Category: A Khmer Dictionary

វិនិបាតិក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) អ្នករងទុក្ខ; អ្នកធ្លាក់ក្នុងអបាយ ។ វិនិបាតិកសត្វ សត្វដែលកើតក្នុងអបាយ ( អាបាយិកសត្វ ) ។ វិនិបាតិកាសូរ ( សំ. បា. វិនិបាតិក + អសុរ ) អសុរកាយក្នុងពួកវិនិបាតិកសត្វ ។

វិនិបាត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ការធ្លាក់ចុះ; ការដួល, ការរលំ; ដំណើររលំរលាយ; ការទម្លាយ; វិបត្តិ; សេចក្ដីទុក្ខ, ការរងទុក្ខ, រងលំបាក ។

វិនិទ្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. វិនិទ្រ ) ដំណើរបាត់ងុយដេក, ការដេកមិនលក់; ដំណើរដេកអស់ល្បក់ហើយ ។

វិនិច្ឆ័យកិច្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការសម្រេចសេចក្តីក្រោយពីបានពិចារណាល្អិតល្អន់ ការរំពឹងពិចារណា ។

វិនិច្ឆ័យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនិច្ឆយ ) ។

វិនិច្ឆយាមាត្យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. វិនិច្ឆយ + អមច្ច > វិនិច្ឆយាមច្ច; សំ. វិនិឝ្ចយ+ អមាត្យ > វិនិឝ្ចយាមាត្យ ) អមាត្យអ្នកជម្រះក្ដី ( ចៅក្រម) ។ ល ។ (ម.ព. វិនិច្ឆយ បន្ថែម)។

វិនិច្ឆយមហាមាត្យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. វិនិច្ឆយ + មហា + អមត្ត > វិនិច្ឆយមហាមត្ត; សំ. វិនិឝ្ចយ + មហត៑ + អមាត្យ ) អមាត្យធំអ្នកសម្រេចការជំនុំក្ដី, សេនាបតី ឬរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនគរបាល ។ (ម.ព. វិនិច្ឆយ បន្ថែម)។

វិនិច្ឆយដ្ឋាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិនិច្ឆយសភា ឬ –សាលា៖ សាលាជម្រះក្ដី, សាលាជំនុំក្ដី ។ (ម.ព. វិនិច្ឆយ បន្ថែម)។

វិនិច្ឆយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. វិនិច្ឆយ; សំ. វិនិឝ្ចយ ) ការពិចារណាដោយល្អិត, ការពិនិត្យមើលឲ្យឃើញពិត; ដំណើរកាត់សង្ស័យ, ការរម្លីងសេចក្ដីឲ្យអស់សង្ស័យ; ការជំនុំជម្រះសេចក្ដី, ការកាត់សេចក្ដី ។ ខ្មែរច្រើនប្រើជា កិ. “ជំនុំជម្រះអធិករណ៍, ជម្រះក្ដី, កាត់ក្ដី” ។
ឧទាហរណ៍៖ ចៅក្រមវិនិច្ឆ័យសេចក្ដីតាមមាត្រាច្បាប់ ។

                      វិនិច្ឆយដ្ឋាន; វិនិច្ឆយសភា ឬ –សាលា សាលាជម្រះក្ដី, សាលាជំនុំក្ដី ។ វិនិច្ឆយធម៌ ធម៌សម្រាប់វិនិច្ឆ័យ, ច្បាប់សម្រាប់ជំនុំជម្រះកាត់ក្ដី ។ វិនិច្ឆយមហាមាត្យ ( –ម៉ាត; បា. វិនិច្ឆយ + មហា + អមត្ត > វិនិច្ឆយមហាមត្ត; សំ. វិនិឝ្ចយ + មហត៑ + អមាត្យ ) អមាត្យធំអ្នកសម្រេចការជំនុំក្ដី, សេនាបតី ឬរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនគរបាល ។ វិនិច្ឆយាមាត្យ ( –យ៉ាម៉ាត; បា. វិនិច្ឆយ + អមច្ច > វិនិច្ឆយាមច្ច; សំ. វិនិឝ្ចយ+ អមាត្យ > វិនិឝ្ចយាមាត្យ ) អមាត្យអ្នកជម្រះក្ដី ( ចៅក្រម) ។ ល ។

វិនិការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. ) សេចក្ដីមើលងាយគេ; ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគេ; ដំណើរប្រកាន់ទោស, ការចាប់ទោសកំហុសគេ។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើវិនិការ ។

វិនាសន្តរាយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. < វិនាស + អន្តរាយ ) អន្តរាយបាត់**ទៅ, អន្តរាយយ៉ាង**សម្បើម, អន្តរាយធំ ។ (ម.ព. វិនាស បន្ថែម)។

វិនាសន៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនាសនៈ ) ។

វិនាសនៈ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. វិនាសន; សំ. វិនាឝន ) សេចក្ដីខូចបង់, ការបាត់, បាត់បង់;… ( ម. ព. វិនាស ) ។ វិនាសនាការ ( –សៈន៉ាកា; បា. < វិនាសន + អាការ ) អាការនៃវិនាសន៍, អាការដែលនាំបណ្ដាលឲ្យកើតវិនាសន៍ ។ វិនាសនោបាយ ( –សៈន៉ោ– ; បា. < វិនាសន + ឧបាយ ) ឧបាយឲ្យកើតវិនាសន៍, ឧបាយបំផ្លាញ ។

វិនាសនោបាយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. < វិនាសន + ឧបាយ ) ឧបាយឲ្យកើតវិនាសន៍, ឧបាយបំផ្លាញ ។ (ម.ព. វិនាសនៈ បន្ថែម)។

វិនាសនាការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា (បា. < វិនាសន + អាការ ) អាការនៃវិនាសន៍, អាការដែលនាំបណ្ដាលឲ្យកើតវិនាសន៍ ។ (ម.ព. វិនាសនៈ បន្ថែម)។

វិនាសការណ៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ហេតុ, ដំណើរដែលនាំឲ្យវិនាស ។ (ម.ព. វិនាស បន្ថែម)។

វិនាសការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការសម្លាប់បំផ្លាញមនុស្សដែលឥតគ្រឿងការពារខ្លួនការសម្លាប់បំផ្លាញឱ្យតែប្រទះដៃ (សត្វ) ។

វិនាសកម្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការបង្ហិនបំផ្លាញធ្វើឱ្យបាត់បង់សាបសូន្យ។

វិនាស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា.; សំ. វិនាឝ ) សេចក្ដីខូចបង់, ការបាត់, បាត់បង់; ការខូចខាត; សេចក្ដីអន្តរាយ; ដំណើរលាញ; សូន្យ : មានវិនាស ( ប្រើពាក្យថា សេចក្ដី ផ្សំផងក៏បាន : មានសេចក្ដីវិនាស ) ។ ខ្មែរប្រើជា កិ. ផងក៏មាន : ខ្ញុំឆ្នាំនេះវិនាសទ្រព្យអស់ច្រើនណាស់ ។ វិនាសការណ៍ ( –សៈកា ) ហេតុ, ដំណើរដែលនាំឲ្យវិនាស ។ វិនាសន្តរាយ ( –សន់-តៈរ៉ាយ; បា. < វិនាស + អន្តរាយ ) អន្តរាយបាត់**ទៅ, អន្តរាយយ៉ាង**សម្បើម, អន្តរាយធំ ។ **ពាក្យ “បាត់” និង ពាក្យ “យ៉ាង” ត្រូវបានកែតម្រូវពីពាក្យដើម “បាត” និងពាក្យ “យាង” ទើបត្រឹមត្រូវតាមបរិបទនេះ។

វិនាយិកា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនាយក ) ។

វិនាយក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) អ្នកនាំវិសេសគឺអ្នកដឹកនាំគេឲ្យប្រព្រឹត្តល្អ; អ្នកប្រាប់ផ្លូវខុសត្រូវ ។ ព្រះពុទ្ធ ។ អ្នកនាំគេឲ្យឃើញស្ថានឬអ្វីៗដែលគេមិនដែលឃើញមិនដែលស្គាល់ ។ បើស្រ្តីជា វិនាយិកា ។

វិនាទី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនាឌិកា ) ។

វិនាថា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនាថ ) ។

វិនាថ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( សំ. ) ដែលឥតទីពឹង, ឥតពំនាក់, អនាថ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្សវិនាថ ឬ វិនាថមនុស្ស ។ បើស្រ្តីជា វិនាថា, ប្រើជា ស្រីវិនាថា ។

វិនាឌី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិនាឌិកា ) ។

វិនាឌិកា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. វិនាឌិ ឬ វិនាឌិកា ) ឈ្មោះកម្រិតវេលាមួយកម្រិតក្នុងនាឡិកាតូចបន្ទាប់ពីនាទី ( ៦០ វិនាទី ជាមួយនាទី ) ។

វិនាដកម្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា របាំដែលសិល្បករលេងដំណាលពីរឿងក្នុងជីវភាពពិតៗរបស់មនុស្ស ដូចយ៉ាងរបាំបេះតែដែលនាដការីចិនបានសំដែងនៅក្នុងភ្នំពេញជាដើម ។

វិនយ–

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( មើលក្នុងពាក្យ វិនយ ឬ វិន័យ ) ។

វិនយានុគ្រោះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( < វិនយ + អនុគ្រោះ ) ការលើកតម្កើងវិន័យ; ការលើកយកច្បាប់ជាធំ, ជាអាង ។ ល ។

វិនយវិវាទ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការឈ្លោះប្រកែកជជែករកឲ្យឃើញខុសត្រូវតាមវិន័យ ។

វិនយវាទី ឬ –វាទិន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្នកពោលអាងវិន័យ, អ្នកនិយាយប្រកាន់តាមវិន័យ ( បើស្រ្តីជា វិនយវាទិនី ) ។

វិនយបិដក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ចំណែកគម្ពីរពុទ្ធសាសនាមួយប៉ែកខាងវិន័យ ។

វិនយគារវៈ ឬ –គោរព

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការគោរពវិន័យ, ការកាន់ច្បាប់ ។

វិនយគរុ ឬ –គុរុ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្នកធ្ងន់ចិត្តទៅរកវិន័យ; អ្នកគោរពវិន័យ; អ្នកបង្រៀនវិន័យ, គ្រូច្បាប់ ។

