Category: A Khmer Dictionary

រដ្ឋធ្វើសំណើ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ
មានន័យថា រដ្ឋមួយដែលស្នើសុំការធ្វើបត្យាប័នបុគ្គលណាម្នាក់ ឬស្នើសុំជំនួយទៅវិញទៅមក។

រដ្ឋធានី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រាជធានី ក្រុងធំនៃប្រទេសណាមួយជាទីតាំងនៃរដ្ឋាភិបាល ឬជាទីប្រថាប់នៃព្រះមហាក្សត្រ ឬ ប្រមុខរដ្ឋ ដូចយ៉ាងក្រុងភ្នំពេញជាដើម ។

រដ្ឋធម្មនុញ្

👉ថ្នាក់ពាក្យជា មូលដ្ឋាន
មានន័យថា ច្បាប់កំពូល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ច្បាប់កំពូលរបស់រដ្ឋដែលត្រូវបានប្រើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់បង្កើតច្បាប់ផ្សេងៗ ដើម្បីគ្រប់គ្រងរដ្ឋ។ ច្បាប់នេះកំណត់អំពីគោលការណ៍រួមនៃការបែងចែកអំណាចនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ដំណើរប្រព្រឹត្តិទៅនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់រដ្ឋ និងសិទ្ធិ និងការទទួលខុសត្រូវជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់រូប។
ឧទាហរណ៍៖ ឧ. រដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូងនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើជាផ្លូវការដោយព្រះបាទនរោត្តមសីហនុនៅឆ្នាំ១៩៤៧ បន្ទាប់ពីសភាជាតិបានអនុម័តរួចមក។

រដ្ឋឆ្លងកាត់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គយ
មានន័យថា រដ្ឋណាមួយ ដែលនៅលើទឹកដីរបស់រដ្ឋនោះ សារធាតុគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ សារធាតុប៉ះពាល់ប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ និងសារធាតុដែលមានចុះបញ្ជីក្នុងតារាងទី១ និងតារាងទី២ ត្រូវបានផ្លាស់ទី ហើយរដ្ឋឆ្លងកាត់នោះ មិនមែនជាចំណុចដើមកំណើត និងមិនមែនជាចំណុចកន្លែងទទួលចុងក្រោយ នៃសារធាតុទាំងនោះទេ។

