Author: Buy Khmer Book

កុលបលិពោធ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) កង្វល់ ឬ ការ​រវល់​ជាប់​ជំពាក់​ដោយ​ត្រកូល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុលធីតា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) កូន​ស្រី​នៃ​ត្រកូល កូន​ស្រី​អ្នក​មាន​ត្រកូល។
ឧទាហរណ៍៖ នាង​កុលធីតា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ឆ្នាំ​ទី ១២ (ជ្រូក)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ស្នែង​រមាស។
ឧទាហរណ៍៖ កុយ​រមាស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុម្ភៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) ក្អម, ឆ្នាំង ។ ឈ្មោះ​ខែ​ទី ១១ នៃ​សុរិយគតិ មាន ២៨ ឬ ២៩ ថ្ងៃ ត្រូវ​គ្នា​នឹង​ខែ​ហ្វេវ្រីយេរ ( ខែទី ២ ) បារាំងសែស ។ សព្វ​ថ្ងៃ​យើង​ក៏​ប្រើ​ជា​ខែ​ទី ២ ដែរ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុម្ភណ្ឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) អមនុស្ស​ពួក​យក្ស។ ច្រើន​ហៅ​ក្លាយ​ថា កុម្ពណ្ឌៈ កុម្ភណ្ឌ​ផ្តាំ​ទេពី ថា​ហៃ​កែវ​កែវ​កល្យាណ បង​ទៅ​យូរ​ប៉ុន្មាន ទន់ទេរ​តិច​បង​យាត្រា … (ម. កា. សាស្រ្តា​ល្បែង​ស័ង្ខសិល្ប៍ជ័យ ។ ឥត្ថី. កុម្ភណ្ឌី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុម្ភការដ្ឋាន, កុម្ភការភណ្ឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កន្លែងធ្វើក្អមឆ្នាំង ឬវត្ថុសិល្បៈនៃអ្នកធ្វើក្អមឆ្នាំង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុម្ភការដ្ឋាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ទី​កន្លែង​របស់​ស្មូន​ឆ្នាំង កន្លែង​ធ្វើ​ក្អម​ឆ្នាំង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុម្ភការ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) អ្នក​ធ្វើ​ក្អម​ឆ្នាំង អ្នក​ធ្វើ​ភាជនៈ​ដី ស្មូន​ឆ្នាំង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមុទ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ឈូក​ក្រហម ។ ពាក្យ​នេះ​ចាស់​ទុំ​ហៅ​ក្លាយ​មក​ថា ក្រមុទ; ត្រូវ​ប្រើ​ កុមុទ វិញ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ក្មេង​ស្រី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារានុគ្រោះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) ម. ព. កុមារ​សង្រ្គោះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារសង្គ្រោះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា​​ ( បា. សំ. ) ការសង្គ្រោះកុមារ, ការជួយទំនុកបម្រុងដល់ក្មេង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារភាព

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ភាព​នៃ​កុមារ, ដំណើរ​ដែល​នៅ​ជា​កុមារ, វ័យ​នៅ​ក្មេង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារពេជ្យ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះវល្លិឆ្មារម្យ៉ាង ៥-១៥ ម ដុះលើដំបូកមានជាតិកំបោរនៅ ប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម ច្រើនមានក្នុងវៀតណាមខាងជើង។ មើមមានទំហំធំៗ រាងមូលពណ៌ត្នោត អាចមានទម្ងន់ដល់ ២០គីឡូក្រាម។ តាមក្បួនឱសថបុរាណមើមនេះជាថ្នាំលើកកម្លាំង និងសម្រាប់ព្យាបាល ជំងឺកន្ត្រាក់ញាក់សាច់ដុំ ជាពិសេសសាច់ដុំនៃគ្រឿងរំលាយអាហារ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុមារដ្ឋាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ឈ្មោះ​ថ្នាក់​រៀន​វិជ្ជា​ខាង​អក្សរ​សាស្រ្ត​ទី ១២ នៃ​ក្រសួង​បឋម​សិក្សា ។

កុមារ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ក្មេង​ប្រុស ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុបៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. កុប ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុប្បកម្ម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការផ្គុំគ្នាជាពួកជាកងដោយឥតអាវុធ នៃប្រជាជនភាគខ្លះ ដើម្បីសំដែងសេចក្តីទោមនស្សចំពោះការរំលោភច្បាប់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុបឈ្មោល -ស្តុបស្ដៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ព្រឹក្សម៉្យាងមានស្លឹកជាច្រើន កំពស់១០ -១៥ ម ដុះក្នុងព្រៃធំនៃឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន និង ជ្វា ។ ឈើសាច់ម៉ត់ល្អ រឹងធ្ងន់ គេប្រើសម្រាប់ធ្វើជាសសរផ្ទះ ។ សំបកអាចស្ងោរផឹករម្ងាប់រោគរាគ ។ គេប្រើសំបកស្ងោរដដែល ព្យាបាលជម្ងឺសត្វស្រុក ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុបករ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អ្នក​បះបោរ, អ្នក​នាំ​បង្ក​ហេតុ​ជ្រួលជ្រើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុបកម្ម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អំពើ​ជ្រួលជ្រើម, ការ​បះបោរ, ចលាចល ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុប

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ដោយ​គោះ, ដោយ​ចោះ, ចឹក​អ្វី​ៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្ស​ពាក់​ស្បែក​ជើង​ដើរ​ឮ​កុប​ៗ; ត្រសេះចោះឈើឮកុបៗ; មាន់​ចឹក​ស្រូវ​ក្នុង​ចង្អេរ​ឮ​កុប​ៗ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុទិដ្ឋិ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ទិដ្ឋិ​អាក្រក់, ការ​យល់​ឃើញ​ខុស​ចាក​សេចក្ដី​ពិត, សេចក្ដី​យល់​ឃ្វាង​ពី​គន្លង​ធម៌ ( មិច្ឆា​ទិដ្ឋិ ) ។ វេវ. ទុទ្ទិដ្ឋិ ។ ព. ផ្ទ. សុទិដ្ឋិ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុណ្ឌីទឹក

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា ព្រះសុវណ្ណភិង្គារ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុណ្ឌី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ប្រដាប់​សម្រាប់​ដាក់​ទឹក​ច្រូច ទី​កោ​ទឹក ។
ឧទាហរណ៍៖ កុណ្ឌី​មាស, កុណ្ឌី​ប្រាក់, កុណ្ឌី​ស្ពាន់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុណ្ឌល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ប្រដាប់​សម្រាប់​ពាក់​ត្រចៀក មាន​ទំហូ, កាវ, ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុណ្ឌក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ផង់​អង្ករ ល្អង​អង្ករ ។ ពាក្យ​នេះ​ប្រើ​ក្លាយ​មក​ជា កន្ទក់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុដុម្ពិកៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អ្នក​មាន​សម្បត្តិ​ដោយ​ផល​ប្រយោជន៍​កើត​អំពី​ស្រែ​ចម្ការ​ច្បារ​ដំណាំ ។ សំដី​និយាយ​ច្រើន​ក្លាយ​មក​ជា ក្ដុម្ពី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុដិកភត្ត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា.) ភត្ត​ដែល​ទាយក​ប្រគេន​ដល់​បព្វជិត ដែល​អាស្រ័យ​នៅក្នុង​កុដិ, ក្នុង​ខ្ទម ។

កុន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ខក ឬ ស្កុន​ដំណើរ ព្រោះ​ដេក​លក់​ជ្រុល​ហួស​វេលា ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​កុន​ដំណើរ​ ទៅ​មិន​ទាន់​កប៉ាល់ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កល, កល​ឧបាយ​ ។
ឧទាហរណ៍៖ ជាប់​កុន, ដោះ​កុន, រួច​ពី​កុន ។

            ឈ្មោះ​ល្បែង​ដែល​លេង​ដោយ​ទំនង​កល​ឧបាយ​ផ្សេង​ៗ
ឧទាហរណ៍៖ លេង​កុន, ទៅ​មើល​កុន ។ ពាក្យ​នេះ​ខ្មែរ​ហៅ​តាម​សៀម ដែល​សរសេរ “កល” តែ​អាន​ថា “កុន” ខ្មែរ​យក​ពាក្យ កុន នេះ​មក​ប្រើ ក៏​ទៅ​ជា​មាន​ពាក្យ​ពីរ​ផ្សេង​គ្នា​គឺ កល ១ កុន ១ ( ម. ព. កល ) ។ ក្នុង​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន​ខ្មែរ​យើង​ហៅ ភាពយន្ត ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុដិ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ( កុត ) ខ្ទម; ផ្ទះ; លំនៅ​របស់​អ្នក​បួស ។

កុង្សីយ៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បារ. ) ក្រុម ឬ ពួក​អ្នក​ទូន្មាន ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុញ្ជរាធិបតី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សេនាបតី​ត្រួត​កងទ័ព​ជើង​គោក ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ដែល​ជា​ធំ​លើ​ពួក​អ្នក​រក្សា​ដំរី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុញ្ជរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) សត្វ​ចតុប្បាទ​មាន​ប្រមោយ ( ដំរី ) ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ប្រសើរ, ខ្ពង់ខ្ពស់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទញ់ ។
ឧទាហរណ៍៖ កកកុញ, មើល​ទៅ​ឃើញ​កុញ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ទញ់ ។
ឧទាហរណ៍៖ កុកកុញ, មើលទៅឃើញកុញ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុង្សិយ៍សេនាបតី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ក្រុមជំនុំរាជការផែនដីធំ មានសេនាបតីទាំង ៤ ជាចតុស្តម្ភ មានអគ្គមហាសេនាជាអធិបតី (​ ម. ព. កុង្សីយ៍ និង សេនាបតី ) ។ សព្វថ្ងៃហៅថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុងហ្គោ (សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ)