វិនយកោវិទ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) អ្នកឈ្លាសក្នុងវិន័យ គឺភិក្ខុអ្នកចេះចាំវិន័យស្ទាត់ទាំងឈ្លាសវៃផង ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងអាវាសមួយៗគួរឲ្យមានភិក្ខុជាវិនយកោវិទ ដើម្បីជួយញ៉ាំងព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យរុងរឿង ( ព. វិ. ពុ ) ។ អ្នកចេះចាំច្បាប់ខាងតុលាការក៏គួរហៅ វិនយកោវិទ ដែរ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ( សំ. បា. ) អ្នកឈ្លាសក្នុងវិន័យ គឺភិក្ខុអ្នកចេះចាំវិន័យស្ទាត់ទាំងឈ្លាសវៃផង ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងអាវាសមួយៗគួរឲ្យមានភិក្ខុជាវិនយកោវិទ ដើម្បីជួយញ៉ាំងព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យរុងរឿង ( ព. វិ. ពុ ) ។ អ្នកចេះចាំច្បាប់ខាងតុលាការក៏គួរហៅ វិនយកោវិទ ដែរ ។

វិនយកិច្ច ឬ –ក្រឹត្យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កិច្ចក្នុងវិន័យ, កិច្ចតាមវិន័យ, ក្រឹត្យក្នុងវិន័យ, ក្រឹត្យវិន័យ ។

វិនយកម្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អំពើដែលធ្វើឲ្យគួរតាមវិន័យ; ការធ្វើតាមបែបបទក្នុងវិន័យ ។

វិនយកថា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សម្ដីប្រារព្ធវិន័យ, សម្ដីអាងវិន័យ ។

វិនយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. វិនយ ) ការដឹកនាំទៅរកផ្លូវល្អ; ច្បាប់, ច្បាប់បញ្ញត្តឬច្បាប់អនុញ្ញាត, ច្បាប់ប្រដៅឲ្យប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវ; ច្បាប់ប្រដៅឲ្យសង្រួមកាយវាចាឲ្យត្រឹមត្រូវ; ឲ្យចុះបែបបទ; ឲ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ; ច្បាប់សម្រាប់បព្វជិត : កាន់វិន័យ, ធ្វើតាមវិន័យ, ខុសវិន័យ ។ វិនយកថា ( វិនៈយៈកៈថា ) សម្ដីប្រារព្ធវិន័យ, សម្ដីអាងវិន័យ ។ វិនយកម្ម អំពើដែលធ្វើឲ្យគួរតាមវិន័យ; ការធ្វើតាមបែបបទក្នុងវិន័យ ។ វិនយកិច្ច ឬ –ក្រឹត្យ កិច្ចក្នុងវិន័យ, កិច្ចតាមវិន័យ, ក្រឹត្យក្នុងវិន័យ, ក្រឹត្យវិន័យ ។ វិនយកោវិទ ( វិនៈយៈកោវិត ឬ វិន័យ-យៈ– ) ន. ឬ គុ. ( សំ. បា. ) អ្នកឈ្លាសក្នុងវិន័យ គឺភិក្ខុអ្នកចេះចាំវិន័យស្ទាត់ទាំងឈ្លាសវៃផង : ក្នុងអាវាសមួយៗគួរឲ្យមានភិក្ខុជាវិនយកោវិទ ដើម្បីជួយញ៉ាំងព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យរុងរឿង ( ព. វិ. ពុ ) ។ អ្នកចេះចាំច្បាប់ខាងតុលាការក៏គួរហៅ វិនយកោវិទ ដែរ ។ វិនយគរុ ឬ –គុរុ អ្នកធ្ងន់ចិត្តទៅរកវិន័យ; អ្នកគោរពវិន័យ; អ្នកបង្រៀនវិន័យ, គ្រូច្បាប់ ។ វិនយគារវៈ ឬ –គោរព (–រៈវៈ ឬ –រប់ ) ការគោរពវិន័យ, ការកាន់ច្បាប់ ។ វិន័យធម្ម (–ធ័ម; បា. សំ. ) វិន័យនិងធម៌ ឬធម៌ដែលត្រូវតាមវិន័យ ។ ខ្មែរប្រើពាក្យនេះ ជាឋានន្តរសមណសក្ដិទីឋានានុក្រម ( តាំងភិក្ខុអ្នកចេះវិន័យ ) មានមុខការខាងពិភាក្សាវិន័យក្នុងការវិនិច្ឆ័យអធិករណ៍សង្ឃ : ព្រះវិន័យធម្ម, លោកវិន័យធម្ម; ប៉ុន្តែដល់មក ព.ស. ២៥០៥ គ.ស ១៩៦១ ឋានន្តរនេះបានផ្លាស់ទៅជា ធម្មធរ ” អ្នកទ្រទ្រង់ធម៌ ” ដូច្នេះវិញ ព្រោះពាក្យថា វិន័យធម្ម ពុំសមតាមរបៀបវេយ្យាករណ៍បាលី ( ជាគូគ្នានឹង វិន័យធរ ) វិន័យធរ (–ធ; បា.វិនយ– ) អ្នកទ្រទ្រង់វិន័យ, អ្នកចេះវិន័យ ។ ខ្មែរប្រើជាឋានន្តរសមណស័ក្កិទីឋានានុក្រម ( តាំងភិក្ខុអ្នកចេះវិន័យ ) មានមុខការខាងវិនិច្ឆ័យកាត់សេចក្ដីអធិករណ៍សង្ឃ : ព្រះវិន័យធរ, លោកវិន័យធរ ( ជាគូគ្នានឹង ធម្មធរ ឬ ធម្មកថិក ) ។ វិនយបញ្ញត្តិ (–ប័ញ-ញ៉ាត់; បា. វិនយប្បញ្ញត្តិ; សំ. –ប្រជ្ញប្តិ ) បញ្ញត្តិក្នុងវិន័យ ។ វិនយបិដក (–ដក់ ) ចំណែកគម្ពីរពុទ្ធសាសនាមួយប៉ែកខាងវិន័យ ។ វិនយវាទ ពាក្យពោលអាងវិន័យ ។ វិនយវាទី ឬ –វាទិន អ្នកពោលអាងវិន័យ, អ្នកនិយាយប្រកាន់តាមវិន័យ ( បើស្រ្តីជា វិនយវាទិនី ) ។ វិនយវិវាទ ការឈ្លោះប្រកែកជជែករកឲ្យឃើញខុសត្រូវតាមវិន័យ ។ វិន័យសិក្ខា ការសិក្សាវិន័យ; សិក្ខាបទក្នុងវិន័យ ។ វិនយានុគ្រោះ ( < វិនយ + អនុគ្រោះ ) ការលើកតម្កើងវិន័យ; ការលើកយកច្បាប់ជាធំ, ជាអាង ។ ល ។ យុទ្ធវិន័យ (–យុត-ធៈ–) ច្បាប់ចម្បាំង, ច្បាប់សឹក ។ យោធវិន័យ ( –ធៈ– ) ច្បាប់យោធា, ច្បាប់សម្រាប់ទាហាន។ ល ។

