                  ដែលខ្ទាំខ្ទេចដោយដំ, ដោយទំពាឬដោយអង្កៀមជាដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្សែទក់; ដំឲ្យទក់, ប្រើប្រាស់ឲ្យទាល់តែទក់។

                  ទក់ទាំ ទក់ខ្ទេចខ្ទាំ ។ ទក់ទី ទក់ខ្ទេចខ្ទី ។
ឧទាហរណ៍៖ ពួកក្មេងតូចៗវានាំគ្នាមករត់លេងក្នុងចម្ការជាន់ទងត្រសក់ស្រូវខ្ញុំទក់ទីអស់ ។

                  ទក់ទេញ (ព. ប្រ. ) ដែលចេះតែទៅផ្ទះគេឬទីធ្វើការរបស់គេញឹកញយហួសពេក នាំឱ្យគេជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បើឥតមានការចាំបាច់ទេ, ឯងកុំចេះតែទៅផ្ទះគេទក់ទេញពេក! ព្រោះនាំឲ្យគេជ្រេញចិត្តធុញទ្រាន់ ឲ្យគេមើលងាយខ្លួនផង ។

ទ

មានន័យថា ព្យញ្ជនៈ​ទី ៣ ក្នុង​វគ្គ​ទី ៤ ជា​ទន្តជៈ មាន​សំឡេង​ចេញ​ត្រង់​ប្រទល់​ធ្មេញ ជា​សិថិល-ឃោសៈ; សំ. បា. អ. ថ. ទៈ ផ្សេង​គ្នា​ពី​សំឡេង ឌៈ ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់ធ្វើដោយឈើ, ឫស្សី ឬដោយស័ង្កសីជាដើម សម្រាប់រង,សម្រាប់បង្ហូរទឹក ។
ឧទាហរណ៍៖ ទឹកហូរតាមទ; ផ្ទះភ្លោះ ៥ ខ្នងមានទ៤កន្លែង ។

                  ធ្នារទឹកភ្លៀងដែលធា្លក់ពីអាកាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ទនៃទឹកភ្លៀង (បា. ហៅ ឧទកធារ, ជលធារ “ធារទឹក, ទនៃទឹក”)។

                  ទ នេះជាសព្ទកំព្រា, ត្រូវសរសេរ ទ-ទឹក (ទនៃទឹក), កុំឲ្យច្រឡំនឹង ភ្លៀងទទឹក, សំពត់ទទឹក ។ ឧទាហរណ៍សម្រាប់ប្រើពាក្យ ទ និង ទរ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទស័ង្កសីនៅផ្ទះបាយវាធ្លុះលេចទឹក, ខ្ញុំអាល័យតែផ្សារ-ទ ឲ្យជិតឡើងវិញ, ស្រាប់តែឆ្មាមួយចូលទៅក្នុងផ្ទះបាយ ទរត្រីអាំងម៉ែអស់មួយតម្បុត, ម៉ែមិនទរឆ្មា, បែរជាទរខ្ញុំដែលកំពុងផ្សារ-ទធ្លុះឯណេះទៅវិញថា ខ្ញុំមិនជួយមើលត្រីអាំងឲ្យផង បណ្ដោយឲ្យឆ្មាទរអស់ (ម. ព. ទរ ទៀតផង) ។

ថ្វែ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះទូកធំបែបមួយសម្រាប់ផ្ទុកបន្ទុកធំ មានបៃឡីខាងកន្សៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទូកថ្វែ, ជញ្ជូនស្រូវដាក់ថ្វែ។

                 ទូកថ្វែ (ព. ប្រ. បុ.) អ្នកមានទ្រព្យច្រើនព្រោះជំនួញជើងទឹក ។ កុំផ្ទុកតាមថ្វែ កុំយកតម្រាប់គេអ្នកមាន ។ ទូកតូចកុំប្រដូចនឹងទូកថ្វែ ខ្លួនជាអ្នកទ័លក្រ កុំប្រើចរិយាឲ្យដូចគេអ្នកមាន ។ ល ។

ថ្វឺយ !