រដ្ឋ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. សំ. រាឞ្រ្ត ) ដែន, ប្រទេស; អ្នកនៅក្នុងដែន, រាស្ត្រ, ប្រជាជន ។ រដ្ឋកម្ម, រដ្ឋការ, រដ្ឋកិច្ច ឬ រដ្ឋក្រឹត្យ ការឬកិច្ចសម្រាប់ដែនឬសម្រាប់ប្រទេស, កិច្ចការរបស់រាស្ត្រ ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬ រដ្ឋធម្មនូញ្ញ ច្បាប់បញ្ញត្តសម្រាប់ប្រទេសនីមួយៗ, ច្បាប់ទុកជាគោលចារឹកក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋនីមួយៗដែលសភាបានបញ្ញត្តតែងតាំងឡើង ។ រដ្ឋធានី ទីក្រុងធំរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ជាទីតាំងនៃរដ្ឋាភិបាលឬជាទីនៅនៃប្រមុខរបស់ប្រទេស ។ រដ្ឋនាយក ឬ រដ្ឋាធិបតី, រដ្ឋាភិបាល អ្នកត្រួតត្រាដែន, អ្នកគ្រប់គ្រងរក្សាប្រទេស ( តំណាងក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ្យ ); ព្រះរាជា ។ រដ្ឋបាល អ្នករក្សាដែនឬប្រទេស; ក្រសួងរាជការកាន់កាប់កិច្ចការក្នុងប្រទេស ជាគូគ្នានឹងតុលាការ : មន្រ្តីខាងរដ្ឋបាល, ក្របខ័ណ្ឌខាងរដ្ឋបាល ។ រដ្ឋបាលន៍ ការរក្សាដែនឬប្រទេស ។ រដ្ឋបុរស បុរសអ្នកទំនុកបម្រុងប្រទេស, បុរសអ្នកមានចំណេះចេះរក្សាប្រទេស ។ រដ្ឋប្បវេណី ( រ័ត-ឋ័ប-ប៉ៈវេនី ) បវេណីសម្រាប់ដែន; ឈ្មោះច្បាប់បញ្ញត្តអំពីដំណើរកិច្ចការនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់របៀបរបបផ្សេងៗ តាមបវេណីរបស់ប្រជាជនក្នុងប្រទេសដែល នៅក្នុងឱវាទនៃរាជបញ្ញត្តិ ។ រដ្ឋប្រសាន្តិភាព ឬ រដ្ឋសន្តិភាព ការស្ងប់ដែលមានក្នុងដែន, សេចក្ដីសុខសាន្តរបស់ប្រជាជន ។ រដ្ឋប្រសាសន៍ ការប្រិតប្រៀនប្រជាជនឲ្យស្ថិតនៅក្នុងអំណាចច្បាប់, ការគ្រប់គ្រងប្រទេស ។ រដ្ឋប្រសាសនន័យ ឬ រដ្ឋប្រសាសនោបាយ ការដឹកនាំឬឧបាយណែនាំឲ្យប្រជាជនស្ថិតនៅក្នុងអំណាចច្បាប់; វិជ្ជាឬបែបបទជាគោលចារឹកសម្រាប់គ្រប់គ្រងប្រទេស ។ រដ្ឋប្រហារ ការចាប់ចងរំលំអ្នកគ្រប់គ្រងរដ្ឋដែលខ្លួនមិនពេញចិត្ត ដើម្បីកាន់កាប់អំណាចខ្លួនឯង, អំពើរបស់អ្នកកាន់កាប់អំណាច ដែលទម្លាយបង់ចោលនូវរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ដើម្បីឡើងកាន់កាប់អំណាចខ្លួនឯងវិញ ដោយខ្លួនមិនពេញចិត្តចំពោះរបៀបគ្រប់គ្រងពីមុន : ធ្វើរដ្ឋប្រហារ ។ រដ្ឋមណ្ឌល មណ្ឌលរបស់ដែន, ប្រទេសទាំងមូល ។ រដ្ឋមន្ត្រី មន្ត្រីអ្នកទំនុកបម្រុងស្រុកទេស, មន្ត្រីដែលនាយកអ្នកកាន់អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ បានជ្រើសរើសឡើងដើម្បីត្រួតត្រាមុខតំណែងរាជការធំៗ របស់រដ្ឋ : រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌, រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធម្មការ; ការប្រឹក្សាអំពីការរក្សាឬទំនុកបម្រុងប្រទេស ។ រដ្ឋលេខាធិការ លេខាធិការរបស់រដ្ឋគឺមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ដែលមានមុខតំណែងជារដ្ឋមន្រ្តី ។ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋាន ទីស្ដីការនៃរដ្ឋលេខាធិការ ។ រដ្ឋវាសី អ្នកនៅក្នុងរដ្ឋ, អ្នកអាស្រ័យនៅក្នុងដែន ( ឥត្ថី. រដ្ឋវាសិនី ) ។ រដ្ឋសភា ទីប្រជុំប្រឹក្សាការសម្រាប់ប្រទេស; សាលាសម្រាប់ប្រជុំប្រឹក្សាការទំនុកបម្រុងឬគ្រប់គ្រងរក្សាស្រុកទេស ។ រដ្ឋសភាធីបតី ឬ រដ្ឋសភានាយក អធិបតីនាយកនៃរដ្ឋសភា ។ រដ្ឋសីមា ព្រំប្រទល់របស់រដ្ឋ គឺទីខណ្ឌនៃដែនដីរបស់រដ្ឋដែលនៅជិតជាប់គ្នា ។ រដ្ឋាករ អាកររបស់រដ្ឋ; កន្លែងរាជការទទួលបន្ទុកខាងហូតពន្ធដារផ្សេងៗ ។ល។ ប្រើជាបទសមាសរៀងខាងចុងសព្ទដទៃក៏បាន ដូចជា កម្ពុជរដ្ឋ ( —រ័ត ) ដែនកម្ពុជា, ប្រទេសខ្មែរ ។ ចុល្លរដ្ឋ ( ចុល-ល៉ៈរ័ត ) ដែនឬប្រទេសតូច ។ មហារដ្ឋ ដែនឬប្រទេសធំ ។ សាន្តិរដ្ឋ ដែនឬប្រទេសដែលមានសេចក្ដីសុខសាន្ត ។ ល ។

រដោះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ដោះផុតពីសេចក្ដីទុក្ខព្រួយ, រួចផុតពីការទាក់ទិន ។
ឧទាហរណ៍៖ រដោះកម្ម, រដោះទុក្ខ, រដោះបាប, រដោះពីបំណុល ។

រដោះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ដោះផុតពីសេចក្ដីទុក្ខព្រួយ, រួចផុតពីការទាក់ទិន ។
ឧទាហរណ៍៖ រដោះកម្ម, រដោះទុក្ខ, រដោះបាប, រដោះពីបំណុល ។

រដែមរដម

មានន័យថា ( ម. ព. រដេមរដម ) ។

រដែត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលអណ្ដែតឡើងទៅឯអាកាសខ្ពស់ត្រដែតរជយរៀងគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ គោមហោះឡើងរដែត, សត្វស្លាបហើរលីងលាជរដែត ។

រដែ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( ម. ព. រដឹក និង រដុប ) ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( ស. រះដេ អ. ថ. រ៉ៈដែ “ឈ្មោះ​ជាតិ​ព្នង​ពួក​មួយ” ) ជាតិមនុស្សអ្នកព្រៃពួកមួយកើតនៅក្នុងកម្ពុជរដ្ឋជាពួកនឹងជាតិកួយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ពួករដែ, កួយរដែ ។

រដេមរដម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរវីតរវែតឬទ្រែមទ្រម មិនមាំមួន ព្រោះពិការឬព្រោះកើតរោគមានដំបៅជាដើម ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្សរដេមរដម ( និយាយថា រដែមរដម ក៏មាន, តាមទម្លាប់ប្រើ ) ។

រដេច

មានន័យថា ( ម. ព. រដាច់ ) ។

រដៀន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលប្រតោងគងលើគ្នាឬដែលប្រពលើគ្នាតូចខ្លះធំខ្លះ ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លែខ្នុររដៀន; ល្វាផ្លែរដៀន ( ម.ព. រដុប ផង ) ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលប្រតោងគងលើគ្នាឬដែលប្រពលើគ្នាតូចខ្លះធំខ្លះ ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លែខ្នុររដៀន; ល្វាផ្លែរដៀន ( ម.ព. រដុប ផង ) ។