វិធូបិកា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិធូបក ) ។

វិធូបនកម្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. វិធូបន ឬ –កម្ម ) ការបក់, ការបក់ផ្លិត។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើវិធូបនកម្ម ។

វិធូបនកម្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. វិធូបន ឬ –កម្ម ) ការបក់, ការបក់ផ្លិត។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើវិធូបនកម្ម ។

វិធូបក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អ្នកបក់, អ្នកបក់ផ្លិត ។ បើស្រ្តីជា វិធូបិកា (–ប៉ិកា ) ។ គួរឲ្យយល់ថាពាក្យ បក់ ក្លាយមកពី វិធូបក នេះ ដោយលុប វិធូ ចេញ ដូចជា ឧបាសក, ឧបាសិកា លុប ឧ, ឧបា ចេញ នៅត្រឹមតែ បាសក, សិកា នេះដែរទេដឹង ?

វិធុរភាព

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ពិធុរភាព ) ។

វិធុរបណ្ឌិត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. វិធុរ ) ។

វិធុរ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ពិធុរ ) ។

វិធីស្ប៉ិចត្រូមាត្រអណ្ដាតភ្លើង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា លំនាំប្រើសំរាបវាសស្ប៉ិច ឬកំណត់ជំហានរលកដែលបពោ្ចញដោយសារធាតុភ្ញោចអណ្ដាតភ្លើង។

វិធីស្ប៉ិចត្រូផូតូម៉ែត្រអណ្ដាតភ្លើង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធីប្រើសំរាប់កំណត់អាំងតង់ស៊ីតេកាំរស្មីនៃជំហានរលកផេ្សងៗក្នុងស្ប៉ិចដែលបពោ្ចញដោយសារធាតុគីមីដែលបញ្ចូលទៅក្នុងអណ្ដាតភ្លើង។

វិធីស្ប៉ិចត្រូផូតូមាត្រឌីផេរ៉ង់ស្យែល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ការវិភាគស្ប៉ិចត្រូផូតូមេទ្រិចនៃ ភាគសំណាកមួយនៅពេលសូលុយស្យុងនៃសមាសភាគសំខាន់ៗរបស់ភាគ សំណាកនេះត្រូវបានដាក់ទៅក្នុងថតយោង។ ស្ប៉ិចដែលបានកត់ត្រាតាងអោយ ភាពខុសគា្នរវាងភាគសំណាក និងកោសិកាយោង។

វិធីសាស្រ្តពិគ្រោះថ្លៃ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ការប្រៀបធៀបតារាងតម្លៃ រួចប្រគល់កិច្ចសន្យាជូនអ្នកដែលដាក់តម្លៃទាប ហើយសមស្រប។