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ចេញ​ពី​មាត់​តាម​ក្រោយ​ទឹក​មាត់​ដែល​ស្ដោះ​មក​ដោយ​សម្ដែង​អាការ​មើល​ងាយ បញ្ជោះ​ ឬ​តូច​ចិត្ត ទាស់​ចិត្ត ស្ដាយ​ក្រោយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្វឺយ ! អញ​ស្អប់​មុខ​ណាស់ ! ថ្វឺយ ! ខូច​ការ​អស់ (ព. ទ្រ. ម.) ។

ថ្វីហៈថ្វីហើយ?

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុះ​ម្ដេច​ឡើយ ? ចុះ​ហេតុ​អ្វី ?
ឧទាហរណ៍៖ ឱ ! អមិត្ត​តាបនា​អើយ ថ្វី​ហៈ​ថ្វី​ហើយ ក៏​នាង​យំ ? (មហា​វេសន្តរជាតក-កណ្ឌ​ជូជក) ។

ថ្វីមាត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សម្ដីពុះពារ, ទម្លុះទម្លាយ ត្រាតែកើតការ, ត្រាតែសម្រេចប្រយោជន៍ ។
ឧទាហរណ៍៖ ការនេះកើតដោយសារថ្វីមាត់នៃលោកអ្នកធំៗ ។

                 សម្ដីថ្វីមាត់ សម្ដីដ៏ជំនាញ អាចឲ្យសម្រេចការបាន ។ រ. ស. ថា ថ្វីព្រះឱស្ឋ ។

ថ្វីបើ

?ថ្នាក់ពាក្យជា និបាតសព្ទ
មានន័យថា ទោះបីបើ, បើទុកជា… ក៏ដោយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្វីបើខ្ញុំឈឺប៉ុណ្ណឹង ខ្ញុំគង់ខំប្រឹងធ្វើការខាងមុខខ្ញុំឲ្យបានហើយស្រេចដូចជាអ្នករាល់គ្នាដែរ ។

ថ្វីដៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្នាដៃ បំណាច់​ដៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើ​ការ​យក​ថ្វី​ដៃ មនុស្ស​មាន​ថ្វីដៃ ក្បាច់​ចម្លាក់​គ្រប់​សិលា​ប្រាសាទ​បុរាណ​ក្នុង​កម្ពុជរដ្ឋ សុទ្ធ​តែ​ជា​ថ្វីដៃ​នៃ​ពួក​ជាង​ខ្មែរ​ក្នុង​សម័យ​នោះ ។

ថ្វីគំនិត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ផ្លូវ​គំនិត​ដ៏​មោះមុត ដ៏​ប៉ិន​ប្រសប់ ដ៏​ជំនាញ ។
ឧទាហរណ៍៖ ការ​រាវ​រក​ផ្លូវ​រក​ឧបាយ​ឲ្យ​សាធារណ​ជន​បាន​សុខ​ចម្រើន ជា​ថ្វី​គំនិត​នៃ​អ្នក​ប្រាជ្ញ ។

ថ្វី !

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​សួរ​រក​ហេតុ រក​ដំណើរ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្វី​ក៏​យំ ? ហេតុ​អ្វី​ក៏​យំ ?

ថ្វិច

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា (សូរ​ឮ​ដោយ​ស្ដោះ​ទឹក​មាត់ (ម. ព. ខ្វិច) ។

ថ្វាយបង្គំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា សំពះ (រ. ស.); ពាក្យ​នេះ​ប្រើ​សាធារណៈ​ដល់​មក​ភិក្ខុ​សង្ឃ​ផង​ តាម​សណ្ដាប់​សេចក្ដី​គោរព ។

ថ្វាយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឲ្យ ប្រគល់ បូជា (រ. ស.) ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្វាយ​គ្រឿង​បណ្ណាការ ។

ថ្វាត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រាដក​ដូច​ដែល (សម្រាប់​ប្រើ​តែ​ក្នុង​ពាក្យ​កាព្យ) ។
ឧទាហរណ៍៖ …ស្ដេច​ចរ​យាត្រា​ដល់​ឋាន​វិញ​ថ្វាត់ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ​នឹង​ពាក្យ ថ្វាយ (សម្រាប់​ប្រើ​តែ​ក្នុង​ពាក្យ​កាព្យ) ។
ឧទាហរណ៍៖ លើក​ករ​ប្រណម្យ ថ្វាត់ថ្វាយ​បង្គំ ចំពោះ​ត្រៃរ័ត្ន… ។