រដូវលំអងផ្កា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា រដូវដែលផ្កាជម្រុះលំអង ហើយតាំងក្តិបជាក្បាលរុយ។

រដូវ

មានន័យថា ( ម. ព. រតូវ ) ។

រដូក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមើលទៅឃើញស្ដូកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លែស្វាយជ្រុះរដូក, ផ្លែឪឡឹករដូក ។

                       រដូករណិល ឬ រដូករណែល ដែលរាយរេលរដូក ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលមើលទៅឃើញស្ដូកៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្លែស្វាយជ្រុះរដូក, ផ្លែឪឡឹករដូក ។

                     រដូករណិល ឬ រដូករណែល ដែលរាយរេលរដូក ។

រដុប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរកូតតែតូចខ្លីៗមានអាការហាក់ដូចគេដាក់បន្តុប ។
ឧទាហរណ៍៖ កន្ទួលរដុប ។

                      រដុបរដៀន រដុបញឹកស្អេកខ្ពស់ខ្លះទាបខ្លះ ។ រដុបរដែ រដុបហែៗរៀងគ្នា ។

រដឺន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ម្លាយៗរអឺតៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរដឺន; សម្ដីរដឺន ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ម្លាយៗរអឺតៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរដឺន; សម្ដីរដឺន ។

រដឹក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលនៅហែរៀងគ្នាជាជួរដូចគេដឹកខ្នាតបន្ទាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈររៀងគ្នារដឹក; កំពូលប្រាសាទរដឹក ។

                      រដឹករដែ ឬ រដែរដឹក ដែលរត់ជួររដឹកតែញឹកជិតៗគ្នា ខ្ពស់ខ្លះទាបខ្លះ ឬតូចខ្លះធំខ្លះ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលនៅហែរៀងគ្នាជាជួរដូចគេដឹកខ្នាតបន្ទាត់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈររៀងគ្នារដឹក; កំពូលប្រាសាទរដឹក ។

                      រដឹករដែ ឬ រដែរដឹក ដែលរត់ជួររដឹកតែញឹកជិតៗគ្នា ខ្ពស់ខ្លះទាបខ្លះ ឬតូចខ្លះធំខ្លះ ។

រដិប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំជាមួយនឹងពាក្យ រដុប ថា : រដិបរដុប ដែលរដុបក្រៃពេក គឺខ្ពស់ៗទាបៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ដីរដិបរដុប ។

                       ព. ប្រ. សម្ដីរដិបរដុប សម្ដីខ្ពស់ៗទាបៗ ខុសខ្លះត្រូវខ្លះ; គំនិតរដិបរដុប គំនិតរបិញរបុញខ្ពស់ៗទាបៗ ។ ល ។

រដាច់រដោច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ដែលដាច់ឃ្លាតចេញឆ្ងាយពីគេមិនរាប់ថាជាបានការពេញទី; ដែលរាត់រាយ, រាយរង, សាបរលាប ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្ទះរដាច់រដោច ផ្ទះតូចៗដែលនៅដាច់ៗឆ្ងាយពីភូមិ; មនុស្សរដាច់រដោច មនុស្សដែលសាត់ព្រាត់ជាអនាថភាពសាបរលាបឥតគេរាប់អាន ។

រដាច់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលដាច់ឃ្លាតពីគ្នា; ច្រើននិយាយជា អាមេណ្ឌិតពាក្យថា រដាច់ៗ ដែលដាច់ឃ្លាតៗពីគ្នា ( បុ. សរ. រដេច អ. ថ. រដាច់ ) ។

រដាក់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំជាមួយនឹងពាក្យ រដឺន, រដុប ថា : រដាក់រដឺន រដឺនលើកដាក់ៗឬរដឺនទាក់ៗរអាក់រអួល ។
ឧទាហរណ៍៖ សម្ដីរដាក់រដឺន ។

                      រដាក់រដុប រដិបរដុបខ្ពស់ៗទាបៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ ដីរដាក់រដុប ( វេវ. រដិបរដុប, រគុបរគើល ) ។

                     ព. ប្រ. សម្ដីរដាក់រដុប សម្ដីរអាក់រអួលឬសម្ដីខ្ពស់ៗទាបៗពុំរាបសា ។

រដក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា របូតចេញដូចគេចាប់ដក ។
ឧទាហរណ៍៖ ពន្លួញរដកចេញពីដំណាប់ ។

រញ្ជួយ

មានន័យថា ( ម. ព. ជញ្ជួយ ) ។

រញ់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទញ់, ទញ់តុះ, ទើសគំនិត ។
ឧទាហរណ៍៖ រញ់គំនិត ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ខ្លីទញ់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ករញ់, រាងរញ់, គំនិតរញ់ ។ រញ់រា ទញ់ទើសទៅពុំបានត្រឡប់រាថយក្រោយ (ម. ព. រួញរា ផង) ។

រញ៉ែរញ៉ូវ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរអែរអូវក្រៃពេក, ដែលទន្ទេញទន្ទូររឿយៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្សរញ៉ែរញ៉ូវ, សម្ដីរញ៉ែរញ៉ូវ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលរអែរអូវក្រៃពេក, ដែលទន្ទេញទន្ទូររឿយៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ មនុស្សរញ៉ែរញ៉ូវ, សម្ដីរញ៉ែរញ៉ូវ ។