វិធីសាស្រ្តដេញថ្លៃដោយប្រកួតប្រជែងជាសាធារណៈ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា វិធីសាស្រ្តលទ្ធកម្មសម្រាប់ជ្រើសរើសអ្នកផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ អ្នកទទួលការសំណង់ ឬអ្នកផ្ដល់សេវាកម្ម ដោយបើកចំហចំពោះគ្រប់អ្នកដេញថ្លៃក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ។ វិធីសាស្រ្តដេញថ្លៃដោយប្រកួតប្រជែងជាសាធារណៈ ជាវិធីសាស្រ្តលទ្ធកម្មដែលមានកម្រិតតម្លាភាពខ្ពស់ និងដែលត្រូវជំរុញឱ្យប្រើក្នុងកិច្ចលទ្ធកម្មសាធារណៈ។ វិធីសាស្រ្តដេញថ្លៃដោយប្រកួតប្រជែងជាសាធារណៈ រួមមាន៖ ក-ការដេញថ្លៃដោយប្រកួតប្រជែងជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ៖ វិធីសាស្រ្តនេះ ត្រូវប្រើសម្រាប់គម្រោងលទ្ធកម្មដែលមានទឹកប្រាក់កម្រិតធំ និងមានលក្ខណៈបច្ចេកទេសខ្ពស់។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើលក្ខណសម្បត្តិ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា​ ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសទីប្រឹក្សាឯកត្តជន។ ការជ្រើសរើសតាមវិធីសាស្រ្តនេះ ត្រូវផ្អែកលើចំណេះដឹង កម្រិតជំនាញវិជ្ជាជីវៈ បទពិសោធន៍ និងកម្រិតជំនាញពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតរបស់ទីប្រឹក្សា។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើថ្លៃទាបបំផុត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា។ វិធីសាស្រ្តនេះ ត្រូវបានអនុវត្តនៅពេលស្ថាប័នអនុវត្តលទ្ធកម្មមានតម្រូវការសេវាទីប្រឹក្សាដែលមានលក្ខណៈជាបទដ្ឋាន និងមានការរៀបចំបានល្អ។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើថវិកាកំណត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា នៅពេលដែលស្ថាប័នអនុវត្តលទ្ធកម្ម មានថវិកាក្នុងកម្រិតមួយកំណត់ និងមានទិសដៅច្បាស់លាស់។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើគុណភាពនិងថ្លៃ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា នៅពេលស្ថាប័នអនុវត្តលទ្ធកម្ម មានការថ្លឹងថ្លែងពីគុណភាពនិងថ្លៃ ស្របតាមកម្រិតបច្ចេកទេសស្មុគស្មាញ នៃសេវាដែលត្រូវការ។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើគុណភាព

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា។ វិធីសាស្រ្តនេះត្រូវបានអនុវត្ត នៅពេលស្ថាប័នអនុវត្តលទ្ធកម្ម មានតម្រូវការសេវាទីប្រឹក្សាច្រើនដែលមានការពាក់ព័ន្ធគ្នាក្នុងពេលតែមួយ និងផ្ដោតជាសំខាន់លើកម្រិតបច្ចេកទេស នៃសេវាទាំងនោះ។

វិធីសាស្រ្តជ្រើសរើសផ្អែកលើការចរចាផ្ទាល់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា លទ្ធកម្មសាធារណៈ
មានន័យថា ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា ឬទីប្រឹក្សាឯកត្តជននៅក្នុងកាលៈទេសៈពិសេស។ កាលៈទេសៈពិសេស ដែលសមស្របនឹងវិធីសាស្រ្តនេះ រួមមាន៖ ▪ការងារបន្តពីមុន ដែលត្រូវបានអនុវត្តដោយក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សា ឬទីប្រឹក្សាឯកត្តជន ▪ករណីបន្ទាន់បំផុតដែលតម្រូវឱ្យមានការឆ្លើយតបភ្លាមៗ ឬ ▪ករណីមានតែក្រុមហ៊ុនមួយ ឬទីប្រឹក្សាម្នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលមានសមត្ថភាព និងមានបទពិសោធន៍។

វិធីសាស្ត្របាយ៉េស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បច្ចេកសព្ទបរិស្ថាន
មានន័យថា វិធីសាស្ត្រដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់វិភាគស្ថិតិបរិមាណមិនដឹង ឬមិនប្រាកដប្រជា ដែលរួមមានពីរជំហាន ។ ជំហានទីមួយ: ការបង្កើតរបាយប្រូបាប៊ីលីតេជាមុនសម្រាប់បរិមាណមិនប្រាកដប្រជា ដោយផ្អែកលើចំណេះដឹងដែលមានស្រាប់​(ឬតាមរយៈការស្រង់យោបល់របស់អ្នកជំនាញ ឬដោយការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យនិង ការសិក្សាដែលមានស្រាប់) ។ ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនេះ ធាតុនៃប្រធានបទមួយអាចមានឥទ្ធិពលមកលើការជ្រើសរើស ប៉ុន្តែក្នុងករណីជាច្រើនរបាយប្រូបាប៊ីលីតេត្រូវបានជ្រើសរើសេដោយអព្យាក្រឹត្យតាមដែលអាចធ្វើបាន ដើម្បីបញ្ចៀសឥទ្ធិពលមកលើលទ្ធផលចុងក្រោយនៃការវិភាគ ។ ជំហានទីពីរ: ទិន្នន័យទទួលបានថ្មីៗ ត្រូវណែនាំដោយប្រើប្រាស់ទ្រឹស្ដីបទដែលបង្កើត និងដាក់ឈ្មោះតាមគណិតវិទូអង់គ្លេសឈ្មោះ ថូម៉ាស បាយ៉េស ( Thomas Bayes ១៧០២-១៧៦១) ដើម្បីផ្ដល់នូវទិន្នន័យថ្មីបំផុតនៃរបាយទិន្នន័យមុន ទៅក្នុងរបាយទិន្នន័យក្រោយ ។