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (រាជធានី/​រដ្ឋធានី): គីនស្ហាសា

កុងស៊ុល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បារ.) អាជ្ញា​ពាណិជ្ជ​ការ​បម្រុង​ជា​ត្យានុវាទ ។ ពាក្យ​នេះ​អ្នក​ខ្លះ​ហៅ​ក្លាយ​មក​ជា “កុងស៊ុន” តាម​ពាក្យ​សៀម​ព្រោះ​សៀម​សរសេរ “ស៊ុល” អាន​ថា “ស៊ុន” ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុងស៊ី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ចិ.) ក្រុម​ចូល​ហ៊ុន មាន កុងស៊ី​ស្រា, កុងស៊ី​អាភៀន, កុងស៊ី​បញ្ចាំ ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុងផាត់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឃ្នាប​ជើង​សសរ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុងតាក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បារ.) (Contact) ប្រដាប់​សម្រាប់​បើក​បិទ​ចរន្ត​អគ្គិសនី,…។
ឧទាហរណ៍៖ បើក​កុងតាក់ បិទ​កុងតាក់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុងកាប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ការពារ, ថែ​រក្សា, ហួងហែង ។
ឧទាហរណ៍៖ ព្រៃ​នេះ​ខ្ញុំ​បាន​កុង​កាប់​ទុក មិន​ឲ្យ​នរណា​កាប់​ឆ្ការ​ទេ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បំបាត់​ប្រវ័ញ្ច ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វត្ថុ​អ្វី​ៗ​ដែល​មាន​សណ្ឋាន​កោង, ដែល​រំពត់​បង្កុង​ឡើង ។
ឧទាហរណ៍៖ កុង​ទូក, កុង​សូត្រ, កុង​សម្រាប់​រែក​កណ្ដាប់ ។

              ( ចិ. ) ឪពុក​របស់​មាតា ឬ​បិតា ( ជីតា ) ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​វៀច, ដែល​កោង។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លូវ​កុង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុក្កុដនេត្រ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ), ( បា. ) ( កុក្កុដនេត្ត “ភ្នែក​មាន់” ) ឈ្មោះ​វណ្ណយុត្តិ​មួយ​យ៉ាង មាន​សណ្ឋាន​ជា​វង់​មូលពីរ​ជាន់ តូច​ក្នុង ធំ​ក្រៅ ស្រដៀង​នឹង​ភ្នែក​មាន់ (៙) សម្រាប់​ប្រើ​សរសេរ​ដាក់​ត្រង់​ក្បាល​បន្ទាត់ ដើម​សេចក្ដី​ធំ​នីមួយ​ៗ ( ប្រើ​តែ​ក្នុង​សម័យ​ជាន់​ដើម ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកសំបុរត្រពាំងៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៣៦-៣៨ ស.ម ខ្លួនពណ៌សំបកត្រពាំង រាងដូចកុកម្ទេសទុំ បន្ទួលក្បាលខ្មៅ ពេលហើរស្លាបទីមួយ ទីពីរ និងកន្ទុយពណ៌ខ្មៅ។ ទីជំរកៈ វាលស្មៅ ត្រែងខ្ពស់ៗតំបន់វាលភក់រុក្ខជាតិ ជួនកាលមាននៅតាមវាលស្រែផងដែរ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ សំបូរភាគច្រើននៅតំបន់បឹងទន្លេសាប។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមិនា ដល់វិច្ឆិកា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកសមុទ្រៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៥៨ ស.ម មាឌធំ ចំពុះ និងជើងពណ៌លឿង ខ្លួនពណ៌ស។ មួយប្រភេទទៀតខ្លួនពណ៌ខ្មៅ ចំពុះ និងជើងពណ៌លឿង។ ខុសពីកុកដទៃដោយពេលហើរលយជើងមកក្រោយខ្លីជាងកុកដទៃ។ ទីជំរកៈ ច្រាំងសមុទ្រដែលមានថ្ម និងកោះតូចៗ ឆ្នេរខ្សាច់។ ជីវសាស្រ្តៈ ជាទូទៅវាហើរតែមួយ ឬមួយគូរប៉ុណ្ណោះ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ ជាប្រភេទមានដោយកំរ។ រដូវបន្តពូជៈ ចាប់ពីខែឧសភា ដល់ធ្នូ ពងចំនួន ៣ ទៅ ៥។