រញ៉ែករញ៉ក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮខ្ញែកខ្ញករឿយៗ ។

រញ៉េះរញ៉ោះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា និយាយញ៉េះញ៉ោះរឿយៗ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា និយាយញ៉េះញ៉ោះរឿយៗ ។

រញ៉េវរញ៉ាវ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮញ៉េវញ៉ាវរឿយៗ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនឆ្មាយំរញ៉េវរញ៉ាវពេញផ្ទះ ។

រញ៉េចរញ៉ូច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ញ៉េចញ៉ូចក្រៃពេក, រអេចរអូចរឿយៗ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ញ៉េចញ៉ូចក្រៃពេក, រអេចរអូចរឿយៗ ។

រញ៉េចរញ៉ាច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮញ៉េចញ៉ាចរឿយៗ ។

រញ៉ឹករញ៉ែ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលរដុបរដៀនឬស្ញែស្ញុក, ស្អេកស្កះ, រដឹករដែ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនតូចរញ៉ឹករញ៉ែពេញផ្ទះ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលរដុបរដៀនឬស្ញែស្ញុក, ស្អេកស្កះ, រដឹករដែ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនតូចរញ៉ឹករញ៉ែពេញផ្ទះ ។

រញ៉ី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលចេញអាការញាប់ដៃដណ្ដើមគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ដណ្ដើមគ្នារញ៉ី ។

រញ៉ិល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលបង្រះខ្ញិលៗព្រមៗគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ចាបជាប់លប់រញ៉ិល ។

រញ៉ិម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា បរិវារសព្ទ
មានន័យថា ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ រញ៉ាំ ថា ។
ឧទាហរណ៍៖ រញ៉ិមរញ៉ាំ ដែលរញ៉ាំក្រៃពេក គឺដែលរញ៉ាំរសេមរសាមឬរញ៉ាំក្រវេមក្រវាម ។

រញ៉ិបរញ៉ុប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលចាប់នេះបន្តិចនោះបន្តិចប្រញិបប្រញាប់ឲ្យតែខាងបានឆាប់ហើយ ស៊ីរញ៉ិបរញ៉ុប, ធ្វើការរញ៉ិបរញ៉ុប ។

រញ៉ិងរញ៉ាំង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលក្រញើតក្រញាំង, រនិងរនាំងក្រៃពេក ។
ឧទាហរណ៍៖ សម្ដីរញ៉ិងរញ៉ាំង, ដំណើររញ៉ិងរញ៉ាំង, ធ្វើការរញ៉ិងរញ៉ាំង ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលក្រញើតក្រញាំង, រនិងរនាំងក្រៃពេក ។
ឧទាហរណ៍៖ សម្ដីរញ៉ិងរញ៉ាំង, ដំណើររញ៉ិងរញ៉ាំង, ធ្វើការរញ៉ិងរញ៉ាំង ។

រញ៉ិករញ៉ុក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលត្រូវលើកនេះដាក់នោះតូចខ្លះធំខ្លះ ឬតិចខ្លះច្រើនខ្លះ ឆ្លូកឆ្លាស់គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ការរញ៉ិករញ៉ុក ។

រញ៉ាំរញ៉ូវ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលទន្ទេញទន្ទូររឿយៗដោយសន្សំរករឿងរកហេតុពីនេះពីនោះមិនសូវស្រាក ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរញ៉ាំរញ៉ូវ; សម្ដីរញ៉ាំរញ៉ូវ, មនុស្សរញ៉ាំរញ៉ូវ ។

                       ដែលក្រវេមក្រវាមស្អេកស្កះពុំសូវច្បាស់ ។

ឧទាហរណ៍៖ សរសេររញ៉ាំរញ៉ូវ; អក្សររញ៉ាំរញ៉ូវ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលទន្ទេញទន្ទូររឿយៗដោយសន្សំរករឿងរកហេតុពីនេះពីនោះមិនសូវស្រាក ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរញ៉ាំរញ៉ូវ; សម្ដីរញ៉ាំរញ៉ូវ, មនុស្សរញ៉ាំរញ៉ូវ ។

                       ដែលក្រវេមក្រវាមស្អេកស្កះពុំសូវច្បាស់ ។
ឧទាហរណ៍៖ សរសេររញ៉ាំរញ៉ូវ; អក្សររញ៉ាំរញ៉ូវ ។

កិរិយាវិសេសន៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលសាំដដែលៗ, ដែលញាប់រន្ថាន់ផ្ទួនៗ; ដែលមានស្នាមស្អេកស្កះសាំលើគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរញ៉ាំ, សម្ដីរញ៉ាំ, ស្នាមរញ៉ាំ, អក្សររញ៉ាំ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលសាំដដែលៗ, ដែលញាប់រន្ថាន់ផ្ទួនៗ; ដែលមានស្នាមស្អេកស្កះសាំលើគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ និយាយរញ៉ាំ, សម្ដីរញ៉ាំ, ស្នាមរញ៉ាំ, អក្សររញ៉ាំ ។

រញ៉ាល់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលឈូឆរ, ស្ទុះស្ទា ដោយរួសរាន់រាល់គ្នាឬដែលពោលពាក្យរញ៉រួសរាន់ ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្ទុះរញ៉ាល់, មាត់រញ៉ាល់ ។

រញ៉

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលនិយាយរាល់មាត់ព្រមគ្នា និយាយរញ៉, ជជែកគ្នារញ៉ ។