វិធីសាស្ដ្រ Dumas

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា លំនាំសំរាប់ការកំណត់រកអាសូតក្នុងសារធាតុសរីរាង្គដោយចំហេះនៃសារធាតុនោះ។

វិធីបន្ថែមលើថ្លៃដើម (បថដ)

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ការប្រៀបធៀបកម្រិតចំណេញលើថ្លៃដើម ដែលកើនឡើងដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលចំពោះការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ សេវា ឬទ្រព្យ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការមានការរៀបចំ និងប្រតិបត្តិការគ្មានការរៀបចំ។

វិធីធាតុលិច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ការវាស់នៃទំហំនៃភាគលិ្អតរឹងដែលអណ្ដែតវិលវល់ និងជា ធាតុលិចជាកែវតូចៗនៃដង់ស៊ីតេលិចត្រូវបានស្គាល់នៅកំរិតដែលដង់ស៊ីតេវត្ថុរាវ អណ្ដែតគឺសើ្មនឹងដង់ស៊ីតេនៃធាតុលិចនោះដែលអាចគណនាទំហំភាគល្អិត។ គេហៅម្យ៉ាងទៀតថាវិធីធាតុប៊ែក។

វិធីថ្លៃផ្គត់ផ្គង់បន្ត (ថផប)

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ការប្រៀបធៀបរវាងកម្រិតចំណេញដុល នៃការផ្គត់ផ្គង់បន្តនូវទំនិញក្នុងប្រតិបត្តិការមានការរៀបចំជាមួយនឹងកម្រិតចំណេញដុលក្នុងប្រតិបត្តិការគ្មានការរៀបចំអាចធៀបបាន។

វិធីថ្លៃគ្មានការរៀបចំអាចធៀបបាន (ថគធ)

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ពន្ធដារ
មានន័យថា ការប្រៀបធៀបរវាងថ្លៃដែលត្រូវបានកំណត់លើការផ្ទេរទំនិញ សេវា ឬទ្រព្យ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការមានការរៀបចំ ទៅនឹងថ្លៃដែលត្រូវបានកំណត់លើការផ្ទេរទំនិញ សេវា ឬទ្រព្យ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការគ្មានការរៀបចំនៅក្នុងកាលៈទេសៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។

វិធីដំណៅចំណុចអេឡិចត្រុង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា សំណេរកាត់សំគាល់ការតំរៀបអេឡិចត្រុងខាងក្រៅនៃអាតូម។ គេប្រើវាជាសំខាន់សំរាប់បង្ហាញពីការដាក់រួមអេឡិចត្រុងក្នុងបនេ្ទរអេឡិចត្រុងប៉ុន្ដែមិនកំណត់ច្បាស់លើអរប៊ីតាល់ណាមួយទេ។

វិធីដែនកំលាំង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា មើល molecular mechanics ។

វិធីដាច់ខាត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធីភាគគីមីដែលផ្អែកទាំងស្រុងលើលក្ខណៈស្តង់ដាកំណត់នៃលក្ខណៈរូប។

វិធីការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា កំណត់ហេតុអំពីសន្និសីទខាងការទូត សណ្តាប់ ធ្នាប់ ឬដំណើរដែលត្រូវប្រព្រឹត្តតាមក្នុងការទូត ក្នុងបដិសណ្ឋារកិច្ចនៃប្រមុខរដ្ឋ ។

វិធី de la Tour

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ការវាស់សីតុណ្ហភាពគ្រីទិច ដែលរួមមានការដាក់ភាគសំណាកចូលក្នុងបំពង់បិទជិត និងកាករដុតកម្តៅវា។ សីតុណ្ហភាពនៅពេលផ្ទៃលើវត្ថុរាវបាត់ជាសីតុណ្ហភាពគ្រីទិច។

វិធី Freund

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធីសំរាប់រៀបចំស៊ីក្លូបារាហ្វីនដែលក្នុងនោះស្រឡាយឌីអាឡូសែនរបស់ប៉ារ៉ាហ្វីនត្រូវរងប្រព្រឹត្ដកម្មជាមួយស័ង្កសីដើម្បីបង្កើតស៊ីក្លូ ប៉ារ៉ាភីន។

វិធី Frankland

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា ប្រតិកម្មរបស់សមាសធាតុឌីអាល់គីលស័ង្កសីជាមួយ ស្រឡាយអាល់គីលដើម្បីបង្កើតទៅជាអដ្រូកាបួ។ គេអាចប្រើវាដើម្បីបង្កើត ប៉ារ៉ាហ្វីនដែលមានផ្ទុកអាតូមកាបូនថ្នាក់ទីបួន។

វិធី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. ពិធី និង វិធិ ) ។

វិធិវ័ត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ឬ –វន្ត ៖ ដែលមានបែប, ដែលចុះបែប ។ (ម.ព. វិធិ បន្ថែម)។