កុកម្ទេសទុំៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៣៨-៤១ ស.ម ឈ្មោលៈ ខ្លួនទាំងមូលពណ៌ច្រេះ មានរោមទ្រូងក្រាស់។ ញីៈ មានពណ៌ស្រអាប់ មានឆូតស ជាជួរនៅផ្នែកពោះ និងឆូតសច្រេះនៅផ្នែកខ្នង។ ទីជំរកៈ ស្មៅខ្ពស់ៗនៃតំបន់វាលភក់រុក្ខជាតិវាលស្រែស្រះ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានគ្រប់ទីកន្លែង។ រដូវបន្តពូជៈ ពេញមួយឆ្នាំពងចំនួនពី ៣ ទៅ ៥។

កុកម៉ាយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា តិណជាតិរឹងមួយប្រភេទ កម្ពស់ ១០-៣០ ស.ម ស្ទើរគ្មានដើម ដុះក្នុងព្រៃស្រោង ជិតមាត់ទឹកនៃប្រទេសលាវ វៀតណាម និងថៃ។ ផ្កាដុះផ្តុំគ្នាយ៉ាងច្រើនរាងដូចកន្ទុយឆ្មា គេនិយមដាំកុកម៉ាយក្នុងសួនជាលម្អ។

កុកគ្រោងមធ្យមៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៦៥-៧២ ស.ម រដូវមិនបន្តពូជៈ ចំពុះខ្លី ហើយទាល កខ្លី ជើងខ្មៅ ចំពុះលឿង និងមានអុចខ្មៅនៅចុងចំពុះ។ ពេលបន្តពូជៈ ចំពុះលើរាងក្រម៉ៅ រោមបះៗនៅដើមទ្រូង និងកន្ទុយ។ ទីជំរកៈ តំបន់ដីសើមផ្សេងៗ មានវាលភក់រុក្ខជាតិ និងវាលស្រែ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មិនសូវសំបូរ។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមិថុនា ដល់ កញ្ញា ពងចំនួនពី ៣ ទៅ៥។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកគ្រោងធំៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៨៥-២០១ ស.ម រដូវមិនបន្តពូជៈ ជាកុកធំជាងគេ កវែងដូចពស់ហើយក្ងក់ ចំពុះលឿងវែងស្រួច ជើងខ្មៅ។ រដូវមិនបន្តពូជៈ ជង្គង់ពណ៌ផ្កាឈូក ស្មងជើង និងម្រាមខ្មៅ ចំពុះខ្មៅ។ ទីជំរកៈ វាលភក់រក្ខជាតិ បឹង វាលស្រែ ព្រមទាំងព្រៃកោងកាង និងតំបន់ឆ្នេរ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មិនសូវសំបូរ។ រដូវបន្តពូជៈ មិថុនា ដល់តុលា ពងចំនួនពី ៣ ទៅ ៤។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកគ្រោងតូច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៥៥-៦៥ ស.ម រដូវមិនបន្តពូជៈ ដងខ្លួនទាំងមូលពណ៌ស ចំពុះពណ៌ខ្មៅ ជើងខ្មៅ ប្រអប់ជើង និងម្រាមពណ៌លឿង។ ពេលបន្តពូជៈ ក្បាលមានកំប៉ោយរោមពីរសសៃ រោមទ្រូង និងកន្ទុយបះជ្រោង មានដៅក្រហមនៅក្រោមភ្នែកគល់ចំពុះ ប្រអប់ជើង និងម្រាមពណ៌ក្រហម។ ទីជំរកៈ វាលភក់រុក្ខជាតិ វាលស្រែ តាមដំណាំកសិកម្ម និងតំបន់ឆ្នេរ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានគ្រប់ទីកន្លែង និងសំបូរបំផុត។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមិថុនា ដល់ខែ សីហា ពងចំនួនពី ៣ ទៅ ៥។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកគោ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៤៨-៥៣ ស.ម រដូវមិនបន្តពូជៈ ដងខ្លួនទាំងមូលពណ៌ស មានកខ្លីធំត្រង់គល់ក ចំពុះខ្លី និងជើងខ្លី។ រដូវបន្តពូជៈ ក្បាល ទ្រូង និងចុងខ្នងមានពណ៌ត្នោតទុំ។ ទីជំរកៈ តំបន់ដីសើមផ្សេងៗ ដំណាំកសិកម្ម។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានសំបូរគ្រប់ទីកន្លែង។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមេសា ដល់មិថុនា ពងចំនួនពី ៣ ដល់ ៥។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកខ្មៅ ឬថ្លើមអណ្តើកៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៥៤-៦១ ស.ម ឈ្មោលៈ ខ្លួនពណ៌ខ្មៅ មានឆ្នូតសៗជាជួរនៅដើមទ្រូង មានដៅពណ៌លឿងនៅគុម្ពត្រចៀក។ ញីៈ ខ្លួនពណ៌ត្នោតទុំ គុម្ពត្រចៀកលឿងដូចឈ្មោលដែរ។ ទីជំរកៈ វាលភក់រុក្ខជាតិ វាលស្រែ និងព្រៃកោងកាង ព្រៃជាំ។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ ជាប្រភេទកំរ។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមិថុនា ដល់ខែកញ្ញា ពងចំនួន ៣ ទៅ ៥។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុកក្រកក្បាលត្នោតខ្ចីៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ប្រវែង ៤៥ស.ម រដូវមិនបន្តពូជៈ លក្ខណៈដូចគ្នាទៅនឹងកុកក្រកចិនដែរ (Chinese Pond-Heron) ប៉ុន្តែចុងស្លាបទីមួយ មនមានពណ៌ខ្មៅដូចកុកក្រកចិនទេ។ រដូវបន្តពូជៈ ក្បាល ក និងទ្រូងពណ៌ទឹកក្រូចចាស់ ខ្នងខ្មៅ ពោះស។ ទីជំរកៈ តំបន់ដីសើមផ្សេងៗ ជាពិសេសតាមតំបន់ឆ្នេរ និងតំបន់វាលទំនាប។ របាយៈ វត្តមានពេញមួយឆ្នាំ មានគ្រប់ទីកន្លែង។ រដូវបន្តពូជៈ ខែមិថុនា ដល់កញ្ញ ពងចំនួនពី ៣ ទៅ ៥។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កុក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ងោក
ឧទាហរណ៍៖ អង្គុយ​កុក ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​បក្សី​មួយ​ពួក ចាប់​ត្រី​រស់​ជា​អាហារ; កុក​មាន​ច្រើន​ប្រភេទ​មាន កុក​គ្រោង, កុក​ក្រក, កុក​សាប់ ជាដើម ។

កឹះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឆ្កឹះ​ដោយ​ម្រាម​ដៃ ដើម្បី​ឲ្យ​សញ្ញា ហៅ​គ្នា​ដោយ​សម្ងាត់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កឹងកន្ត្រៃ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សាស្ត្រា​​មួយ​ច្បាប់​សម្រាប់​ប្រដៅ​មនុស្ស​តាម​ទំនង​គតិ​លោក និង​គតិ​ធម៌ ។
ឧទាហរណ៍៖ សាស្ត្រា​កឹងកន្ត្រៃ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីឡា​ភូមិ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ទី​សម្រាប់​លេង ទី​លេង​កម្សាន្ត ទី​លាន​សម្រាប់​លេង​ល្បែង​ផ្សេងៗ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីឡាអត្តពលិក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការហ្វឹកហាត់ប្រាណតាមក្បួនខ្នាត ដើម្បីឱ្យ​ស្រួលខ្លួន​ និងមានកម្លាំងរឹងប៉ឹង មានការលោតហក់រត់ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីឡាអត្តពលកម្ម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ល្បែងដែលគេហាត់លេងដោយកម្លាំងរបស់ខ្លួន, កីឡាសម្រាប់ធ្វើខ្លួនឲ្យមានកម្លាំងមាំមួន, ឲ្យស្វាហាប់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) មណ្ឌលនៃកីឡា, វាលវង់សម្រាប់លេងកីឡា, ទីសម្រាប់លេងកីឡា ។

កីឡា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. )ការ​លេង​ល្បែង, ល្បែង​កម្សាន្ត​ផ្សេង​ៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ លេង​កីឡា, ប្រកួត​កីឡា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីឡនដ្ឋាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. កីឡដ្ឋាន ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីឡដ្ឋាន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (​ បា. ) ទី​កន្លែង​សម្រាប់​លេង​ល្បែងផ្សេង​ៗ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កីលែន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សត្វ​ចតុប្បាទ​មួយ​ពួក មាន​ក្នុង​រឿង​បុរាណ​។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់​សម្រាប់​ត្បាញ​សំពត់ ។

ឧទាហរណ៍៖ ព្រែ​មួយ​កី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិលេស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) សេចក្ដី​សៅហ្មង​ចិត្ត ។
ឧទាហរណ៍៖ លះ​កិលេស ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិល

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទៅ​ដោយ​គូទ ។
ឧទាហរណ៍៖ គាត់​ដើរ​មិន​កើត​ទេ បើ​កិល​បន្តិច​ៗ លើ​ផ្ទះ​បាន ( ម. ព. កកិល ផង ) ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្វី​ៗ ដែល​រំកិល​បាន។
ឧទាហរណ៍៖ បន្ទាយ​កិល, ព្រះ​ពន្លា​កិល ។

               ( សំ. ), ( បា. ) ( កីល; ខីល ) សសរ​ខឿន, គោល, បង្គោល​ដែល​បោះ​ជា​ចារឹក​ព្រំ​ប្រទល់​ដែន ឬ ស្រុក ។ ល ។ សសរ​កិល បង្គោល​កិល សីមា​កិល (ម. ព. ឥន្រ្ទកីល ផង) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរ្តិ៍

មានន័យថា ( ម. ព. កេរ្តិ៍ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរ្តិសព្ទ

មានន័យថា ( ម. ព. កិត្តិសព្ទ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរិយាសព្ទ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) សំដី​សំដែង​កិរិយា គឺ​ប្រាប់​អំពើ, លំនាំ, ឬ សំដែង​ហេតុ​ឲ្យ​សម្រេច​កិច្ច​នោះ​ៗ ដូច​ពាក្យ​ថា ដើរ, ឈរ, អង្គុយ, ដេក, ទៅ, មក, និយាយ, ឃើញ, ឮ, ស្ដាប់ ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរិយាវិសេសន៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) សព្ទ​ដែល​នាំ​កិរិយា​សព្ទ ឲ្យ​មាន​សេចក្ដី​ប្លែក​ជាង​ប្រក្រតី ដូច​ពាក្យ​ថា លឿន, ឆាប់, យឺត ។ ល ។
ឧទាហរណ៍៖  ដើរ​លឿន, ដើរ​ឆាប់, ដើរ​យឺត ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរិយា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អំពើ; លំនាំ; ឫកពា ។
ឧទាហរណ៍៖ កិរិយា​ថ្វាយ​បង្គំ; ក្មេង​នេះ​មាន​កិរិយា​ល្អ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិរិណី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា នាមទេពទីតាជាបុត្រីមហាព្រហ្ម។ ព្រះនាងជាបុត្រីមួយអង្គក្នុងចំណោមបុត្រីទាំងប្រាំពីររបស់កបិលមហាព្រហ្ម រឿងនេះមាននិទានក្នុងសង្ក្រាន្តសូត្រ។ កាលបើឆ្នាំណាមានសង្ក្រាន្តជាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​ ឆ្នាំនោះជាឆ្នាំដែលព្រះនាងកិរិណី គ្រប់គ្រង។ ព្រះនាង កិរិណី សៀតផ្កាមណ្ឌា គ្រឿងប្រដាប់មរកត ភក្សាហារសណ្តែកល្ង អាវុធស្តាំសង្វេរ ឆ្វេងកាំភ្លើង ពាហនៈដំរី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិមិរា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា នាមទេពធីតាជាបុត្រីមហាព្រហ្ម។ ព្រះនាងជាបុត្រីមួយអង្គក្នុងចំណោមបុត្រីទាំងប្រាំពីររបស់កបិលមហាព្រហ្ម រឿងនេះមាននិទានក្នុងសង្ក្រាន្តសូត្រ។ កាលបើឆ្នាំណាមានសង្ក្រាន្តជាថ្ងៃសុក្រ ឆ្នាំនោះជាឆ្នាំដែលព្រះនាង កិមិរា គ្រប់គ្រង។ ព្រះនាង កិមិរា សៀតផ្កាចង្កុលណី គ្រឿងប្រដាប់បុស្សរាគ័ម ភក្សាហារ ចេកណាំវ៉ា អាវុធស្តាំព្រះខ័ន ឆ្វេងពិណ ពាហនៈក្របី។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិមិជាតិ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) ជាតិ​នៃ​ដង្កូវ, កំណើត​ដង្កូវ, ពួក​ដង្កូវ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បន្លំ​លាក់​ទុក​ខ្លះ, គៃ​បំបាត់​យក​ខ្លះ ។
ឧទាហរណ៍៖ កិប​ប្រាក់ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់​ធ្វើ​ពី​លោហ​ជាតិ មាន​សណ្ឋាន​ជា​របៀប​ញី​ឈ្មោល​ សម្រាប់​ដាក់​ភ្ជាប់​សាច់​សំពត់
ឧទាហរណ៍៖ ដាក់​កិប, ឡេវ​កិប ។