រញោរញេញ

មានន័យថា ( ម. ព. រញូរញេញ ) ។

រញេញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា រញីវ ។
ឧទាហរណ៍៖ រញេញក្នុងចិត្ត; ខឹងរញេញ ( ម. ប្រ. ) ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា រញីវ ។
ឧទាហរណ៍៖ រញេញក្នុងចិត្ត; ខឹងរញេញ ( ម. ប្រ. ) ។

រញៀវ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលរមាស់ ឬស្កៀបមិនស្រាក ។
ឧទាហរណ៍៖ រមាស់រញៀវ ។

                      ដែលមូលជុំគ្នាខ្ញៀវ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនមាន់រកស៊ីរញៀវ ។

រញូរញេញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា កើតក្ដៅក្ដួលមិនស្រួលចិត្ត; មួម៉ៅព្រោះទាស់ចិត្ត; ក្ដៅមុខក្ដៅមាត់រកកល់គ្រុន ។
ឧទាហរណ៍៖ ចេះតែរញូរញេញឥតស្រាក, រញូរញេញរកកល់គ្រុន; ខឹងរញូរញេញ ( និយាយថា រញោរញេញ ក៏មាន, តាមទម្លាប់ប្រើ ) ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា កើតក្ដៅក្ដួលមិនស្រួលចិត្ត; មួម៉ៅព្រោះទាស់ចិត្ត; ក្ដៅមុខក្ដៅមាត់រកកល់គ្រុន ។
ឧទាហរណ៍៖ ចេះតែរញូរញេញឥតស្រាក, រញូរញេញរកកល់គ្រុន; ខឹងរញូរញេញ ( និយាយថា រញោរញេញ ក៏មាន, តាមទម្លាប់ប្រើ ) ។

រញឹករញ៉ី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលរញ៉ីយ៉ាងញឹក, ដែលចេញអាការដណ្ដើមដៃគ្នាយ៉ាងញឹកញាប់
ឧទាហរណ៍៖ ចាប់ការរញឹករញ៉ី, ដណ្ដើមគ្នារញឹករញ៉ី ។

រញឹក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលញឹកដៃដោយប្រញាប់ប្រញាល់តែរាល់គ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ធ្វើការរញឹក ។

រញីវ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា នឹកចង់, ផ្អូកនឹក ឬនឹកខឹងមិនដាច់ ។
ឧទាហរណ៍៖ រញីវក្នុងចិត្ត; ចង់បានរញីវ, ខឹងរញីវ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា នឹកចង់, ផ្អូកនឹកឬនឹកខឹងមិនដាច់ ។
ឧទាហរណ៍៖ រញីវក្នុងចិត្ត; ចង់បានរញីវ, ខឹងរញីវ ។

រញី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះសត្វចតុប្បាទមួយប្រភេទ ក្នុងពួកសត្វឡើងតោងដើមព្រឹក្សាលតាជាតិ ជាសត្វមានដំណើរយឺតៗ មានអាការអៀនប្រៀន ។
-ទំហំ ៖ ក្បាលដងខ្លួន 199-275 ម.ម ទម្ងន់ 230-610 ក្រ -ភិនភាគ ៖ មានពណ៌ផ្សេងៗពីគ្នា ចាប់ពីត្នោតប្រផេះព្រលែត ទៅត្នោតក្រហម និងមានឆ្នូតត្នោតពីក្បាលដល់ពាក់កណ្តាលខ្នង រឺ ដល់គល់កន្ទុយ។ -ជីវសាស្ត្រ ៖ រស់នៅលើដើមឈើតូចៗ និងមធ្យម (ព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង សូនច្បារ ចំការកាកាវ) ។ ចំណីអាហារ៖ សត្វល្អិត ផ្លែឈើ និងកាកាវ។ របាយ និងស្ថានភាព ៖ មានជាមធ្យម ស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង។

រញា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ឈ្មោះឈើរនាមមួយប្រភេទ ផ្កាមានក្លិនក្រអូប ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើមរញា ។

រញម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ស្រពោន, ស្លោម ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្លឹកឈើរញម ។

                     ស្រពោន, សម្លប ព្រោះខ្លាច ឬព្រោះអស់កម្លាំង ។
ឧទាហរណ៍៖ ដាក់មុខរញម, គោដាក់ស្លឹកត្រចៀករញម ។

រញង់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលនៅមូលគ្នាមើលទៅឃើញរងួយ ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនមាន់រកស៊ីរញង់ ។

រជ្ជូបការ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. < រជ្ជ “រាជ្យ” + ឧបការ “ការគ្រប់គ្រង; សេចក្ដីសង្គ្រោះ, ទំនុកបម្រុង” ) ការគ្រប់គ្រងរាជ្យ, ការទំនុកបម្រុងផែនដី ។ ប្រើសំដៅសេចក្ដីថា “ប្រាក់សម្រាប់ទំនុកបម្រុងផែនដី” ក៏មាន ។

រជ្ជូបករណ៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. < រជ្ជ “រាជ្យ” + ឧបករណ “គ្រឿងប្រដាប់; គ្រឿងប្រើប្រាស់; គ្រឿងចិញ្ចឹមជីវិត … ” ) សួយ, អាករ ( សម្រាប់ផែនដី ), ប្រាក់ពន្ធ ។