វិធិវិសេស ឬ –ពិសេស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា បែបប្លែក, បែបដោយឡែក ។ ល ។ (ម.ព. វិធិ បន្ថែម)។

វិធិវិរុទ្ធកម្ម ឬ វិធិវិរោធ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការខុសបែបបទ, ការមិនចុះបែប ។ (ម.ព. វិធិ បន្ថែម)។

វិធិវិរុទ្ធ ឬ-ពិរុទ្ធ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលខុសបែប, ដែលមិនចុះបែប ។ (ម.ព. វិធិ បន្ថែម)។

វិធិ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ពិធី, បែប, បែបផែន, បែបយ៉ាង, បែបរបៀប; ជោគ ។ វិធិវ័ត ឬ –វន្ត ( –វ័ន ) ដែលមានបែប, ដែលចុះបែប ។ វិធិវិរុទ្ធ ឬ-ពិរុទ្ធ ដែលខុសបែប, ដែលមិនចុះបែប ។ វិធិវិរុទ្ធកម្ម ឬ វិធិវិរោធ ការខុសបែបបទ, ការមិនចុះបែប ។ វិធិវិសេស ឬ –ពិសេស ( –សែស ) បែបប្លែក, បែបដោយឡែក ។ ល ។ បើមិនផ្សំជាមួយនឹងសព្ទដទៃទេ ប្រើតាមទម្លាប់ជា វិធី ។

វិធាវិធាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការលស់លា តម្លោះឱ្យ ឧ. តាមគោលការណ៍ បេក្ខជន ដែលសុំចូលប្រឡងប្រជែងយកកន្លែងធ្វើការរាជការត្រូវមានអាយុពី ១៨ ដល់ ២៥ឆ្នាំ ឯបេក្ខជនដែលកំពុងជាប់ធ្វើក្នុងការរាជការ ទើបឱ្យបាននូវវិធាវិធាននៃអាយុ ។

វិធានវ៉ាឡង់អេឡិចត្រូស្ដាទិច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា សំណើដែលចែងថាក្នុងទំរងអ៊ីយូនិចថេរវ៉ាឡង់របស់អាញ៉ុងនិមួយៗមានសញ្ញាប្ដូរស្មើនឹងផលបូកនៃកំលាំងរបស់សម័្ពន្ធ អេឡិចត្រូស្ដាទិចរបស់វាទៅនឹងកាចុងក្បែរនោះ។

វិធានភូតគាមអនាម័យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា ជម្រើស ការកម្ចាត់សមាសភាពចង្រៃ ការកែច្នៃឡើងវិញ ការសម្អាត ការផ្តាច់មិនឱ្យឆ្លងបាន ការឃាត់ទុកការបញ្ជូនត្រឡប់ទៅប្រភពដើម ឬការកម្ទេចចោលទំនិញ ជាកម្មវត្ថុនៃការត្រួតពិនិត្យភូតគាមអនាម័យ។

វិធានផែនការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការចាត់ចែងបង្កើនផលកសាងសហគ្រាសតាមផែនការដែលបានគិតគូររួចស្រេច ។

វិធានផែនការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការចាត់ចែងបង្កើនផលកសាងសហគ្រាសតាមផែនការដែលបានគិតគូររួចស្រេច ។

វិធានផលិតផលដោយឡែក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា វិធានដែលបញ្ជាក់ថាវត្ថុធាតុទាំងនោះបានឆ្លងកាត់ការផ្លាស់ប្តូរចំណាត់ថ្នាក់ពន្ធគយ ឬដំណើរការផលិត ឬសង្វាក់ផលិតដោយឡែក ឬគ្រប់លក្ខខណ្ឌតម្លៃបូកបន្ថែមតំបន់ ឬរួមបញ្ចូលលក្ខខណ្ឌទាំងនោះ។

វិធានផលិតផលជាក់លាក់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា វិធានដែលមាននៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ ២ (វិធានផលិតផលជាក់លាក់) ដែលបង្ហាញថា វត្ថុធាតុដើមដែលប្រើដើម្បីផលិតទំនិញ បានទទួលរងនូវការកែប្រែចំណាត់ថ្នាក់ពន្ធគយ ឬការផលិតជាក់លាក់ ឬការប្រតិបត្តិកែច្នៃ ឬជាការបំពេញឱ្យលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃសមាសធាតុតម្លៃចំណុះតំបន់ ឬការបញ្ចូលគ្នានៃលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យផ្សេងៗទៀត។

វិធានផលិតជាក់លាក់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា វិធានដែលបញ្ជាក់ថា វត្ថុធាតុទាំងឡាយបានទទួលរងនូវការបំប្លែងនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ពន្ធគយ ឬដំ-ណើរការផលិតកម្មជាក់លាក់ ឬប្រតិបត្តិការកែច្នៃ ឬបំពេញតាមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យតម្លៃទំនិញ ឬការបង្រួមគ្នានៃលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យណាមួយ ក្នុងចំណោមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យទាំងឡាយនេះ។

វិធានបសុពេទ្ធ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ, គយ
មានន័យថា វាក្យសព្ទនេះមាននិយមន័យច្រើន ដូចខាងក្រោម៖ ១. ការធ្វើអនាម័យសត្តឃាតដ្ឋាន ការសម្លាប់មេរោគ ធ្វើអនាម័យ ការបំបែក បញ្ចេញចោល កាត់ផ្ដាច់មិនឱ្យឆ្លងបាន សម្លាប់ចោល កប់ ឃាត់ទុក បង្វែរទិសដៅប្រើប្រាស់ ឬដុតបំផ្លាញចោលសត្វ សាច់ និងផលិតផលសត្វដែលគ្មានអនាម័យ ផ្ទុកមេរោគ ឬមានជំងឺ។ ២. ការបំបែក បញ្ចេញចោល រម្ងាប់មេរោគ ធ្វើអនាម័យកាត់ផ្តាច់មិនឱ្យឆ្លងបាន ឃាត់ទុក ចាក់ថ្នាំការពារ ព្យាបាល បង្វែរទិសដៅប្រើប្រាស់ទំនិញបញ្ជូនត្រឡប់ទៅប្រភពដើមវិញ សម្លាប់ចោល កប់ចោល ឬដុតបំផ្លាញចោលទំនិញដែលជាកម្មវត្ថុនៃការត្រួតពិនិត្យអនាម័យសត្វ និងផលិតផលមានដើមកំណើតពីសត្វ។

វិធានត្រៃឋាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិធានការមានកម្មវត្ថុខាងការរកចំណោទបីខ្ទង់ ដែលគេឱ្យដឹងចំនួន ឬបរិមាណពីររួចហើយឱ្យវាយលេខរកចំនួន ឬបរិមាណទីបីទៀត ។

វិធានដើមកំណើតទំនិញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា វិធានដែលកំណត់លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យទំនិញ ដែលមានដើមកំណើតពីភាគីនៃកិច្ចព្រមព្រៀង និងនីតិវិធីប្រតិបត្តិ។

វិធានការហិរញ្ញវត្ថុ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិធានការដែលគេចាត់ចែងឡើង ដើម្បីគាំពារប្រាក់កាសរបស់រាជការ ។

វិធានការសុខាភិបាល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ, គយ
មានន័យថា របៀបចាត់ការ ដើម្បីបង្ការទប់ស្កាត់ការរាលដាលនៃជំងឺ ឬការចម្លងរោគ។

វិធានការសង្គម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិធានការដែលគេចាត់ចែងឡើងជាប្រយោជន៍ដល់សង្គម។

វិធានការវិន័យ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ទណ្ឌកម្មផ្តន្ទាលើមន្ត្រី ឬភ្នាក់ងាររាជការដែលប្រព្រឹត្តឱ្យកន្លងរំលងវិន័យ ។

វិធានការមិនមែនពន្ធ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា គោលនយោបាយក្រៅពីពន្ធដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។

វិធានការប៉ូលិស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិធានការដែលចាត់ ដើម្បីរក្សាសេចក្តីរៀបរយ និងសុខសាន្ត ។

វិធានការបច្ចេកទេស

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិធានការដែលគេចាត់ចែងតាមផ្លូវបច្ចេកទេស ដូចយ៉ាងវិធាន​ការដែលចាត់កុំឱ្យមានស្កុនដំណើរតាមរថយន្តជាដើម ។

វិធានការច្បាប់ចុងក្រោយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា វិធានការច្បាប់ចុងក្រោយបង្អស់ដែលអនុវត្តដោយភាគីនោះ ក្នុងគោលបំណងហាមឃាត់ ឬដាក់លក្ខខណ្ឌចំពោះសារធាតុគីមីណាមួយ។

កក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការមានរបៀបរៀបរយ, របៀបចាត់ការ ។ វិធីឬមធ្យោបាយសម្រាប់ការពារប្រុងប្រយ័ត្ន។ (ម.ព. វិធាន បន្ថែម)។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា មធ្យោបាយ សេចក្ដីប្រយ័ត្ន របៀបចាត់ចែងឡើងដើម្បីបង្ការ ឬទប់ទល់អ្វីមួយ។

វិធាន Gibbs

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា មើល Gibbs phase rule ។

វិធាន Fries

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធានដែលសណ្ឋានឋិតថេរបំផុតនៃសម័ន្ធរបស់សមាសធាតុ ប៉ូលីណ្វៃយ៉ូគឹការតំរៀបដែលមានចំនួនវង់អតិបរិមាក្នុងសណ្ឋានបង់សែណូអ៉ីត ដែលជាសម័្ពន្ធពីរជាន់បីក្នុងវង់និមួយៗ។

វិធាន Dühring

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធានដែលចែងថាក្រាភិចនៃសីតុណ្ហភាពដែលវត្ថុរាវ ដាក់សំពាធចំហាយដោយឡែកទល់នឹងសីតុណ្ហភាពដែលវត្ថុរាវគោលដាក់សំពាធចំហាយដូចគ្នាបង្កើតបានជាបន្ទាត់ត្រង់ ឬជិតត្រង់។

វិធាន Abegg

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា វិធានផ្អែកលើពិសោធន៍ដែលប្រើសំរាប់ធាតុជាច្រើនដែលផលបូកនៃវ៉ាឡង់វិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមានអតិបរមានៃធាតុស្មើនឺងប្រាំបី។