ថ្វាងធំ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះសត្វស្លាបមួយប្រភេទ មានប្រវែង ៥០-៦០ ស.ម។ ខ្លួនធំជាងថ្វាងតូច និងចំពុះវែងហើយកោងចុះក្រោមជាង ពេលហើរឃើញចុងខ្នងពណ៌សផ្នែកខាងលើស្លាបមានពណ៌អុនជចំរុះជាច្រើន (លឿង ស ក្រម៉ៅ ប្រផេះ ត្នោត ពិសេសសំគាល់ដោយមានអុនជៗ ស) ផ្នែក ពោះ ពណ៌ ផ្កាឈូក។ ទីជំរកៈ វាលភក់ តំបន់ឆ្នេរ ឆ្នេរខ្លាច់ ទន្លេ។ របាយៈ វត្តមាននៅរដូវប្រាំង ភាគច្រើននៅ តំបន់ឆ្នេរ។

ថ្វាង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ត្រែង​ស្លឹក​ធំ ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រែង​ថ្វាង ។

ថ្វាក

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​លាស​ងាក​កន្ធែក​ចេញ​ទៅ​ខាង ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្របី​ស្នែង​ថ្វាក ។

ថ្លោះធ្លោយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ភ្លាត់​ជ្រុល​ដោយ​ធ្លោយ​គំនិត ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រូវ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន កុំ​ឲ្យ​ថ្លោះ​ធ្លោយ​ខូច​ការ ។

ថ្លោះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា របូត ភ្លាត់ ទាស់ ធ្លាក់ ប្រែ វិនាស ខូច ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្លោះ​កៃ គឺ​របូត ឬ​ភ្លាត់​កៃ; ថ្លោះ​ការ គឺ​ភ្លាត់​ការ ឬ​ទាស់​ការ; ថ្លោះ​មុខ គឺ​ធ្លាក់​ទឹក​មុខ ឬ​ប្រែ​ទឹក​មុខ; ថ្លោះ​សរសៃ គឺ​ទាស់​សរសៃ; ថ្លោះ​ងារ ឬ ថ្លោះ​បុណ្យ​ស័ក្តិ គឺ​ធ្លាក់​ងារ ឬ​ខូច​បុណ្យ​ស័ក្តិ ។ល។

?ថ្នាក់ពាក្យជាគុណនាម
មានន័យថា ធាត់ធំ, ពេញសាច់ (កូនតូច, ផ្លែឈើ) ។
ឧទាហរណ៍៖ កូននេះថ្លោសណាស់; ឆ្នាំនេះទឹកភ្លៀងស្រួល ផ្លែឈើច្រើនថ្លោស ។ ថ្លោសចិត្ត ថ្លោសគំនិត គឺទ្រើសចិត្ត ទ្រើសគំនិត; សម្ដីថ្លោស គឺពាក្យព្រហើន ។

ថ្លៃសេវាវិជ្ជាជីវៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧស្សាហកម្មហិរញ្ញវត្ថ
មានន័យថា ថ្លៃសេវាដែលទទួលបានពីអតិថិជន ក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មវាយតម្លៃ និង/ឬសេវាកម្មគ្រប់គ្រងអចលនវត្ថុ។

ថ្លៃសេវាទូរគមនាគមន៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា ថ្លៃសេវាទូរគមនាគមន៍ទាំងឡាយណា ដែលត្រូវបានកំណត់ដោយប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍ ជូនដល់អ្នកប្រើប្រាស់។

ថ្លៃសួយសារ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា បរិមាណប្រាក់បង់ដោយរូបវន្តបុគ្គល នីតិបុគ្គល ឬសហគមន៍ណាមួយ ជូនរដ្ឋសម្រាប់ផល-អនុផលព្រៃឈើ ដែលបានធ្វើការប្រមូលផល នៅក្នុងព្រៃបម្រុងទុកអចិន្ត្រៃយ៍។

ថ្លៃសង្គម

?ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ, របបសន្តិសុខសង្គម
មានន័យថា ថ្លៃដែលមិនមែនជាសាច់ប្រាក់ ហើយត្រូវចំណាយដោយក្រុមហ៊ុន។ ថ្លៃទាំងអស់នេះ ជាសុវត្ថិភាពសង្គម ដែលរួមមាន ថ្លៃចូលនិវត្តន៍ សុខភាព ធានារ៉ាប់រង ជីវិត និងថ្លៃឈប់សម្រាកដោយជំងឺ ឬវិស្សមកាល។នៅក្នុងនេះ ថ្លៃឈប់សម្រាកបុណ្យទាន មិនត្រូវរាប់បញ្ចូលជាថ្លៃសង្គម និងមិនមែនជាថ្លៃសម្រាប់ការចាកចេញពីការងារ បើសិនជាមិនមានការជំនួសដោយបុគ្គលិកណាមួយវិញទេ។ ការសម្រាកពីការងារបន្ថែមដែលកើតឡើងនៅចុងបញ្ចប់កិច្ចការ ដោយយោងលើនយោបាយរបស់ក្រុមហ៊ុន គឺអាចទទួលស្គាល់បានថាជាថ្លៃសង្គម។

ថ្លៃលក់ផ្តាច់

មានន័យថា ថ្លៃទំនិញ ឬសេវាដែលលក់ដោយមានការបញ្ចុះថ្លៃរួច។

ថ្លៃលក់តែមប្រិ៍សារពើពន្ធ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ថ្លៃដែលបានកំណត់នៅលើសន្លឹកតែមប្រិ៍នីមួយៗ។

ថ្លៃលក់ចេញពីរោងចក្រកត់ត្រាក្នុងវិក្កយបត្រ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ថ្លៃដែលរួមបញ្ចូលនូវថ្លៃដើមផលិតផល ចំណាយរដ្ឋបាល ចំណាយឃោសនា ផ្សព្វផ្សាយ និងប្រាក់ចំណេញ។

ថ្លៃលក់

មានន័យថា ថ្លៃទំនិញ ឬសេវាដែលដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ។

ថ្លៃពិតាន

មានន័យថា ថ្លៃអតិបរមាដែលដាក់ចេញដោយស្ថាប័ន​សាធារណៈទៅលើការកំណត់ថ្លៃលក់ទំនិញ ឬសេវានៅក្នុងទីផ្សារ។
ឧទាហរណ៍៖ ពេលមានទឹកជំនន់ រដ្ឋបានកំណត់ថ្លៃពិតានទៅលើថ្លៃលក់អង្ករ ដើម្បីចៀសវាងការធ្វើវិច្ឆេទកម្មក្នុងទីផ្សារ។

ថ្លៃផ្សារ

មានន័យថា ថ្លៃទិញ ឬលក់ជាទូទៅនៃទំនិញ ឬសេវានៅផ្សារ។

ថ្លៃផ្ទេរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ថ្លៃរបស់ទំនិញ សេវា ឬទ្រព្យដែលបានផ្គត់ផ្គង់ក្នុងចំណោមបុគ្គលទាក់ទិន។

ថ្លៃបាត

មានន័យថា ថ្លៃអប្បបរមាដែលដាក់ចេញដោយស្ថាប័នសាធារណៈទៅលើការកំណត់ថ្លៃទំនិញ ឬសេវានៅក្នុងទីផ្សារ។
ឧទាហរណ៍៖ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្លាប់បានកំណត់ថ្លៃបាតចំពោះសេវាទូរគមនាគមន៍ ដើម្បីការពារការលក់បង្ខូចថ្លៃ។

ថ្លៃបម្រុង

?ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា តម្លៃអប្បបរមា ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងយល់ព្រមនៅក្នុងដំណើរការដេញថ្លៃសម្រាប់ផ្ដល់ព្រៃសម្បទានណាមួយ។ តម្លៃបម្រុង អាចត្រូវបាន ឬក៏មិនត្រូវបានប្រកាសជាចំហមុនពេលចាប់ផ្ដើមដំណើរការដេញថ្លៃ។

ថ្លៃបន្សុំា

?ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា ថ្លៃចំណាយសម្រាប់ការធ្វើផែនការ រៀបចំ សម្របសម្រួល និងអនុវត្តវិធានការបន្សុំាដោយរួមបញ្ចូលទាំងថ្លៃចំណាយអន្តរកាល។

ថ្លៃធាតុចូល

?ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ ការគណនាតម្រូវការចំណាយធាតុចូល ដែលរួមទាំងថ្លៃចំណាយមូលធន និងថ្លៃចំណាយចរន្ត។

ថ្លៃទំនិញដឹកជញ្ជូនមកដល់លើនាវា

?ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា ថ្លៃទំនិញដែលដឹកជញ្ជូនមកដល់លើនាវា ដែលរាប់បញ្ចូលថ្លៃដឹកជញ្ជូនទំនិញទៅកំពង់ផែ ឬទីកន្លែងចុងក្រោយនៃការដឹកចេញទៅក្រៅប្រទេស។

ថ្លៃទំនិញ បូកថ្លៃធានារ៉ាប់រង បូកថ្លៃដឹកជញ្ជូន

?ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា ថ្លៃទំនិញនាំចូល និងរួមបញ្ចូលថ្លៃដឹកជញ្ជូន និងថ្លៃធានារ៉ាប់រង ចាប់ពីកន្លែងអាជីវកម្មរបស់អ្នកលក់រហូតដល់កំពង់ផែ ឬទីកន្លែងនៃច្រកចូលរបស់ប្រទេសនាំចូល។

ថ្លៃថ្នូរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា មនុស្ស សត្វ ឬ​អ្វី​ៗ ដែល​មាន​តម្លៃ​គួរ​សរសើរ គួរ​រាប់អាន ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា មានតម្លៃគួរលើកសរសើរ គួររាប់អាន ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្សនេះ ឫកថ្លៃថ្នូរណាស់, របស់នេះថ្លៃថ្នូរណាស់ ។

ថ្លៃតាមសេវា

?ថ្នាក់ពាក្យជា របបសន្តិសុខសង្គម
មានន័យថា ថ្លៃសេវាព្យាបាលនីមួយៗ របស់មូលដ្ឋានសុខាភិបាល។

ថ្លៃដែលបានទូទាត់ ឬនឹងត្រូវទូទាត់ពិតប្រាកដនៃទំនិញណាមួយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា ទឹកប្រាក់សរុបដែលបានទូទាត់ ឬនឹងត្រូវទូទាត់ពិតប្រាកដដោយអ្នកទិញទៅឱ្យ ឬក៏សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អ្នកលក់ទំនិញនោះ។

ថ្លៃដើមនៃសេវាគមនាគមន៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា ថ្លៃដើមនៃសេវាទូរគមនាគមន៍ ដែលប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍ ត្រូវផ្ដល់ជូន ន.ទ.ក. ក្នុងពេលកំណត់មួយជាក់លាក់សម្រាប់ធ្វើជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យនិងតាមដានអំពីនីត្យានុកូលភាពនិងភាពស្មោះត្រង់ នៃការប្រកួតប្រជែង។ រូបមន្តកំណត់ថ្លៃដើមនេះ ត្រូវកំណត់ដោយ ក.ប.ទ. តាមសំណើរបស់ ន.ទ.ក.។ ន.ទ.ក. ក្នុងន័យនេះសំដៅដល់និយ័តករទូរគមនាគមន៍កម្ពុជា។ ក.ប.ទ. ក្នុងន័យនេះសំដៅដល់ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍។

ថ្លៃដើម

មានន័យថា ចំនួនប្រាក់ចំណាយដើម្បីផលិតជាទំនិញ ឬសេវាដូចជាចំណាយទៅលើវត្ថុធាតុដើម មូលធនកម្លាំងពលកម្ម និងសហគ្រិនភាព។

ថ្លៃជំហោងដៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ថ្លៃដែលបានកំណត់ ក្រោមគោលការណ៍ជំហោងដៃ។

ថ្លៃចំណាយមូលធន

?ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា វាក្យសព្ទនេះមាននិយមន័យច្រើន ដូចខាងក្រោម៖ ១. ចំណាយដើម្បីទទួលបាននូវអចលកម្ម (ចលនទ្រព្យ និងអចលនទ្រព្យ)។ ២. ចំណាយដែលមាននៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ចនៃមាតិកាថវិកា រួមមាន ជំពូក២០ និង២១។ ឧទាហរណ៍ ការវិនិយោគសាធារណៈ រួមមានដូចជា ការសាងសង់អគារ, ការកែលម្អអគារទ្រង់ទ្រាយធំ, ការកសាងប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត, ផ្លូវថ្នល់។ ទព្វសម្ភារៈមួយចំនួនផ្សេងទៀត ក៏ជាប្រភេទមូលធនដែរ ដូចជាយានយន្ត គ្រឿងចក្រជាដើម ដែលមានកម្រិតកំណត់ទឹកប្រាក់ (Threshold) និងអាយុកាលនៃការប្រើប្រាស់ទៅតាមចំណាយបែបមូលធន។

ថ្លៃចំណាយចរន្ត

?ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា វាក្យសព្ទនេះមាននិយមន័យច្រើន ដូចខាងក្រោម៖ ១. ចំណាយប្រតិបត្តិការ ក្រៅពីចំណាយអចលកម្មដែលត្រូវប្រើប្រាស់ជាប្រចាំ ដូចជា ប្រាក់បៀវត្ស ឬចំណាយសម្រាប់ដំណើរការរដ្ឋបាលផ្សេងៗទៀត។ ២. ចំណាយដែលមាននៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ច នៃមាតិកាថវិកា រួមមាន ជំពូក៦០, ៦១, ៦២, ៦៣, ៦៤ និងជំពូក៦៥។ ឧទាហរណ៍ ដូចជា ទឹក អគ្គិសនី ការជួសជុលនិងថែទាំអគារ ប្រេងឥន្ធនៈ ការថែទាំយានយន្ត ការធានារ៉ាប់រងយានយន្ត សម្ភារៈការិយាល័យ (ក្រដាស ទឹកថ្នាំ ព្រីនធ័រ) ទូរសព្ទ ទូរសារ ការបណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិក ការប្រជុំ សិក្ខាសាលា បេសកកម្ម ជាដើម។ល។

ថ្លៃការធានារ៉ាប់រង និងការដឹកជញ្ជូន

?ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា តម្លៃនៃទំនិញដែលបាននាំចូល និងរួមទាំងថ្លៃដឹកជញ្ជូននិងធានារ៉ាប់រងដល់កំពង់ផែ ឬទីកន្លែងនៃប្រទេសដែលនាំចូល ។

ថ្លៃកម្រិត

មានន័យថា ថ្លៃទំនិញ ឬសេវាដែលមិនអាចតថ្លៃបាន។

ថ្លៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា តម្លៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រូវសួរឲ្យដឹងថ្លៃសិន, របស់នេះថ្លៃប៉ុន្មាន?, ទំនិញឡើងថ្លៃ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​តម្លៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ កាល​ពី​ដើម​ក្រ​ប្រាក់​ណាស់ ស្រូវ ១ ហាប ថ្លៃ ៣ រៀល; ប្រអប់​នេះ​ថ្លៃ​ណាស់; លក់​ថ្លៃ​ណាស់ ។ ព. ផ្ទ. ថោក ។

                    ដែលមិនមែនជាសាច់បង្កើត ។

ឧទាហរណ៍៖ បងថ្លៃ, ប្អូនថ្លៃ, សាច់ថ្លៃ ។ ថ្លៃបង (ព.កា.) នាងមានតម្លៃរបស់បង ។ ថ្លៃថ្លា ឬ ថ្លាថ្លៃ (ព. កា.) ថ្លៃស្រស់ថ្លា ។ ថ្លៃពិសី (ព. កា.) ពិសីមានតម្លៃ ។ ល ។

                    ចំនួនប្រាក់នៃតម្លៃទំនិញ ឬសេវាចេញមកពីការដោះដូរ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មាន​តម្លៃ ។
ឧទាហរណ៍៖ កាលពីដើមក្រប្រាក់ណាស់, ស្រូវ១ហាបថ្លៃ ៣ រៀល; ប្រអប់នេះថ្លៃណាស់; លក់ថ្លៃណាស់ ។ ព. ផ្ទ. ថោក ។

ថ្លែន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​មួយ​ប្រភេទ​ពួក​បង្កួយ សម្បុរ​រលើប​ដូច​គេ​លាប​ប្រេង​ ។
វល្លិធំម្យ៉ាងវារឡើងឈើខ្ពស់ ក្នុងព្រៃក្រាស់ និងព្រៃល្បោះនៃអាស៊ីក្តៅ។ សំបកជាថ្នាំជ្រលក់សំពត់ឱ្យពណ៌ក្រហម។

ថ្លែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ពោល​រៀបរាប់ ពោល​បន្ត សម្ដែង​តាម​របៀប​ហូរហែរ ។
ឧទាហរណ៍៖  ថ្លែង​សុន្ទរកថា ថ្លែង​សេចក្ដី ។

ថ្លើមអណ្ដើក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើរនាមមួយប្រភេទ ។
ឧទាហរណ៍៖​ ដើមថ្លើមអណ្ដើក ។

                 ឈ្មោះថ្មមួយប្រភេទពណ៌ក្រមៅ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្មថ្លើមអណ្ដើក ។

ថ្លើម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អាការៈ​ក្នុង​ខ្លួន​មនុស្ស​សត្វ ដែល​ជា​ពួក​ប្រមាត់​បេះ​ដូង ។
ថ្លើម​ធំ (ព. ប្រ.) ចិត្ត​ធំ ព្រហើន ។
ឧទាហរណ៍៖ ឥឡូវ​នេះ ​អា​ឯង​ថ្លើម​ធំ​ហើយ​ឥត​កោត​ញញើត​នរណា​ទេ !

ថ្លើទឹក ពពុះទឹក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះចុល្លព្រឹក្ស កម្ពស់ ៤-៦ ម ដុះក្រោមឈើធំៗ ក្នងព្រៃក្រាស់ នៃឥណ្ឌូចិន គេច្រើដាំក្នុងផើងជាអ ។ ផ្កាមានពណ៌ស ស្វាយ​ ឬផ្កាឈូក ។​ គេឆុងផ្កានិងស្លឹកផឹកជាថ្នាំគ្រុន ។ ឬស កិនឲ្យម៉ត់ អាចប្រើជាថ្នាំបំពោកលើបូសទ្រនិច ។

ថ្លុក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ទី​ដី​ក្រហូង​ដែល​ដក់​ទឹក​ភ្លៀង​ក្នុង​រដូវ​វស្សា តែ​តូច​ជាង​ត្រពាំង ច្រើន​កើត​ដោយ​សារ​ក្របី​ដេក ដោយ​សារ​ទឹក​ហូរ​ច្រោះ ឬ​មាន​កាប់​ដី​ឲ្យ​មាន​ជា​ក្រហូង ។ ថ្លុក​ជង្ហុក ទី​ដែល​មាន​ក្រហេងក្រហូង​ខ្លះ មាន​ជង្ហុក​ខ្លះ ។

ថ្លឹង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា លើក​ស្ទង់​ទម្ងន់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្លឹង​មាស ថ្លឹង​ទោស ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់​ធ្វើ​ដោយ​ឈើ មាន​រាង​ជា​ស្នូក​វែង​មាន​ដង​ចង​ប្រយោល​ភ្ជាប់​មក​នឹង​ក្បាល​ស្នូក មាន​ជណ្ដើរ​សម្រាប់​ឡើង​ចុះ​ជាន់​ក្បាល​ស្នូក​ពន្លិច យក​ទឹក​យោង​ចាក់​បង្ហូរ​ដាក់​ស្រែ ច្រើន​ប្រើ​ធ្វើ​ស្រែ​ប្រាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ដង​ថ្លឹង កំពីង​ថ្លឹង​ ជាន់​ថ្លឹង ។