រជ្ជុសញ្ញា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា សញ្ញាប្រើក្នុងការសរសេរ សម្រាប់ភ្ជាប់សង្កាត់របស់ពាក្យក្នុងករណីដែលដាក់មិនចុះក្នុងបន្ទាត់មួយ។

រជ្ជុករ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ភ្នាក់ងាររាជការ ក្នុងក្រុមសុរិយោដីជាអ្នកវាស់គូរផែនទី ។

រជ្ជសីមា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ព្រំប្រទល់ដែនសម្រាប់រាជ្យរបស់ក្សត្រិយ៍អង្គមួយៗ ។

រជ្ជសម័យ

មានន័យថា មើលពាក្យ រជ្ជកាល ។

រជ្ជវាសី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា អ្នកនៅក្នុងស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួន ជាប់ជាពលរដ្ឋ ដូចយ៉ាងចិន យួន ដែលកើតនៅក្នុងកម្ពុជរដ្ឋ ហើយបានចូលជាតិខ្មែរទៀតជាដើម ។

រជ្ជប្បវេណី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) ប្រពៃណីសម្រាប់រាជ្យ, ទំនៀមសម្រាប់រាជ្យតៗមក ( ម. ព. បវេណី ទៀតផង ) ។

រជ្ជទេយ្យបុរេប្រទាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា វាក្យសព្ទនេះមាននិយមន័យច្រើន ដូចខាងក្រោម ៖ ១. មុខចំណាយកំប៉ិកកំប៉ុកអំពីសម្ភារៈ លាភការទាំងឡាយរបស់បុគ្គលិកសង្រ្គោះបន្ទាន់ និងពិសេសចំណាយធ្វើដំណើរ និងប្រាក់បំណាច់បេសកកម្មក្នុងចំនួនទឹកប្រាក់ ដែលកំណត់ដោយប្រកាសរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។ ២. ចំណាយលើដំណើរការរដ្ឋបាលដែលមានលក្ខណៈជាប្រចាំ បន្ទាន់ មានចំនួនទឹកប្រាក់តិច និងមិនអាចរង់ចាំការបោះផ្សាយអាណត្តិបើកប្រាក់តាមនីតិវិធីធម្មតាបាន។ មុខសញ្ញាចំណាយទាំងនោះ រួមមាន៖ ▪ចំណាយចាំបាច់ជាប្រចាំសម្រាប់ការងាររដ្ឋបាល រួមមានជាអាទិ៍ ការទិញសម្ភារៈតិចតួច និងការជួសជុលតូចតាច ▪ចំណាយសម្រាប់សង្គ្រោះជាបន្ទាន់ និងពិសេស ▪ចំណាយសម្រាប់ប្រាក់បេសកកម្មនៅក្នុងនិងក្រៅប្រទេស ▪លាភការទាំងឡាយរបស់បុគ្គលិក។

រជ្ជទេយ្យចំណូល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ ដែលមានលក្ខណៈជាប្រចាំ មានចំនួនទឹកប្រាក់តិច ពុំមានកិច្ចសន្យា និងត្រូវបានបង់ផ្ទាល់ដល់រជ្ជទេយ្យករចំណូលជាសាច់ប្រាក់ ជាមូលប្បទានបត្រ ឬតាមរយៈគណនីរបស់រជ្ជទេយ្យករចំណូលនៅតាមធនាគារដៃគូ ក្រោយទទួលបានការអនុញ្ញាតពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

រជ្ជទេយ្យករបុរេប្រទាន

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា បើកប្រាក់រជ្ជទេយ្យបុរេប្រទាន និងធ្វើប្រតិបត្តិការទូទាត់ចំណាយវិញ យ៉ាងយូរបំផុតក្នុងរយៈពេលមួយខែ ចាប់ពីកាលបរិច្ឆេទបើកប្រាក់។ ការទូទាត់នេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅតាមរយៈការចេញអាណត្តិនិយ័តកម្ម។ មន្រ្តីកាន់ការនេះ ហៅថា “រជ្ជទេយ្យករបុរេប្រទាន”។

រជ្ជទេយ្យករចំណូល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា អ្នកកត់ត្រា ចុះបញ្ជី និងប្រមូលប្រាក់ចំណូលទាំងអស់បង់ចូលថវិការដ្ឋ ហៅថា “រជ្ជទេយ្យករចំណូល”។

រជ្ជទេយ្យករ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
មានន័យថា ក្រុម ឬបុគ្គលដែលត្រូវបានតែងតាំងឱ្យទទួលខុសត្រូវលើការកាន់កាប់ គ្រប់គ្រងសាច់ប្រាក់ ឬមិនមែនសាច់ប្រាក់របស់អង្គភាពចំណូល-ចំណាយ។ រជ្ជទេយ្យករ មានពីរប្រភេទ គឺរជ្ជទេយ្យករចំណូល និងរជ្ជទេយ្យករចំណាយ។

រជ្ជទាយាទ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) អ្នកដែលត្រូវបានរាជសម្បត្តិជាមរតក, ព្រះរាជឱរសដែលបម្រុងនឹងបានសោយរាជ្យតំណាងព្រះវរបិតា
ឧទាហរណ៍៖ ព្រះរាជបុត្រអង្គនុ៎ះជារជ្ជទាយាទ ( ម. ព. ទាយាទ ទៀតផង ) ។

រជ្ជកាល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. ) កាលឬសម័យដែលក្សត្រិយ៍អង្គមួយៗទ្រង់សោយរាជ្យ ។
ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងរជ្ជកាលនៃព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្ដម… (ហៅថា រជ្ជសម័យ ក៏បាន ) ។

រជោរ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលផ្អើលជ្រួលឆោឡោ ជ្រួលច្របល់ដូចទឹកជោរ ( ម. ព. រជើប ទៀតផង ) ។

រជើប

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលផ្អើលជ្រើមពេញពាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្អើលរជើប ។

                      រជើបរជោរ ឬ រជោររជើប ដែលផ្អើលជ្រើមចុះជ្រើមឡើងស៊ើបសួរគ្នាឲ្យដឹងការណ៍ពិត ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្អើលរជើបរជោរ ។

រជិកា

មានន័យថា ( ម. ព. រជក ) ។

រជយ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលដើរតៗគ្នាតាមលំដាប់លំដោយ ។
ឧទាហរណ៍៖ ដើររជយ ។

រជនី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) រាត្រី ( យប់ )។ រជនីករ ព្រះចន្ទ ។ រជនីចរ បិសាចដែលត្រាច់តែក្នុងវេលាយប់, ព្រាយហោះ; ព្រះចន្ទ; ផ្កាយ; ចោរ; អ្នកដើរល្បាតក្នុងវេលាយប់; សត្វដែលចេញរកស៊ីតែក្នុងវេលាយប់ ( សត្វរត្តិចរ ) ។ រជនីជល ( —ជល់ ) ទឹកសន្សើម ។ រជនីមុខ ពេលព្រលប់, ក្បាលព្រលប់ ( ពាក្យទាំងនេះសុទ្ធតែសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ) ។

រជនកម្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. សំ. —កម៌ន៑ ) ការជ្រលក់; ការលាបថ្នាំរំលេចព័ណ៌ ។

រជតៈ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. រជត ) ប្រាក់ ។ រជតកម្ម ( រៈជៈតៈក័ម ) ការធ្វើប្រាក់, ការធ្វើគ្រឿងប្រាក់ ។ រជតការ ( រៈ-ជៈ-តៈ-កា ) អ្នកធ្វើប្រាក់, ជាងធ្វើគ្រឿងប្រាក់, អ្នកធ្វើប្រាក់ (ស្រ្តី រជតការិកា ) ។ រជតភណ្ឌ ( រៈជៈតៈភ័ន ) គ្រឿងប្រាក់ ។ រជតម័យ ( រៈជៈតៈម៉ៃ ) ដែលធ្វើដោយប្រាក់, អ្វីៗដែលគេយកប្រាក់ធ្វើ ។ រជតវត្ថុ ( រៈជៈតៈវ័ត-ថុ ) ប្រាក់ ។ល។

រជកី

មានន័យថា មើលក្នុងពាក្យ រជក ។

រជក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. អ្នកជ្រលក់សំពត់, ជាងជ្រកក់សំពត់ជាដើម; ជាងលាបថ្នាំព័ណ៌; បើស្រ្តីជា រជកី ឬ រជិកា ។

រឆេតរឆូត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមានស្នាមឆូតក្រវេមក្រវាមពេញពាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្នាមរឆេតរឆូត ។

រឆេចរឆូច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលមានស្នាមរវីមរវាមញោចចុះញោចឡើង ។
ឧទាហរណ៍៖ ស្នាមរឆេចរឆូច ។

រឆេងរឆូង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា  ដែលក្រហេងក្រហូងពេញពាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ដីរឆេងរឆូងព្រោះទឹកហូរច្រោះ ។

រឆេងរឆូង

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គុណនាម
មានន័យថា ដែលក្រហេងក្រហូងពេញពាស ។
ឧទាហរណ៍៖ ដីរឆេងរឆូងព្រោះទឹកហូរច្រោះ ។

រឆៀបរញេញ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលបានឮដំណឹងរហាក់រហៀងមិនប្រាកដនាំឲ្យកើតសេចក្ដីរង្កៀស ។
ឧទាហរណ៍៖ ឮរឆៀបរញេញ ។

រចែករចោក

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ដែលឈ្លោះប្រកែករអែករអោកឬដែលឈ្លោះទាស់ទែងបាក់ចែកគ្នា ។
ឧទាហរណ៍៖ ឈ្លោះប្រកែករចែករចោក ។

រចេចរចាច

👉ថ្នាក់ពាក្យជា ឧទានសព្ទ
មានន័យថា សូរឮចេចៗចាចៗដោយច្រើន ។
ឧទាហរណ៍៖ កូនមាន់រត់ប្រសាចយំរចេចរចាច ។

រចិតវិវត្តន៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា វិទ្យាសិក្សាពីរចនាសម្ព័ន្ធនៃផែនដី ។

រចិតកម្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ការធ្វើយ៉ាងល្អិតល្អន់ ការងារធ្វើជាលំដាប់ហូរហែរ។

រចិត

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ធ្វើដោយគិតគូរហ្មត់ចត់ រៀបចំធ្វើឡើង ​ធ្វើឱ្យរលាយចូលគ្នាបាន​ ។

រចល់

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ចល ” កម្រើក, ញាប់ញ័រ, រំជួល, ជ្រួលច្រាល់, . . . ” ) ជ្រួលជ្រើម, ជ្រួលច្របល់, ពោលពាក្យរញ៉ឡើងដោយជ្រួលជ្រើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្អើលរចល់, ភ័យរចល់, និយាយរចល់ ។

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាវិសេសន៍
មានន័យថា ( សំ. បា. ចល ” កម្រើក, ញាប់ញ័រ, រំជួល, ជ្រួលច្រាល់, . . . ” ) ជ្រួលជ្រើម, ជ្រួលច្របល់, ពោលពាក្យរញ៉ឡើងដោយជ្រួលជ្រើម ។
ឧទាហរណ៍៖ ផ្អើលរចល់, ភ័យរចល់, និយាយរចល់ ។

រចលេខា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ការគូរវាសឲ្យ វិចិត្រ, ការគូរគំនូរ; ការសរសេរតែងសេចក្ដីឲ្យចុះរបៀប ។

រចនាសម្ព័ន្ធ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា គម្រោង បែបផែននៃការសាងសង់ ឬការចាត់ចែងផ្សំឡើង ។

រចនាប័ទ្ម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. រចនា “ការតាក់តែង” + បទ្ម “ឈូក” ; បា. រចនា + បទុម ) ក្បាច់ត្របកឈូក ( ហៅ រចនាបទុម ក៏បាន ) : ក្បាច់រចនាប័ទ្ម ឬ រចនាបទុម គឺក្បាច់ត្របកឈូកផ្ងារ ឬឈូកផ្កាប់ ឬក៏ទាំងផ្ងារទាំងផ្កាប់ ។
ឧទាហរណ៍៖ បល្ល័ង្កព្រះរចនាប័ទ្ម ។

រចនាបទុម

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. រចនា + បទុម ) មើលក្នុងពាក្យ រចនាប័ទ្ម ។

រចនាបថ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា បែបផែនជាពិសេសដែលសរសេរ ឬសំដែងគំនិតរបស់ខ្លួន ឬបែបផែនរបស់ សិល្បករដែលធ្វើការ្យអ្វីមួយ។

រចនា

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( សំ. បា. ) ការតាក់តែង; ការធ្វើឲ្យវិចិត្រផ្សេងៗ; ការរៀបរៀងឲ្យត្រូវរបៀបបែបយ៉ាង; ការតែងសេចក្ដីឲ្យចុះរបៀប; . . . ។ ខ្មែរប្រើពាក្យនេះជា កិ. ក៏បាន ។
ឧទាហរណ៍៖ រចនាឲ្យល្អប្លែក ។

                        ប្រើជា គុ. ក៏បាន ។
ឧទាហរណ៍៖ ការរចនា, ក្បាច់រចនា ។ សាលារចនា សាលាដែលមានពួកគ្រូបង្រៀនខាងការរចនាផ្សេងៗ ( ឈ្មោះសាលារៀនមួយនៅក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងសម័យមុន, សម័យតមកហៅ សាលាវិចិត្រសិល្ប ) ។

រង​អារម្មណ៍ ឬ សោយ​អារម្មណ៍

👉ថ្នាក់ពាក្យជា កិរិយាសព្ទ
មានន័យថា ទទួល​អារម្មណ៍, ចាប់​អារម្មណ៍ ។

រង​ព្រះ​សិរ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ខ្នើយ​សម្រាប់​ក្សត្រិយ៍​កើយ ។ កំពូល, ចុង​ខ្ពស់, ចុង​ប៉ូច ។ ខ្មែរ​ហៅ​សាច់​ដែល​ដុះ (តាម​សញ្ជាតិ) ជា​ពក​ឬ​ជា​បន្ទះ​លើ​ក្បាល​សត្វ​ពួក​ខ្លះ​មាន​មាន់​ជាដើម​ថា សិរ ដែរ ។
ឧទាហរណ៍៖ សិរ​មាន់ (សរសេរ​ជា សេរ ក៏​មាន; បុ. សរ. សិរស៍ ឬ សិរ្ស, សិរ្ស៍ ក៏​មាន) ។ បើ​រៀង​ភ្ជាប់​ពី​ខាង​ដើម​សព្ទ​ដទៃ អ. ថ. សិរ៉ៈ, ដូច​ជា សិរ​កបាល (–កៈប៉ាល) អំបែង​ក្បាល, លលាដ៏​ក្បាល ។

រង្សី

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ( បា. រំសិ ; សំ. រឝ្មិ ) ពន្លឺ, ពន្លឺដែលមានខ្សែចាំងព្រាកៗ ។ ឆព្វណ្ណរង្សី ( ឆ័ប-ព័ន-ណៈ-រ័ង-សី ) រស្មីមានព័ណ៌ ៦ គឺ ខៀវ, លឿង, ក្រហម, ស, ហង្សបាទ, ប្រភស្សរ ( រស្មីដែលចេញពីព្រះកាយនៃព្រះសព្វញ្ញុពុទ្ធ ) ។

រង្វះច្រកចូល

👉ថ្នាក់ពាក្យជា គីមី
មានន័យថា រង្វះចង្អៀតដែលពន្លឺឆ្លងកាត់ចូលទៅក្នុងស្ប៉ិចត្រូម៉ែត ។

រង្វះ

👉ថ្នាក់ពាក្យជា នាមសព្ទ
មានន័យថា ប្រឡាយខ្លីដែលវះភ្លឺឬទំនប់ជាផ្លូវឲ្យទឹកហូរ ។
ឧទាហរណ៍៖ ជីករង្វះទឹក ។

                      ចន្លោះដែលច្រហមានសណ្ឋានដូចគេវះ ។
ឧទាហរណ៍៖ រង្វះមាត់ ។