             គូទ​ការ៍ទូស​កាំភ្លើង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិន្នរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (​ សំ. ), (បា. ) ឈ្មោះ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ ថា​មាន​រូប​ដូច​មនុស្ស មាន​ស្លាប​ហើរ​បាន​ មាន​និយាយ​តែ​ក្នុង​រឿង​បុរាណ; ដែល​ហៅ​ថា កេនរ ឬ​កែណរ នេះ​ជា​ពាក្យ​ក្លាយ​មក​ពី​ពាក្យ​ថា កិន្នរ នេះ​ឯង ។ ឥត្ថី. កិន្នរី ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា សង្កត់​ឲ្យ​បែក ។
ឧទាហរណ៍៖ កិន​ស្រូវ, កិន​ក្រួសរួស ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្យានុភាព

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អានុភាព​នៃ​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្តិសព្ទ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ .), ( បា. ) សូរ​សរសើរ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​បាន​ឮ​កិត្តិសព្ទ​អ្នក​ខ្ចរខ្ចាយ​ ។

                 សូរសរសើរ, ការសើ្ងច, ភាពអ្វីៗដែលញ៉ាំងអ្នកផងឱ្យដឹងស្គាល់ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គយ

កិត្តិយស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) យស​សក្តិ​ដែល​ល្បី​ទួទៅ កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ដ៏​រុងរឿង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្តិនាម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ, នាម​ល្បីល្បាញ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្តិមជន

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្នកដើរតួ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្តិគុណ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា( បា. ) គុណ​គឺ​កេរ្ដិ៍​ឈ្មោះ, សេចក្ដី​ចម្រើន​ដោយ​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ពីរោះ​ពីសា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិត្តិ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា.​ ),​ (​ សំ. ) ( កិរ្តិ ) សេចក្ដី​សរសើរ, សេចក្ដី​ថ្កុំថ្កើង, រុងរឿង, ល្បីល្បាញ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិតអាចម៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា គម្រក់ក្រៃពេកទុកស្មើអ្វីៗ ដែលគេកិតអាចម៍ ។
ឧទាហរណ៍៖ ការកិតអាចម៍ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិតនាម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) ( កិតៈ– ) ( ក្ឫត > ក្រឹត– ) នាមនាម​ដែល​ចេញ​ពី​វិគ្រោះ​មក​ជា សាធនៈ ដូច​ជា​ ករ៑ + ណី > ឦ > ការី, ការិណី ឬ ការិនី; កម្ម ( សទ្ទុបបទ ) + ករ៑ + ណ > អ > កម្មការ, កម្ម + ករ៑ + អ > កម្មករ;…។ ភាសា​ខ្មែរ​ដូច​ជា កើត > កំណើត; កល់ > កំណល់; កាច > កំណាច; ខុស > កំហុស; ខូច > កំហូច; ខូង > ក្រហូង; គរ > គំនរ; គូរ > គំនូរ; គុំ > គំនុំ ប៉ុណ្ណោះ​ជាដើម ហៅ​ថា សាធនៈ ក៏​បាន ( ម. ព. សាធនៈ ទៀត​ផង ) ។

កិត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ជូត​ដោយ​ក្រដាស ឬ ឈើ​ខ្និត។
ឧទាហរណ៍៖ កិត​អាចម ឬ កិត​អាចម៍​ ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​ប្រកិត​ជិត​គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ តាម​កិត​ពី​ក្រោយ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចានុរូប

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សម​គួរ​ដល់​កិច្ច; ចិត្តានុរូប សម​គួរ​ដល់​ចិត្ត ជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូង-ត្បូង

?ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា កិច្ចសហប្រត្តិការ ដែលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីស្វែង រកដំណោះស្រាយ លើបញ្ហាប្រឈមរួមនៃការអភិវឌ្ឍ ហើយដែលជំរុញ ឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស និងសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែជិតស្និទ្ធ រវាងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងការចែករំលែកការអនុវត្តល្អៗ ព្រមទាំង ធ្វើឲ្យមានពិពិធភាព បង្កើនជម្រើសនៃការអភិវឌ្ឍនិងផ្សារភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ច។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចសន្យា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា លិខិតកំជាប់សេចក្តីព្រមព្រៀង រវាងគូសញ្ញាក្នុងការណ៍ណាមួយ ដោយមានកំណត់​ពេលវេលា។
?ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ, ឧស្សាហកម្មហិរញ្ញវត្ថ, លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា វាក្យសព្ទនេះមាននិយមន័យច្រើន ដូចខាងក្រោម៖ ១. ប្រព្រឹត្តិកម្មមួយដែលរដ្ឋបង្កើត ឬជាកំណត់សម្គាល់មួយថា ខ្លួនត្រូវមានកាតព្វកិច្ចទទួលបន្ទុកក្នុងកិច្ចការនេះ។ ២. កិច្ចសន្យាលទ្ធកម្មទំនិញ សំណង់ សេវាកម្ម និងសេវាទីប្រឹក្សា រវាងស្ថាប័នអនុវត្តលទ្ធកម្ម/អង្គភាពថវិកា ជាមួយនឹងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ ឬអ្នកទទួលការ។ ៣. កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអ្នកទិញ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ ដើម្បីផ្តល់នូវទំនិញ ឬក៏រវាងអ្នកម្ចាស់ការ និងអ្នកទទួលការ ដើម្បីអនុវត្តការងារសាងសង់ ជួសជុល ឬសេវាកម្ម ក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលស្រុះស្រួលដោយភាគីទាំងពីរ។ ៤. កិច្ចសន្យាទទួលបញ្ចាំ ឬទទួលប្រាតិភោគដោយអនុប្បទានដែលធ្វើឡើងរវាងអ្នកដាក់បញ្ចាំ ឬអ្នកដាក់ប្រាតិភោគដោយអនុប្បទាន និងអ្នកទទួលបញ្ចាំ ឬអ្នកទទួលប្រាតិភោគដោយអនុប្បទាន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចព្រមព្រាងម៉ារ៉ាកេស

?ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា កិច្ចព្រមព្រៀង ធ្វើឡើងនៅក្នុងសន្និសីទបណ្តាភាគីលើកទី៧ ដែលមាន កំណត់វិធានជាច្រើនសម្រាប់ប្រតិបត្តិការពិធីសារក្យូតូ ឱ្យកាន់តែស៊ី ជម្រៅ និងបានរៀបរាប់លម្អិតអំពីការបង្កើតប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មឧស្ម័នផ្ទះ កញ្ចក់ ការអនុវត្ត និងការពិនិត្យតាមដ្ឋានយន្តការអភិវឌ្ឍស្អាត ព្រមទាំង ការបង្កើត និងប្រតិបត្តិការមូលនិធិចំនួនបី ដើម្បីគាំទ្រកិច្ចប្រឹងប្រែងបន្សាំ និងការប្រែប្រួលអាធាសធាតុ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចប្រជុំបណ្តាភាគី(នៃពិធីសារក្យូតូ)

?ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា អង្កជាន់ខ្ពស់នៃពិធីសារក្យូតូ ដែលបានចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៥ ហើយជាផ្នែកមួយសន្និសីទបណ្តាភាគីនៃ អនុសញ្ញា ក្របខណ្ឌសហប្រជាជាតិ ស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលអនុញ្ញាត ឲ្យតែបណ្តាប្រទេសនៃពិធីសារក្យួតូប៉ុណ្ណោះ ចូលរួមប្រជុំជារៀងរាល់ ឆ្នាំ ដើម្បីពិភាក្សា និងធ្វើភាក្សា និងសេចក្តីសម្រេចចិត្ត។

កិច្ចប្តេជ្ញា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អំពើ ឬពាក្យមត់គ្នារវាងជនពីរនាក់ឡើងទៅ ថា ត្រូវឱ្យ ឬុមិនឱ្យធ្វើនូវអំពើ​ណាមួយ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចបាត់បង់ និងខូចខាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា កម្មវិធីការងារមួយនៃក្របខណ្ឌបន្សុំាទីក្រុងកាន់គុន ដែលត្រូវបានបង្កើត ដោយបណ្តារដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងសន្និសីទបណ្តាភាគីលើកទី១៦ នៅទី ក្រុងកាន់គុនឆ្នាំ២០១០ ក្នុងគោលបំណងពិចារណាពីវិធីសាស្រ្តនានា ដើម្បីដោះស្រាយការបាត់បង់ និងខូចខាតនៅតាមបណ្តាប្រទេសកំពុង អភិវឌ្ឍ ដែលបណ្តាមកពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ពិសេសភាពងាយរងគ្រោះទៅនឹងផនៃការលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរការប្រែប្រួល អាកាសធាតុ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ចការ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា.) ការ​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ ការងារ​ជា​មុខ​នាទី​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដែល​មិន​អាច​បោះ​បង់​ចោល​បាន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិច្ច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ), ( សំ. ) ( ក្ឫត្យ ) ការ​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ, អំពើ, ការ​រវល់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​មាន​កិច្ច​ច្រើន​ណាស់, ត្រូវ​សម្រេច​កិច្ច​ដែល​យើង​និយាយ​គ្នា​នោះ​ឲ្យ​ហើយ​ទៅ ។ កិច្ច​សន្យា កិច្ច​ដែល​បាន​ណាត់​គ្នា, ដែល​បាន​សន្មត​គ្នា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

កិង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដំបូល, ទូក ឬ​ផ្ទះ​មាន​ដំបូល​ពីរ​ថ្នាក់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ទូក​កិង, ផ្ទះ​កិង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត