Category: A Khmer Dictionary

គ្រើល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ឈើ​ធំ​មួយ​ប្រភេទ​មាន​ជ័រ សម្រាប់​ធ្វើ​ម្រ័ក្សណ៍។
ឧទាហរណ៍៖ ដើម​គ្រើល ជ័រ​គ្រើល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រើមៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រើម ) ។
?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រើម ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រើម

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មិន​រាប​ទាប មិន​រលីង មិន​ល្អិត ច្បោល​ៗ (ម. ព. គគ្រើម ផង)។
?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មិន​រាប​ទាប មិន​រលីង មិន​ល្អិត ច្បោល​ៗ (ម. ព. គគ្រើម ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រួសារ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ត្រកូល ប្រជុំ​ត្រកូល​មនុស្ស​គឺ​មាតា​បិតា​និង​បុត្រ​ធីតា។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រួសារ​របស់​ខ្ញុំ​នៅ​រស់​ទាំងអស់​គ្នា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រួបៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរទំពាវត្ថុស្រួយ
ឧទាហរណ៍៖ ទំពានំក្រៀបឮគ្រួបៗ (ម. ព. គគ្រួប ផង) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រួ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រជុំ​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម ដែល​មាន​មាតា​បិតា និង​កូន​ចៅ​រួម​រស់​នៅ​ជា​មួយ​គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្ទះ​នេះ មាន​មនុស្ស​មួយ​គ្រួ ។

                ជន​អ្នក​ចម្អិន​ភោជនាហារ អ្នក​ស្ល​ដណ្ដាំ។
ឧទាហរណ៍៖​ អ្នក​គ្រួ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ពុក រលួយ; ខូច; ផុយ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្សិត​នេះ​គ្រួ​ខូច​អស់​ហើយ (ប្រើ​ចំពោះ​តែ​ផ្សិត, ស្រុក​ខ្លះ​ថា គ្រ)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូពេទ្យឧត្តមវិជ្ជាវិកលចរិត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូពេទ្យជាអ្នកថែទាំព្យាបាល​ រោគឆ្កួត

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូពេទ្យយាមខាងវេជ្ជវិជ្ជាទូទៅ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូពេទ្យយាម​ប្រចាំការ ហើយព្យាបាលជម្ងឺក្រៅពីការវះកាត់ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូពេទ្យព្យាបាល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូពេទ្យ ដែលមានភារៈខាងថែទាំព្យាបាលជម្ងឺ ហើយនៅ​យាម​ប្រចាំការ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូពេទ្យប្រចាំទី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូពេទ្យដែលមានមុខនាទីប្រចាំការជានិច្ច នៅក្នុងមន្ទីរព្យាបាល ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូពេទ្យខាងកោសល្យសាស្រ្ត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូពេទ្យយាមប្រចាំការ ជាអ្នកជំនាញខាងវះកាត់​ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូបាធ្យាយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ. គុរុ > គ្រូ + ឧបាធ្យាយ > គ្រូបាធ្យាយ; បា. គរុ + ឧបជ្ឈាយ) គ្រូឧបជ្ឍាយ៍ ឬ គ្រូ (មានគ្រូសូត្រជាដើម) និងឧបជ្ឍាយ៍ ។
ឧទាហរណ៍៖ សិស្សត្រូវសំដែងសេចក្ដីគោរពចំពោះគ្រូបាធ្យាយ ។ សាស្ត្រាច្បាប់ក្រមថា : រីគ្រូបាធ្យាយ ប្រដូចនឹងម្ដាយ ឪពុកសោតណា…។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូបង្រៀនដើមខ្សែ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រូបង្រៀន ដែលបានឡើងថ្នាក់ជាពិតានក្នុងក្របខ័ណ្ឌ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូខ្មោច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា មនុស្ស ដែលអាចប្រាស្រ័យជាមួយខ្មោចបិសាចបាន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូក

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ដោយ​ហេតុ ដោយ​ស្រូប​ជាដើម។
ឧទាហរណ៍៖ ហុត​ទឹក​សម្ល​ឮ​គ្រូក​ៗ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដំណើរ​ធ្វើ​ឲ្យ​ឮ​សូរ​គ្រូក​ៗ។
ឧទាហរណ៍៖ ហុត​បបរ​មួយ​គ្រូក (ម. ព. គគ្រូក ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រូ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. គរុ; សំ. គុរុ = គរ > គ្រ, + ុ > ូ = គ្រូ) អ្នកដែលមានចិត្តធ្ងន់; អ្នកដែលគួរគេគោរពគឺអ្នកបង្ហាត់បង្រៀនចំណេះវិជ្ជាសិល្បសាស្ដ្រផ្សេងៗដល់សិស្ ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រូអក្សរ, គ្រូលេខ, គ្រូភ្លេង…។

               សមណៈដែលបំបួសកុលបុត្រឲ្យបានជាបព្វជិត ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រូបំបួស, គ្រូសូត្រ ។

                ពេទ្យរក្សារោគ ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រូពេទ្យ, គ្រូថ្នាំ, ទៅរកគ្រូមកមើលជម្ងឺ

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា រាជគ្រូ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រដាប់​ត្បាញ​ដោយ​បន្ទោះ​ឫស្សី​លាប​ជ័រ​ទឹក​សម្រាប់​ដង​ទឹក។
ឧទាហរណ៍៖ យក​គ្រុះ​ទៅ​ដង​ទឹក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុំៗ

មានន័យថា ( ម. ព. គ្រុម ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុំ

មានន័យថា​ (ម. ព. គ្រុម ឬ គ្រុម​ៗ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុយៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រុយ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុយ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា យឺត មិន​លឿន គ្រឿន។
ឧទាហរណ៍៖  ដើរ​គ្រុយៗ ចែវ​ទូក​គ្រុយៗ (ម. ព. គគ្រុយ, គ្រឿន ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុមៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រុម ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុមពូក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្ស កម្ពស់ ៤-១០ ម ដុះក្នុងព្រៃត្រជាក់ ឥតជ្រុះស្លឹករដូវប្រាំង នៅប្រទេសខ្មែរ លាវ និងវៀតណាម។ ផ្លែ និង ស្លឹក មានជាតិ “តាណាំង” អាចបរិភោគបាន ពេលចំអិនហើយ។ ឈើគ្រុមពូកអាចប្រើសង់ផ្ទះបាន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុម

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ដោយ​ផ្គរ​លាន់ ឬ​ដោយ​ឈើ​ធំ​រលំ ជាដើម។ ប្រើ​ជា គ្រុំ ឬ គ្រុំៗ ក៏​បាន) ។ គ្រុមៗ។
ឧទាហរណ៍៖  ឈើ​រលំ​គ្រុម ផ្គរ​លាន់​គ្រុមៗ (ម. ព. គគ្រុម ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុប

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ដោយ​អ្វី​ធ្លាក់​ដែល​ធ្ងន់ ហើយ​ធ្លាក់​ព្រម​គ្នា សូរ​ទំពា​វត្ថុ​រឹង​ដោយ​ពេញ​មាត់។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្លាក់​គ្រុប, ខ្លា​ទំពា​ឆ្អឹង​គោ​ឮ​គ្រុប​ៗ (ម. ព. គ្រឹប ឧ., គ្រួប​ៗ ឧ. ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ចាប់ជម្ងឺដែលហៅថា គ្រុន
ឧទាហរណ៍៖ រកកល់គ្រុន, ខ្ញុំគ្រុនធ្វើការមិនកើតទេ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​រោគ​មាន​អាការ​ស្រៀវ​ក្ដៅ; មាន​ច្រើន​យ៉ាង។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រុន​ផ្ដាសាយ គ្រុន​ក្ដៅ​ក្រហាយ គ្រុន​សន្ធំ គ្រុន​ញាក់ គ្រុន​ផ្អែម​មាត់ ….។

?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា ព្រះទាហរោគ. ឌាហរេ

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុឌ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. គរុឌ ឬ គរូឌ; បា. គរុឡ “គ្រុឌ, សត្វសសេះ” ) ឈ្មោះសត្វបក្សីមានក្នុងរឿងបុរាណ ថាជាជំនិះនៃព្រះវិស្ណុ( ព្រះនារាយណ៍ ) , ជាគូសត្រូវនឹងនាគ ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រានោះមានគ្រុឌ ១ ធំ ឆាបឆក់នាគយកទៅ ។ ក្នុងកម្ពុជរដ្ឋតាំងពីក្នុងសម័យមហានគរ, នគរវត្ត រៀងមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ, ពួកជាងច្រើនធ្វើរូបគ្រុឌ ប្រើជាគ្រឿងរចនាមួយយ៉ាងរបស់ប្រាសាទ, វិហារ ឬ គេហដ្ឋានរបស់ឥស្សរជនខ្លះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុង, គ្រុងក្រហម, គ្រុងវាល

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចុល្លព្រឹក្សកម្ពស់ ២ -៤ ម ដុះក្នុងល្បោះលើដីរាប ឬដុះលើភ្នំទាប ក្នុងព្រៃស្រល់ក្រុងគិរីរម្យ។ ដើមនេះមាននៅប្រទេសខ្មែរ លាវ វៀតណាម។ ឫសវាសម្រាប់ធ្វើថ្នាំ ស្វាយប្រមេះ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រុកៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរទឹកពុះដោយស្ងោរនំជាដើម
ឧទាហរណ៍៖ ទឹកពុះឮសូរគ្រុកៗ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឺតៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮដោយអូស, ដោយសង្កៀតជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

រឹះអំណាច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឿងជាទីគំាទ្រអំណាចរបស់រដ្ឋ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានឥណទានជនបទ

មានន័យថា គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុមានឯកទេសក្នុងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូចនៅជនបទ ហើយមានដើមទុនអប្បបរមាតម្កល់នៅធនាគារជាតិតិចជាងប្រាក់តម្កល់របស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានអឌ្ឍសាធារណៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឹះស្ថានស្ទើរជារបស់រាជការ ស្ទើរជារបស់​ឯកជន ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ/ស្ថាប័ន ហិរញ្ញវត្ថុ

មានន័យថា ស្ថាប័នសាធារណៈ ឬឯកជន ដែលមានគុណវុឌ្ឍិគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុដល់អតិថិជនដូចជា សេវាប្រាក់កម្ចី សេវាប្រាក់បញ្ញើ សេវាជួញដូរមូលបត្រ សេវាធានារ៉ាប់រង សេវារបបសន្តិសុខសង្គម សេវាវិនិយោគជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឹះស្ថានដែលធ្វើប្រតិបតិ្តការខាងហិរញ្ញវត្ថុ មានការប្តូរ ការផ្ញើប្រាក់ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឹស្ថានដែលរដ្ឋជាអ្នកថែទាំរក្សា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើ

មានន័យថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែលទទួលការអនុញ្ញាតពីធនាគារកណ្តាលឱ្យផ្តល់សេវាទទួលប្រាក់បញ្ញើ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ

មានន័យថា គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ ឬស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុឯកជនមានឯកទេសក្នុងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូចសម្រាប់ក្រុម ឬបុគ្គលមានចំណូលទាប និងសហគ្រាសធុនតូច ហើយមានដើទុនអប្បបរមាតម្កល់នៅធនាគារជាតិតិចជាងប្រាក់តម្កល់របស់ធនាគារពាណិជ្ជ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះស្ថានផ្តល់កម្រៃសាធារណៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឹះស្ថានរបស់ឯកជន តែមានប្រយោជន៍ជាសាធារណៈទូទៅ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.) (បា.) (គ្ឫហ, គ្ឫ > គ្រឹ, ហ > ះ + ស្ថាន; គេហ + ឋាន > គេហដ្ឋាន) ទី​ផ្ទះ គឺ​ទី​កន្លែង​ផ្ទះ​លំនៅ​ទាំង​មូល​ ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រឹះស្ថាន របស់​លោក​ធំ​ទូលំ ទូលាយ ស្អាតស្អំ​ណាស់ (ម. ព. គ្រឹះហា និង គេហដ្ឋាន ផង)។

                  កន្លែង ឬផ្ទះជាទីសំណាក់ការនៃឧស្សាហកម្ម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

រឹះសេរីភាព

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឿងទល់ទ្រសិទ្ធិពលរដ្ឋ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះសន្តិភាព

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឿងទល់ទ្រនៃសេចក្តីសុខសម្រាន្ត។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះយុត្តិធម៌

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រឿងទល់ទ្រនៃយុត្តិធម៌ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. គ្ឬហ = គ្ឬ > គ្រឹ, ហ >ះ; បា. គេហ) ផ្ទះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹហាវាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. គ្ឫហ + អាវាស; បា. គហ + អាវាស ) ការនៅគ្រប់គ្រងផ្ទះ; អ្នកនៅគ្រប់គ្រងផ្ទះ ( ម. ព. គ្រហស្ថ, ឃរាវាស ផង) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹហា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.) (បា.) (គ្ឫហ; គហ “ផ្ទះ; ដំណើរ​កាន់ ចាប់ យក”) ផ្ទះ។
ឧទាហរណ៍៖  គ្រឹហា​ឲ្យ​ផ្គត់​ផ្គង់ ប្រាក់​ក្នុង​ថង់​ទុក​ឲ្យ​ជា …។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹមៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮគគ្រឹមដោយដំស្គរខ្មែរជាដើម ( ម. ព. គគ្រឹម ផង ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹប

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ខ្លាំង​ហើយ​ណែន​កំបុត។
ឧទាហរណ៍៖ ដី​ស្រុត​ឮ​គ្រឹប បាក់​គ្រឹប។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រឹកៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរសន្ធឹកគ្រឹកៗច្រើនដង ដោយមនុស្សដើរច្រើននាក់ជាដើម ( ម. ព. គគ្រឹក ផង ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រីប

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ប៉ាក់​បញ្ជាន់​លើ​គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ប៉ាក់​គ្រីប ។

               លើក​ឡើង​ដោយ​ប្រដាប់​ដែល​ហៅ​ថា គ្រីប ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រីប​ផ្ទះ​ដែល​ស្រុត ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​គ្រឿង​ចក្រ​មួយ​យ៉ាង ធ្វើ​ដោយ​ដែក​សម្រាប់​លើក​អ្វី​ៗ ដែល​ធ្ងន់​ហួស​កម្លាំង​មនុស្ស​លើក​បាន ឲ្យ​ហើប ឲ្យ​អណ្ដែត​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖ ដែក​គ្រីប; យក​គ្រីប​មក ទៅ​សែង​គ្រីប​មក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រីតគ្រាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​គគ្រាត​មិន​រាប មិន​ស្មើ ដូច​យ៉ាង​ស្បែក​ប្របែល​ជាដើម ( ម. ព. គគ្រាត ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រិស្តសករាជ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ម. ព. យេស៊ូ ឬ យេស៊ូ​គ្រិស្ត)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រិចៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​ចម្រើន​ពាក្យ​កម្រើក, ពាក្យ​រំជួល​តិច​តែ​ញឹក​ៗ ញាប់​ៗ ឲ្យ​វិសេស​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖ ដង្កូវ​ចុះ​គ្រិច​ៗ គឺ​ដង្កូវ​ចុះ​កក្អិច (ម. ព. គគ្រិច ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាះ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (ម. ព. គ្រាស ឬ គ្រាះ ន.)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាំៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រាំ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាំងៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរ​ឮ​ដោយ​វាយ​គោះ រលំ ទម្លាក់ ធ្លាក់​អ្វី​ៗ មាន​ជញ្ជាំង​ជាដើម​។
ឧទាហរណ៍៖ ឮ​សូរ​គេ​វាយ​ជញ្ជាំង​គ្រាំង​ៗ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាំគ្រា

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ចាស់​ណាស់ ចាស់​ជ្រុល ទ្រែមទ្រម ទ្រុឌទ្រោម។
ឧទាហរណ៍៖​ រូប​ខ្ញុំ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ កាន់​តែ​គ្រាំ​គ្រា​ហើយ; ផ្ទះ​នេះ​គ្រាំ​គ្រា​ហើយ (ម. ព. ជរា ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាហ៍

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ. គ្រាហ; បា. គាហ) ដំណើរអង, អបអង, កៀកអង។ ប្រើក្លាយមកជា កិ. : គ្រាហ៍មនុស្សឈឺ, គ្រាហ៍មនុស្សមានរបួស ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ. គ្រាស, គ្រាហ= គ្រាះ; បា. គាហ ” ដំណើរចាប់, កិរិយាចាប់, កាន់”) ដំណើរដែលរាហូចាប់ ឬ បាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យ, ព្រះចន្ទ្រ(ពួកអ្នកប្រាជ្ញក្នុងប្រទេសខ្លះយល់ថា ស្រមោលផែនដីបាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យ, ព្រះចន្ទ្រ) ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្ងៃមានគ្រាស ឬ ថ្ងៃមានគ្រាះ។ ច្រើននិយាយថា ចន្ទ្រគ្រាស ឬ ចន្ទ្រគ្រាះ, សូរ្យគ្រាស ឬ សូរ្យគ្រាះ (ម. ព. ទាំង ២ នោះ)។ មនុស្សគ្រាសកន្លង ឬ គ្រាះកន្លង គឺមនុស្សដែលល្មេញល្មើពីកំណើត ដោយហេតុកាលដែលមនុស្សនោះ នៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ ហើយជួនក្នុងឆ្នាំនោះ មានគ្រាសនៅថ្ងៃណាមួយ ឬក៏ កាលដែលមនុស្សនោះសម្រាលមកជួនលើថ្ងៃមានគ្រាស, អ្នកទាំងពួងច្រើនយល់ថា ល្មេញល្មើព្រោះគ្រាសកន្លង; បើមនុស្សដែលកាលនៅក្នុងផ្ទៃ ឬ កាលសម្រាលមិនប្រទះលើគ្រាសដូច្នោះទេ, ទោះបីល្មេញល្មើពីកំណើតដូច្នោះក្ដី, អ្នកទាំងពួងហៅមនុស្សនោះថា មនុស្សល្មេញល្មើ ។ ទំនៀមខ្មែរពីបុរាណ សឹងនៅមានជាប់មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ខ្លះថា ស្ដ្រីដែលមានផ្ទៃពោះកាលបើប្រទះលើថ្ងៃមានគ្រាស ត្រូវឲ្យយកអកកំបោរមកដក់នឹងថ្នក់ ជាដំណើរអបទេសថា ឲ្យគ្រាសកន្លងអកកំបោរចុះ កុំឲ្យកន្លងកូនក្នុងឧទរ; បើមានគ្រឿងផ្ទះថ្មីដែលនៅមិនទាន់បានសង់ ឬ ដែលកំពុងសង់នៅមិនទាន់ហើយ, កាលបើមានគ្រាស, ត្រូវឲ្យយកស្បូវភ្លាំងមកចងនឹងបង្គោល ឬ ដាក់លើគ្រឿងផ្ទះ ឬ ក៏ចងនឹងមេដំបូលផ្ទះថ្មីនោះ កុំឲ្យគ្រាសកន្លង ដោយយល់តាមរឿងរ៉ាវពីព្រេងនាយថា រាហូអសុរិន្ទ ខ្លាចស្បូវភ្លាំងណាស់ ( ម. ព. រាហូ, រាហូអសុរិន្ទ ផង) ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលមានដំណើររាយបន្តគ្នា, ដែលដើរច្រវាត់បន្តគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើរគ្រាសគ្នា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាវ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បញ្ចេញ​សំឡេង​ឮ​រំពង អំពាវនាវ​ហៅ​ញី (ឆ្មា) ។
ឧទាហរណ៍៖ ឆ្មា​គ្រាវ ។ ឆ្មា​ញី​ខ្លះ​ក៏​គ្រាវ​ហៅ​​​ឈ្មោល​ដែរ (មាន​ខ្លះ​មួយ​ៗ)។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​សូរ​ធំ​​គ្រោតគ្រាត (សំឡេង) ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្មេង​ឡើង​ខ្លួន​មាន​សំឡេង​គ្រាវ គឺ​ក្មេង​ប្រុស​ពេញ​ជំទង់ ដែល​ប្រែ​សំឡេង​មាន​សូរ​ធំ​ស្អា ខុស​ពី​កាល​នៅ​ជា​កូន​ក្មេង : កូន​ហ្នឹង​កាល​ពី​ក្មេង​វា​មាន​សំឡេង​ល្អ ច្រៀង​ពីរោះ​ណាស់ ឥឡូវ​សំឡេង​វា​គ្រាវ វា​ច្រៀង​មិន​ពីរោះ​ដូច​ពី​ក្មេង​ទេ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមេស្វរៈ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. គ្រាមេស ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមេស

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. —ស្វរ; បា. គាមីស, គាមិស្សរ ) មនុស្សដែលជាធំ, ជាចម្បងក្នុងស្រុក ( មេស្រុក ) ។ មហាគ្រាមេស, មហាគ្រាមេស្វរៈ “ចៅហ្វាយស្រុក” ( ពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមមុខ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.; បា. គាមមុខ) ទីដែលជាមុខ ជាប្រធានរបស់ស្រុក គឺ ទីផ្សារ, ផ្សារ, ស្រុកផ្សារ ( ពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមភោជក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ.; បា. គាមភោជក ) “អ្នកបរិភោគ, ប្រើប្រាស់នូវប្រយោជន៍ដែលកើតក្នុងស្រុក, ដែលកើតអំពីស្រុក (មេស្រុក)” ។ មហាគ្រាមភោជក “ចៅហ្វាយស្រុក” (ម. ព. គាមភោជក ផង) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមភាសា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.; បា. គាមភាសា) ភាសាអ្នកស្រុក គឺសំដីដែលអ្នកស្រុកភូមិនីមួយៗ និយាយតាមទម្លាប់ ល្អៀងពីអក្សរ ឬ ពីពាក្យដើមដូចជា ក៏ = គ៏; ថ្ងៃ = ង៉ៃ; ទៅ = តុះ; មក = ម, ម៉ុះ; មិនដឹងទេ = មិនដឹងងេ; អាឯង = អាអ្ហែង; សុខសប្បាយទេឬ? = សុខសប្បាយទេអ្ហ៊ែ?; ក្រឡាហោម = ក្រហោម; យមរាជ ឬ យោមរាជ = ជំរាជ; វង្សាអគ្គរាជ = អន្សរគ្រាជ; សង្ឃរាជ = សង្គ្រាជ ។ ល ។ វេវ. សាមញ្ញភាសា (ពាក្យសាមញ្ញ, ពាក្យផ្សារ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាមណី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.; បា. គាមណិ, គាមនី) ដែលជាធំ, ជាចម្បង, ប្រសើរជាងគេ (ពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាម

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ.; បា. គាម) ប្រជុំភូមិ, ស្រុក, ពួក…។ ច្រើនប្រើ ដោយមានពាក្យឯទៀតផ្សំភ្ជាប់ពីខាងដើមជា សមាសនាមដូច្នេះ ។
ឧទាហរណ៍៖ មហាគ្រាម “ស្រុកធំ”; បច្ចន្តគ្រាម “ស្រុកដែលនៅក្នុងទីបំផុតដែន ( ចុងស្រុក, ស្រុកចុងកាត់មាត់ញក)”, មាតុគ្រាម “ស្ដ្រី” ……(ម. ព. ទាំងនោះ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាប់បែក

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គ្រាប់​មាន​សណ្ឋាន​ផ្សេង​ៗ ខាង​ក្នុង​មាន​ដាក់​វត្ថុ​ធាតុ​អាច​ផ្ទុះ​បែក​ឬ​អាច​បណ្តាល​ជា​ភ្លើង​ឆេះ . . .។
ឧទាហរណ៍៖ ចោល​គ្រាប់​បែក ទម្លាក់​គ្រាប់​បែក។

               ព្រឹក្សម្យ៉ាងកម្ពស់ ២០-៣៥ ម គេនាំពីប្រទេសអាមេរិកកណ្តាល មក ដាំនៅទ្វីបអាស៊ីជាលំអវិថីនានា ក្នុងក្រុង និងក្នុងសួនសាធារណៈ និងសម្រាប់ជាម្លប់ផង។”

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ពូជកើតក្នុងផ្លែមានសណ្ឋានផ្សេងៗ
ឧទាហរណ៍៖ គ្រាប់ស្វាយ, គ្រាប់ខ្នុរ, គ្រាប់សណ្ដែក ។ ល ។

              ដុំមូលធ្វើដោយលោហជាតិផ្សេងៗ មានសំណជាដើម សម្រាប់ច្រកក្នុងកាំភ្លើងហើយបាញ់

ឧទាហរណ៍៖ គ្រាប់​កាំភ្លើង។

                ដុំក្រួស ឬ ដុំដីលញ់សម្រាប់ច្រកកាំភ្លោះជាដើមហើយបាញ់
ឧទាហរណ៍៖ គ្រាប់កាំភ្លោះ ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាន់បើ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា គួរសម ។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើការគ្រាន់បើ, ប្រសប់គ្រាន់បើ ។ បើនិយាយអំពីជម្ងឺថា បានស្រាក, ស្បើយ, រកកល់ជា ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាន់តែ

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ត្រឹម​តែ។
ឧទាហរណ៍៖ ខ្ញុំ​មិន​បាន​ឃើញ​ទេ ខ្ញុំ​គ្រាន់​តែ​ឮ​គេ​ថា។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាន់គ្រប់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា បរិបូណ៌ ធួន។
ឧទាហរណ៍៖ ចែក​របស់​ឲ្យ​បាន​គ្រាន់​គ្រប់​គ្នា​ហើយ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាន់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ល្មម មិន​ខ្វះ ល្មម​ប្រើ​បាន។
ឧទាហរណ៍៖ ប៉ុណ្ណឹង​គ្រាន់​ហើយ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ល្មម មិន​ខ្វះ ល្មម​ប្រើ​បាន។
ឧទាហរណ៍៖ ប៉ុណ្ណឹង​គ្រាន់​ហើយ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាង

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​ចង្អេរ​យ៉ាង​ធំ សម្រាប់​ហាល សំដិល​គ្រាប់​អ្វី​ផ្សេង​ៗ ឬម្សៅ។
ឧទាហរណ៍៖ ចង្អេរ​គ្រាង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាក់ៗ

?ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ក្រាក់ៗ ) ។
(ម. ព. គ្រុកៗ ) ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាក់

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ស្ល​ម្ជូរ​ដោយ​ត្រី​បាក់​សាច់។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រាក់​ក្បាល​ត្រី​ពោ។

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះ​សម្ល​ម្ជូរ​ម្យ៉ាង ស្ល​ដោយ​ត្រី​បាក់​សាច់។
ឧទាហរណ៍៖ ត្រី​ពោ​គ្រាក់ សម្ល​គ្រាក់។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រាក

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា លាក លាក​ចេញ​ពី​គ្នា; រសាយ។
ឧទាហរណ៍៖ ចោរ​កំពុង​ប្រជុំ​គ្នា​លុះ​ឃើញ​ពួក​ទាហាន​ទៅ​ដល់ លោ​តែ​គ្រាក​ចេញ​អស់; ខ្ញុំ​គ្រាក​ចិត្ត​ពី​វា​ហើយ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រា

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កាល សម័យ។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រា​នេះ គ្រា​នោះ គ្រា​ក្រោយ គ្រា​អំណត់ គា្រ​ក្រ ។ល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហែម

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឲ្យ​សំឡេង​ជា​ដំណឹង ឬឲ្យ​សំឡេង​ដោយ​ស្អា ស្អក ឬ​ដោយ​មាន​ស្លេស្ម​ជាប់​នៅ​បំពង់​ក។
?ថ្នាក់ពាក្យជា រាជសព្ទ
មានន័យថា ទ្រង់ព្រះឧក្កាសិត

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហែត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​ចម្រើន​ពាក្យ​កន្លះ​ឲ្យ​ប្លែក​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖  កន្លះ​គ្រហែត គឺ​កន្លះ​ច្រើន ដោយ​មិន​ពេញ​តៅ ឬកន្តាំង​ជាដើម។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហើ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​មាន​កិរិយា​តោស​ម៉ោស​ឥត​គួរ​ឥត​សម ដោយ​ប្រើ​ឫក ឬប្រើ​សំដី​ថ្លោស​ទៅ​រក​អ្នក​ដទៃ។
ឧទាហរណ៍៖ ឫក​គ្រហើ សំដី​គ្រហើ ធ្វើ​គ្រហើ​មក​រក។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មាន​កិរិយា​តោស​ម៉ោស​ឥត​គួរ​ឥត​សម ដោយ​ប្រើ​ឫក ឬប្រើ​សំដី​ថ្លោស​ទៅ​រក​អ្នក​ដទៃ។
ឧទាហរណ៍៖ ឫក​គ្រហើ សំដី​គ្រហើ ធ្វើ​គ្រហើ​មក​រក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហួប

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ផត​រួប ដែល​ផត​ដោយ​ឥត​ធ្មេញ។
ឧទាហរណ៍៖ ថ្ពាល់​គ្រហួប។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហួង

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ធ្លុះ ឬឆែប មាន​សណ្ឋាន​ក្រហត ធ្លួង។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្លុះ​គ្រហួង ឆែប​គ្រហួង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាមមានន័យថា ដែល​ច្រហ ដែល​មាន​ចន្លោះ។
ឧទាហរណ៍៖ ប្រហោង​គ្រហូ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហុប

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​ខុប​ចូល (មាត់​ឥត​ធ្មេញ)។
ឧទាហរណ៍៖ មាត់​គ្រហុប បាក់​ធ្មេញ​គ្រហុប​។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហុច

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា កន្ធុច។
ឧទាហរណ៍៖ ធាត់​គ្រហុច ថ្ពាល់​គ្រហុច​ៗ (គ្រហុច​ហ៊ុច)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហឹម

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ឲ្យ​សំឡេង​រន្ទឺ, ឲ្យ​សំឡេង​គំរាម ដោយ​បិទ​មាត់។
ឧទាហរណ៍៖ ឮ​សូរ​ខ្លា​គ្រហឹម​ងឹល។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហីត

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​ចម្រើន​ពាក្យ​ផ្កាប់ ពាក្យ​ចំតិត​ឲ្យ​ប្លែក​ឡើង។
ឧទាហរណ៍៖  ផ្កាប់​មុខ​គ្រហីត ចំតិត​គ្រហីត គឺ​ផ្កាប់​មុខ​ចុះ ហើយ​បំបះ ឬបះ​គូទ​ឡើង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហិកគ្រហុក

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែល​រាក់​ខ្លះ ជ្រៅ​ខ្លះ ដែល​មាន​រណ្ដៅ​ក្រហេង​ក្រហូង។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លូវ​គ្រហិក​គ្រហុក។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហាញ

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា កំពាញ​មាន​សាច់​ច្រើន។
ឧទាហរណ៍៖ មុខ​គ្រហាញ ថ្ពាល់​គ្រហាញ​ៗ (គ្រហាញហ៊ាញ)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហស្ថ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (សំ. ក្ល.; សំ. គ្ឫហស្ថ; បា. គហដ្ឋ) អ្នកមានផ្ទះ, អ្នកគ្រប់គ្រងផ្ទះ គឺអ្នកមានគ្រួសារ។ ពាក្យផ្ទុយ បព្វជិត ។
អ្នកមានផ្ទះ មានប្រពន្ធកូន ជាគូផ្ទុយនឹងអ្នកបួស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហរ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យជេរដោយស្និទ្ធស្នាល ឬ ដោយស្រឡាញ់ ។
ឧទាហរណ៍៖ មេ​គ្រហរ អា​គ្រហរ។

               ជេរដោយកំហឹងតែសម្រាលពាក្យមិនឲ្យធ្ងន់ពេក ។
ឧទាហរណ៍៖ មេ​ចោរ​គ្រហរ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រហបថ

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កណ្តាប់ផ្កាយព្រះគោ ដែលព័ទ្ធជុំវិញព្រះអាទិត្យ ឬរណបផ្កាយព្រះគោ ដែល​ព័ទ្ធជុំវិញគ្នាឯង ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រស៊ែត

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ឃែត ទទេ មិន​ប្រកប​ដូច​បំណង។
ឧទាហរណ៍៖ ទៅ​វិញ​គ្រស៊ែត​គ្មាន​បាន​អ្វី​សោះ (ម. ព. ឃែត ផង)។

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ឃែត ទទេ មិន​ប្រកប​ដូច​បំណង។
ឧទាហរណ៍៖ ទៅ​វិញ​គ្រស៊ែត​គ្មាន​បាន​អ្វី​សោះ (ម. ព. ឃែត ផង)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រសនី

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ផ្នែកនៅត្រង់ចន្លោះមាត់ និងបំពង់ក ជាទីចេញចូលនៃខ្សល់ដែលដកដង្ហើម ។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រវែង

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ចាប់​អ្វី​ៗ បោះ​ចោល​ឲ្យ​ឃ្លាត​ឆ្ងាយ​ពី​ខ្លួន។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រវែង​ដំបង ចាប់​ពស់​គ្រវែង​ឆ្ងាយ​ពី​ខ្លួន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រវៀន

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែល​មាន​អាការ​វៀន ខ្វៀន។
ឧទាហរណ៍៖ ដេក​គ្រវៀន។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រវៀច

?ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្វី​ៗ ដែល​វៀច។
ឧទាហរណ៍៖ ឈើ​ច្រត់​គ្រវៀច ម្រាម​ជើង​គ្រវៀច (ព. ទ្រ.; ព. គ. ថា វៀច)។

?ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា អ្វី​ៗ ដែល​វៀច។
ឧទាហរណ៍៖ ឈើ​ច្រត់​គ្រវៀច ម្រាម​ជើង​គ្រវៀច (ព. ទ្រ.; ព. គ. ថា វៀច)។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រវីស

?ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យ​សម្រាប់​និយាយ​ផ្សំ​ជា​មួយ​នឹង​ពាក្យ​គ្រវាស។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រវីស​គ្រវាស។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត

គ្រវី

?ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើ​ឲ្យ​វិល​ជុំ​វិញ ឬ ធ្វើ​ឲ្យ​វិល​ទៅ​វិល​មក។
ឧទាហរណ៍៖ គ្រវី​ក្បាល គ្រវី​ឯក គ្រវី​ដំបង។

ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត