Category: Cambodia Province

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនៅភ្នំពេញបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងលក្ខណ្ឌការមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ គុណភាពសេវា ប្រសិទ្ធិភាព ការទារថ្លៃ និង អភិបាលកិច្ចរវាងឆ្នាំ១៩៩៣ និង ២០០៦។ ចំនួនអតិថិជនបានកើនឡើងប្រាំបួនដង គុណភាពសេវាបានកើនឡើងពីការផ្គត់ផ្គង់មានចន្លោះទៅឥតដាច់ ការខ្វះខាតទឹកត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំង និង តម្លៃប្រើប្រាស់ទឹករបស់ទីក្រុងនេះបានដើរចាប់ពីការក្ស័យធនរហូតដល់ការរកប្រាក់ចំណេញសមរម្យ។ សមិទ្ធិផលទាំងនេះត្រូវបានទទួលស្គាល់តាមរយៈរង្វាន់មួយចំនួនដូចជា រង្វាន់រ៉ាម៉ុនម៉ាក់សេសេ២០០៦ និង រង្វាន់ទឹកឧស្សាហកម្មស្តុកខុល២០១០។ សេវាទឹករបស់ទីក្រុងនេះគឺជារបស់រដ្ឋាករទឹកភ្នំពេញ (រ.ទ.ស.ភ.)។ ធនធានទឹកសំខាន់របស់ខ្លួនគឺទន្លេមេគង្គ បឹងទន្លេសាប និង ទឹកក្រោមដី។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញគឺជាអាកាសយានដ្ឋានធំនិងមមាញឹកបំផុតនៅកម្ពុជា។ វាបានស្ថិតនៅ 7 kilometres (4.3 mi) ភាគខាងលិចពីភ្នំពេញកណ្ដាលមក។

ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនទង់ជាតិកម្ពុជា កម្ពុជាអង្គរអ៊ែរ បានចាប់ផ្ដើមហោះហើរនៅឆ្នាំ ២០០៩ ដែលមានទីតាំងធំនៅភ្នំពេញ និង មានមជ្ឈមណ្ឌលសំខាន់របស់ខ្លួននៅទីក្រុងនេះ ជាមួយមណ្ឌលបន្ថែមមួយទៀតនៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិអង្គរ។ ជើងហោះហើរធូរថ្លៃពី បាងកក និងកូឡាឡាំពួ ទៅភ្នំពេញ បានដំណើរការដោយអ៊ែរអាស៊ី ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនតម្លៃទាបប្រចាំតំបន់។ ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនធូរថ្លៃផ្សេងៗទៀតរួមមាន អ៊ែរវ៉េចេតស្តារអាស៊ី (បុត្រសម្ព័ន្ធនៃខ្វនតឹស) ជាមួយជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃទៅសិង្ហបុរី។

នៅខែតុលា ២០១០ អ៊ែរហ្វ្រង់ បានប្រកាសថានឹងបម្រើសេវាភ្នំពេញពីប៉ារីស-សាលដឺហ្គោលដែលចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃ ២៧ មីនា ២០១១ មក។

ឡានឈ្នួល ឡានមួយបាំងកន្លះ និង ឡានក្រុងតូចចាកចេញពីទីក្រុងដើម្បីទៅកាន់គោលដៅទូទាំងប្រទេស ប៉ុន្តែការធ្វើដំណើរលើដីលឿនថោកជាងនិងមានផាសុខភាពគឺឡានក្រុង។ ភ្នំពេញក៏មានសេវាផ្លូវដែកដែរ។

មានក្រុមហ៊ុនឡានក្រុងមួយចំនួន រួមមាន ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនសាធារណៈភ្នំពេញ និង ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនជីអ៊ែសធី ដែលកំពុងដំណើរការសេវាទៅកាន់ទីរួមខេត្តជាច្រើន រួមមាន ព្រះសីហនុ កំពង់ឆ្នាំង ឧដុង្គ និង តាកែវ។ ក្រ.ដឹកជញ្ជូនភ្នំពេញសូរិយាផ្ដល់សេវាឡានក្រុងទៅកាន់គោលដៅខេត្តជាច្រើនតាមផ្លូវជាតិមួយចំនួន និង ទៅកាន់ទីក្រុងហូជីមិញ។

ទោះបីទីក្រុងនេះមានចម្ងាយ 290 kilometres (180 mi) ពីសមុទ្រក៏ដោយ ក៏ក្រុងនេះគឺជាទីកំពង់ផែទឹកសាបធំរបស់កម្ពុជាដែរ ផែសំខាន់មួយតាំងនៅលើទន្លេមេគង្គ និង ផែត្រូវបានភ្ជាប់ទៅកាន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងឆ្លងកាត់ច្រកមួយនៃដីសណ្ដទន្លេមេគង្គនៅវៀតណាម។

ភ្នំពេញថ្មីៗនេះមិនមានដំណឹកជញ្ជូនសាធារណៈច្រើនទេ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានប៉ុនប៉ងអភិវឌ្ឍសេវាឡានក្រុងទៅវិញទៅមកនៅភ្នំពេញនៅឆ្នាំ ២០០១ ក៏ដោយ។ នៅក្នុងការបន្ទាន់សម័យផែនការមេដំណឹកជញ្ជូននៃទីក្រុងរបស់ចៃកា សម្រាប់ភ្នំពេញគឺបញ្ចប់បង្ហើយនៅឆ្នាំ ២០១៤ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមិនត្រូវបានរួចរាល់ទេរហូតដល់ឆ្នាំ២០៣៥។​ មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនសាធារណៈក្នុងស្រុកក្នុងទីក្រុងនេះរួមមាន ស៊ីក្លូ ទោចក្រយានយន្តឈ្នួលដែលគេស្គាល់ថា ម៉ូតូឌុប ត្រីចក្រយានយន្ត ដែលគេស្គាល់ថាជា ទុកទុក ឬ កង់បី រថសណ្ដោងដែលភ្ជាប់ទៅនឹងម៉ូតូឌុប ខ្មែរហៅថា រ៉ឺម៉ក និង ឡានឈ្នួលដែលមានមាត្រដ្ឋាន ខ្មែរហៅថា តាក់ស៊ី។ ទម្រង់ដំណឹកជញ្ជូនឯកជនរួមមាន កង់ ម៉ូតូ និង ឡាន។

ផ្លូវធំ

ដោយជារាជធានីនៃកម្ពុជា ផ្លូវធំជាតិមួយចំនួនភ្ជាប់ទីក្រុងនេះទៅនឹងប៉ែកផ្សេងៗនៃប្រទេសនេះ:

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

រដ្ឋ

មន្ទីរពិសោធន៍

• មន្ទីរពិសោធន៍​កសិក​ម្ម​ជាតិ
• មន្ទីរពិសោធន៍មជ្ឈមណ្ឌលវិទ្យុសាស្ត្រ និងរូបភាពវេជ្ជសាស្ត្រ
• មន្ទីរ​ពិសោធន៍វេជ្ជសាស្ត្រ​ភ្នំពេញ
• មន្ទីរពិសោធន៍សាមគ្គី
• មន្ទីរពិសោធន៍​សារ​មន្ទីរ​ជាតិ​ភ្នំពេញ

មន្ទីរពេទ្យ

• មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត
• មន្ទីរពេទ្យ​កេតុមាលា
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែកចំការមន
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​ច្បារអំពៅ
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​ដង្កោ
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​ពោធិ៍ចិនតុង
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​ព្រែក​ព្នៅ
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមានជ័យ
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​រាជធានី​ភ្នំពេញ ហៅ ពេទ្យ​សម្ភព​ក្រុង
• មន្ទីរពេទ្យបង្អែក​​សែន​សុខ
• មន្ទីរពេទ្យ​បង្អែក​សម្ដេចឪ​
• មន្ទីរពេទ្យ​ព្រះកុសមៈ ហៅ ពេទ្យលោកសង្ឃ
• មន្ទីរពេទ្យ​មិត្តភាព​ខ្មែរសូ​វៀត ហៅ ពេទ្យ​រុស្ស៊ី
• …

មណ្ឌលសុខភាព

• មណ្ឌលសុខភាព៧មករា
• មណ្ឌលសុខភាពឃ្មួញ
• មណ្ឌលសុខភាពចាក់អង្រែ
• មណ្ឌលសុខភាពដង្កោ
• មណ្ឌលសុខភាពដូនពេញ
• មណ្ឌលសុខភាពទឹកថ្លា
• មណ្ឌលសុខភាពទួលស្វាយព្រៃ
• មណ្ឌលសុខភាពផ្សារដើមថ្កូវ
• មណ្ឌលសុខភាពពន្សាំង
• មណ្ឌលសុខភាពពោធិ៍ចិន​តុង
• មណ្ឌលសុខភាព​ស្ទឹងមានជ័យ
• មណ្ឌលសុខភាពអន្លង់ក្ងាន
• មណ្ឌលសុខភាពពញ្ញាពន់
• …

ឯកជន

មន្ទីរពិសោធន៍

• ក្រុមហ៊ុនមន្ទីរពិសោធន៍កម្ពុជា
• មន្ទីរពិសោធន៍ប៊ីយ៉ូម៉េដភ្នំពេញ
• មន្ទីរពិសោធន៍សុភមង្គល
• មន្ទីរពិសោធន៍ស៊ីធីស្កេន
• មន្ទីរពិសោធន៍សុភមង្គលឡាប
• វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ

មន្ទីរពេទ្យ

• មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា នៅជិតវត្តភ្នំ
• មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទី២
• មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទី៣ នៅជិតព្រះបរមរាជវាំង
• មន្ទីរពេទ្យជោរៃភ្នំពេញ នៅច្បារអំពៅ
• មន្ទីពេទ្យប៉ាស៊ីហ្វិកភ្នំពេញ
• មន្ទីរពេទ្យ​រ៉ូយ៉ាល់​ភ្នំពេញ ទឹកថ្លា
• មន្ទីរពេទ្យរ៉ូយាល់រតនៈ រង្វង់មូលទួលគោក
• មន្ទីរពេទ្យវិសាលសុខ
• មន្ទីរពេទ្យ​សែន​សុខ
• មន្ទីរពេទ្យស្ត្រី​នគរ​ទេព

មន្ទីរពហុព្យាបាល

• ប៉ូលីគ្លីនិកម៉ៅសារី
• មន្ទីរពហុព្យាបាលចិន្ដា
• មន្ទីរពហុព្យាបាលណារិទ្ធ
• មន្ទីរពហុព្យាបាលហុងអ៊ីន
• មន្ទីរពហុព្យាបាលហ្វឹសគ្លីនិក
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពចោមចៅ
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពដេអិន
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពរតនៈវិសាល
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិង​សម្ភពវិបុលសុខ
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពសុក្រិត
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពសុខលាភមេត្រី
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ភពសុវណ្ណារ៉ា
• មន្ទីរពហុព្យាបាលនិងសម្ពពអង្គរធំ
• មន្ទីរពហុព្យាបាលហ៊្សីនហ៊្សីន
• មន្ទីរពហុព្យាបាល​សៀនតាយ

មន្ទីរព្យាបាល

• គ្លីនិក215ភ្នំពេញ
• គ្លីនិក​កែសម្ផស្ស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង
• គ្លីនិក​ខាង​ហ៊ួ​រ​
• គ្លីនិក​គឹម​សុង
• គ្លីនិក​ដំបូន្មាន​ប្រចាំថ្ងៃ
• គ្លីនិក​ឃឹម​រ៉ានី
• គ្លីនិក​ចិន​នៅ​ភ្នំពេញ
• គ្លីនិក​ចោមចៅ
• គ្លីនិកណាហ្គា
• គ្លីនិក​ធ្មេញ​អ៊ឹងហួត
• គ្លីនិក​ធ្មេញឡាយរ៉ាវី
• គ្លីនិកព្រីនសេស
• គ្លីនិក​ព្យាបាល​ដោយ​ចលនាភ្នំពេញ
• គ្លីនិក​ព្យាបាល​ភ្នែកភ្នំពេញ
• គ្លីនិក​មេគង្គ
• គ្លីនិករ៉ាក់ចាក់អង្រែក្រោម
• គ្លីនិករ៉ាក់ទឹកថ្លា
• គ្លីនិករ៉ាក់ភ្នំពេញ១
• គ្លីនិករ៉ាក់ភ្នំពេញ២
• គ្លីនិករ៉ាចសំអុល
• គ្លីនិកលីស្រីវីណា
• គ្លីនិកវុឌ្ឍីស័ក្តិ
• គ្លីនិក​វេជ្ជ​បុត្រ
• គ្លីនិក​សម្ភព​សូ​រិ​យា
• គ្លីនិក​សិង្ហបុរី MW Medical]
• គ្លីនិក​សុខភាព​សង្គម
• គ្លីនិក​សើស្បែកភ្នំពេញ
• គ្លីនិកសៀង​ហៃ
• គ្លីនិក​ឯកជន​មនោ​រម្យ
• គ្លីនិក​ឯកជនសួគ៌ា​
• គ្លីនិក​ឯកជន​ហំ​សម្បត្តិ​
• មន្ទីរព្យាបាលខាយរ៉ូព្រែកធីក
• មន្ទីរព្យាបាលនិងថែរក្សាស្បែកដឺរម៉ាឃែរ
• មន្ទីរព្យាបាលធ្មេញខ្មែរ
• មន្ទីរព្យាបាល​ធ្មេញដួងវណ្ណា
• មន្ទីរព្យាបាល​ធ្មេញដួង​សិទ្ធិ
• មន្ទីរព្យាបាលធ្មេញប៉ាស៊ីហ្វិក
• មន្ទីរព្យាបាល​​ធ្មេញ​បស្ចិម
• មន្ទីរព្យាបាល​ធ្មេញស៊ិនហ្វេត
• មន្ទីរព្យាបាលធ្មេញអន្តរជាតិ
• មន្ទីរព្យាបាលនិងសម្ភពឥន្ត្រទេវី
• មន្ទីរព្យាបាលនិងសម្ភពអ៊ុំសារ៉ន
• មន្ទីរម​ព្យាបាល​សុខភាព​រ៉ាក់
• មន្ទីរព្យាបាលអប្សារាភ្នំពេញ
• រ៉ាម៉ាប៉ូលីគ្លីនិក
• សុភាគ្លីនិកនិងសម្ពព

មជ្ឈមណ្ឌល

• មជ្ឈមណ្ឌល​កែ​សម្ផស្ស​ឌែម៉ូ​គ្លីនិក
• មជ្ឍមណ្ឌលវ៉ាក់សាំងអប្បរាភ្នំពេញគ្លី

បន្ទប់ពិគ្រោះ និង ព្យាបាលជំងឺ

• បន្ទប់ពិគ្រោះ​ជំងឺតាន់តឹកស្រេង
• បន្ទប់ពិគ្រោះនិងព្យាបាលជំងឺកុមារឈប៊ុនណា
• បន្ទប់ពិគ្រោះនិងព្យាបាលជំងឺមាត់ធ្មេញថៃសុខបញ្ញា
• បន្ទប់ពិគ្រោះនិងព្យាបាលជំងឺវេជ្ជបណ្ឌិតចាន់ងី
• បន្ទប់ពិគ្រោះពិនិត្យព្យាបាលជំងឺសនស៊ីថា
• បន្ទប់ពិគ្រោះព្យាបាលជំងឺសុខទៀង
• បន្ទប់ពិគ្រោះនិងព្យាបាលជំងឺសុខសាន្ដ
• បន្ទប់ពិគ្រោះនិងព្យាបាលជំងឺសើស្បែក
• បន្ទប់ពិគ្រោះ​និងព្យាបាលជំងឺ​អ៊ុន​វុទ្ធី

ឱសថស្ថាន

• ឱសថស្ថានឌីយ៉ាម៉ង់
• ឱសថស្ថានចេនឡា
• ឱសថស្ថានបញ្ញាមហោសថ
• ឱសថស្ថានបាយ័ន
• ឱសថស្ថាន​​​ប៉ាស៊ីហ្វ្រិក​ភាគ​ខាងលិច
• ឱសថស្ថានបូផលើ
• ឱសថស្ថានបូព្រី
• ឱសថស្ថានផ្សារតាប៉ាង
• ឱសថស្ថានព្រំចន្ថា
• ឱសថស្ថានភ្នំពេញ
• ឱសថស្ថានមយូរ៉ា
• ឱសថស្ថាន​ម៉ា​រី​ណា
• ឱសថស្ថានវិមានស័ក្ខសិទ្ធ
• ឱសថស្ថានវេស្ទើន
• ឱសថស្ថានសិរី​នាថ
• ឱសថស្ថានសុផាន់ណា
• ឱសថស្ថានហេងចំរើន
• ឱសថស្ថានហ្វាម៉ាតខ្មែរ-សូវៀត
• ឱសថស្ថានហ្វាម៉ាតនរោត្តម
• ឱសថស្ថានអង្គរគីម
• ឱសថស្ថាន MedCare
• ឱសថស្ថាន​រង​ 9​កប​ 9​ខ​ប​

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

កម្ពុជា មានការលេងកីឡាជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ ឥឡូវនេះកម្ពុជាកំពុងតែរឹតបន្តឹងនិងបង្កើនវិស័យកីឡាបន្ថែមទៀត។ កីឡាដែលមានការពេញនិយមមាន កីឡាបាល់ទាត់ ហើយនិង កីឡាសិល្បៈប្រយុទ្ឋដូចជា ល្បុក្កតោ ប្រដាល់សេរី (ក្បាច់គុណប្រដាល់សព្វថ្ងៃ)ហើយនិង កីឡាចំបាប់តាមបែបប្រពៃណី] ប្រជាជនខ្មែរហាត់ក្បាច់ប្រយុទ្ឋទាំងនេះទុកជាគ្រឿងការពារខ្លួន និងដើម្បីសុខភាព។

ទីកន្លែងជួបជុំដែលសំខាន់ជាងគេគឺនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក ដែលមានចំណុះប្រជាជនអាចចូលទស្សនាបាន៥ម៉ឺននាក់ ទោះបីជាប្រទេសនេះមិនដែលបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះល្បែងអូឡាំពិកក៏ដោយ។ ពហុកីឡាដ្ឋាននេះ បានកសាងឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៦៤។ វាក៏ជាកន្លែងហ្វឹកហាត់សម្រាប់ក្រុមកីឡាករបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកម្ពុជាផងដែរ និងជាទីប្រកួតជម្រើសជើងឯក (Cambodian Premier League)។

នៅពេលបញ្ចប់ការសាងសង់ កីឡាដ្ឋាននេះធ្លាប់ជាកីឡាដ្ឋានមួយក្នុងចំណោមកីឡាដ្ឋានធំបំផុតនៅអាស៊ី។ សព្វថ្ងៃនេះវាគឺជាកីឡាដ្ឋានធំបំផុតទី៦នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ល្បែងបាល់ទះ បាល់បោះ និង តៃក្វាន់ដូ ជាញឹកញាប់បានទទួលជាម្ចាស់ផ្ទះនៅកីឡាដ្ឋាននេះ។

មជ្ឈមណ្ឌលកីឡាជាតិកម្ពុជាល្បីល្បាញដោយសារការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះលើការប្រកួតហែលទឹក ប្រដាល់ និង បាល់ទះ។ ក្លិបបាល់ទាត់ក្នុងស្រុកគួរឱ្យកត់សំគាល់រួមមាន ក្លឹបបាល់ទាត់ភ្នំពេញក្រោន ក្លិបបាល់ទាត់ណាហ្គាវើល ក្លឹបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង​ និងក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

កន្លែងដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍នៅទីក្រុងភ្នំពេញរួមមាន ព្រះបរមរាជវាំង ផ្សារធំថ្មី ព្រះវិហារព្រះកែវមរកត សារមន្ទីរជាតិ វិមានឯករាជ្យ វិមានមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម សារមន្ទីរទួលស្លែង វត្តភ្នំ និង វាលពិឃាតជើងឯកនៅជាយក្រុងភ្នំពេញ។

ព្រះបរមរាជវាំងគឺជាអគារមួយក្នុងចំណោមអគារជាច្រើនដែលស្ថិតនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៦។ ព្រះបរមរាជវាំងត្រូវបានរុះរើសាងសង់សាជាថ្មីដោយព្រះបាទនរោត្តម។

វត្តភ្នំគឺជាវត្តប្រវត្តិសាស្ដ្រមួយដ៏មានសារៈសំខាន់ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ កសាងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៣៧៣ មានកំពស់២៧ម៉ែត្រ ជាវត្តខ្ពស់ជាងគេក្នុងចំណោមវត្តទាំងប៉ុន្មាននៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ វាបានសាងសង់ឡើងដោយកម្លាំងសាមគ្គីដែលដឹកនាំដោយស្ដ្រីមេម៉ាយដែលមានទ្រព្យស្តុកស្តមម្នាក់ គឺ ដូនជីពេញ ដើម្បីតម្កល់ព្រះពុទ្ធរូប៥អង្គ ដែលត្រូវបានទឹកជំនន់ហូរនាំមកតាម​ដើមគគីរធំមួយ មកទើរនៅត្រង់តំបន់ចតុមុខនេះឯង។

សំណង់ចាស់បំផុតគឺវត្តភ្នំចាប់ពីថ្ងៃស្ថាបនាក្រុងនេះ ដែលបានសាងសង់នៅឆ្នាំ ១៣៧៣។ ការទាក់ទាញទេសចរណ៍សំខាន់បំផុតគឺព្រះបរមរាជវាំងដែលមានព្រះវិហារព្រះកែវ និងសារមន្ទីរជាតិ បានសាងសង់នៅកំឡុងសម័យអាណានិគមបារាំងនៅចុងសតវត្សទី១៩ក្នុងរចនាបថខ្មែរបុរាណ ហើយទទួលនូវការប្រមូលផ្ដុំវត្ថុបុរាណខ្មែរជាច្រើន។ វិមានឯករាជ្យ ទោះបីចាប់ពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៥០ក៏ដោយ ក៏វាត្រូវបានសាងសង់ឡើងក្នុងរចនាបថខ្មែរបុរាណដដែល។

ពួកបារាំង ដែលជាម្ចាស់អាណានិគមចាប់ពីសតវត្សទី ១៩ ដល់ ទសវត្សឆ្នាំ ១៩៤០ ក៏បានបន្សល់ទុកទីសំគាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ជាមួយភូមិគ្រឹះអាណានិគមផ្សេងៗ ព្រះវិហារបារាំង មហាវិថី និង ផ្សារសិល្បៈតែង ផ្សារធំថ្មី។ ទីសំគាល់ដែននៃសម័យអាណានិគមគឺសណ្ឋាគារឡឺរ៉ូយ៉ាល់។

ចាប់ផ្ដើមជាមួយឯករាជ្យពីពួកបារាំងនៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៥០ និង បន្តរហូតដល់សម័យខ្មែរក្រហមនៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៧០ ភ្នំពេញបានរងនូវការលូតលាស់យ៉ាងសម្បើមជាទីក្រុងធានីនៃប្រទេសឯករាជ្យថ្មីមួយ។ ព្រះបាទ សីហនុបានយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីបង្ហាញរចនាបថថ្មីនៃស្ថាបត្យកម្ម និងដោយហេតុធ្វើឱ្យរឹងមាំនូវដំណើរការកសាងជាតិ។ យុគមាសនៃស្ថាបត្យកម្មថ្មីបានបញ្ចប់ រួមជាមួយនិងគម្រោងផ្សេងៗនិង ស្ថាបត្យករខ្មែរវ័យក្មេង ជារឿយៗបានរៀនសូត្រនៅបារាំង ដែលមានឱកាសដើម្បីរចនានិងសាងសង់។ ចលនាថ្មីនេះត្រូវបានគេហៅថា ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរថ្មី និង ជារឿយៗត្រូវបានធ្វើឱ្យមានចរិកលក្ខណៈដោយសារការរំលាយចូលគ្នានៃប៉ោហូស ស្ថាបត្យកម្មក្រោយសម័យទំនើបអឺរ៉ុប និង ធាតុបុរាណពីសម័យអង្គរ។ ស្ថាបត្យករដែលលេចធ្លោបំផុតគឺលោកវណ្ណ-ម៉ូលីវណ្ណ ដែលត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាស្ថាបត្យករជាតិដោយព្រះមហាក្សត្រផ្ទាល់នៅឆ្នាំ១៩៥៦។ លោកម៉ូលីវណ្ណបានបង្កើតអគារទីសំគាល់ដែនដូចជារោងមហោស្រពជាតិព្រះសុរាម្រិត និង អគារគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ ស្ថាបត្យករដទៃៗទៀតបានជួយសាងសង់សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទដែលស្ថាបនាថ្មី វិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស និង មជ្ឈមណ្ឌលកីឡាជាតិ។ រួមជាមួយកំណើននៃថ្នាក់លើនិងកណ្ដាលរបស់សហគ្រិន ជាយក្រុងថ្មីៗត្រូវបានសាងសង់នៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៥០ និង ៦០។

ទោះបីជាសំណង់អគារទាំងនោះបាននៅសេសសល់នៅសម័យខ្មែរក្រហម និង សម័យសង្គ្រាមរដ្ឋប្បវេណីក៏ដោយ ក៏បច្ចុប្បន្ននេះ អគារទាំងនោះស្ថិតនៅក្រោមការគំរាមកំហែង ដោយសារតែការអភិវឌ្ឍខាងសេដ្ឋកិច្ចនិងបរិកប្បហិរញ្ញវត្ថុដដែល។ ភូមិគ្រឹះ និង សួនច្បារពីសម័យនោះកំពុងត្រូវបានបំផ្លាញ និង អភិវឌ្ឍឡើងវិញដើម្បីបង្កើតកន្លែងសម្រាប់សំណង់ធំៗ។ ទីសំគាល់ដែន មហោស្រពជាតិដោយលោកម៉ូលីវណ្ណត្រូវបានវាយរំលំនៅឆ្នាំ ២០០៨។ចលនាមួយកំពុងងើបឡើងនៅកម្ពុជាដើម្បីថែរក្សាឱ្យគង់វង្សនូវកេរដំណែលសម័យនិយមនេះ។ ភូមិគ្រឹះចាស់ៗជួនកាលកំពុងត្រូវបានគេប្រែទៅជាសណ្ឋាគារហាង ដូចជា ខ្នើយបាំងឆ័ត្រ។

វិមាន និងទីរំលឹកដល់ការប្រល័យពូជសាសន៍កំឡុងសម័យខ្មែរក្រហមនៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៧០ គឺសារមន្ទីរប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង (អតីតវិទ្យាល័យមួយបានប្រើជាជំរុំប្រមូលផ្ដុំ) និង នៅជាយក្រុងនៃទីក្រុងនេះ មជ្ឈមណ្ឌលប្រល័យពូជសាសន៍ជើងឯក។ វិមានមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមត្រូវបានប្រគល់ឱ្យដោយពួកកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ជានិមិត្តរូបនៃមិត្តភាពខ្មែរ-យួនកំឡុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ដែលបន្តបន្ទាប់ពីការរំដោះកម្ពុជាពីរបបខ្មែរក្រហម។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

រាជធានីភ្នំពេញ គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៧ មានវត្តអារាមពុទ្ធសាសនាចំនួន ១៤៩ វត្ត និងព្រះសង្ឃជាង ៩ពាន់ អង្គ។

វត្តអារាមនានាមាន:

• វត្តឧណ្ណាលោម
• វត្តបទុមវតី
• វត្តសារាវ័ន្តតេជោ
• វត្តលង្កា
• វត្តស្វាយពពែ
• វត្តពោធិយារាម ហោវត្តចាស់
• វត្តប្រយូវង្ស
• វត្តថាន់
• វត្តភ្នំ
• វត្តមង្គលវ័ន ហៅវត្តស្វាយដង្គុំ
• វត្តស្រះចក
• វត្តព្រះពុទ្ធឃោសាចារ្យ
• វត្តទួលសង្កែ
• វត្តមហាមន្ត្រី
• វត្តសំពៅមាស
• វត្តព្រះធម្មត្រ័យ
• វត្តឧត្តរាវត្តី
• វត្តអង្គត្រគៀត
• វត្តទួលសន្តិវ័ន
• វត្តសំរោងអណ្ដែត
• វត្តញាណរង្សី
• វត្តនាគវ័ន
• វត្តព្រែកតាគង់
• វត្តវារិន្ទ ហៅវត្តព្រែកលៀប
• វត្តពោធិព្រឹក្ស
• វត្តបុទុមគង្គា
• វត្តអម្ពផល
• វត្តពោធិព្រះឥន្ទ
• វត្តឥន្ធពិសី
• វត្តឧទុម្ពរ
• វត្តបុទុមពិសី ហៅវត្តល្វាលើ
• វត្តក្រពុំពេជ្រ
• វត្តសាមគ្គីក្បាលកោះ
• វត្តមង្គលសិរីគៀនឃ្លាំង
• វត្តសំពៅត្រៃល័ក្ស
• វត្តប្រជុំសាគរ
• វត្តសុវណ្ណបទុម
• វត្តសូរិយាពោធិមាស
• វត្តព្រះពុទ្ធមានបុណ្យ
• វត្តទឹកថ្លា
• វត្តវង្គដបូរី
• វត្តទួលទំពូង
• វត្តកោះ
• វត្តចង្ក្រានតាព្រហ្ម ស្ទឹងមានជ័យ
• វត្តកំសាន្ត
• វត្តសន្សំកុសល
• វត្តសំពោងផលអណ្ដែត
• វត្តច្បារអំពៅ
• វត្តនិគ្រោធវ័ន គល់ទទឹង
• វត្តនន្ទមុនី
• វត្តជោតរតនសិលា កោះនរា
• វត្តយសសុវណ្ណរាម ហៅវត្តឫស្សីស្រស់
• វត្តអង្គពោធិញាណ
• វត្តដំបូកខ្ពស់
• វត្តនិរោធរង្សី
• វត្តប្រជុំវង្ស
• វត្តសំបួរមាស
• វត្តក្ដីតាកុយ
• វត្តចាក់អង្រែក្រោម
• វត្តអង្គតាមិញ
• វត្តធុតុង្គ ចំការដូង
• វត្តពោធិចិនតុង
• វត្តវាលស្បូវ
• វត្តជើងឯក
• វត្តតាំងកសាងខាងត្បូង
• វត្តតាំងកសាងខាងត្បូង
• វត្តបញ្ចកែវមន្នី ឫស្សីសាញ
• វត្តគោត្តមរង្សី ហៅវត្តគោកបញ្ជាន់
• វត្តព្រែកឯង
• វត្តទួលសុភាឃួន
• វត្តកំពែង
• វត្តព្រះធម្មត្រ័យ
• វត្តជ្រោយអំពិល
• វត្តក្រាំងធ្នង់
• វត្តមជ្ឈឹមវ័ន្ត
• វត្តខេមរបុណ្ណារាម ហៅវត្តថ្មី
• វត្តសុវណ្ណីមន្នីវង្ស
• វត្តចំពុះក្អែក
• វត្តហារាម
• វត្តជុំ
• វត្តព្រៃស្ពឺ
• វត្តចំប៉ា
• វត្តជ្រោយបុទុម ហៅវត្តព្រែកជ្រៃ
• វត្តជម្ពូវ័ន
• វត្តតិក្ខប្បញ្ញោ
• វត្តឈូកវ៉ា
• វត្តត្រពាំងឈូក
• វត្តព្រះច័ន្ទរង្សី
• វត្តអង្គមេត្រី
• វត្តគោកអំពិល
• វត្តត្រពាំងសាលា
• វត្តព្រែកព្នៅ
• វត្តកប់ស្រូវ
• វត្តមុន្នីប្រសិទ្ធិវង្ស
• វត្តគៀនស្វាយក្នុង
• វត្តចំការខ្សាច់
• វត្តអង្គចំប៉ា មានឫទ្ធិ អង្គសំរិទ្ធិមានជ័យ ហៅវត្តទួលអង្គក្រពើ
• វត្តព្រែកថ្លឹង
• វត្តកំពង់ក្តុល
• វត្តអញ្ចាញថ្មី
• វត្តជន្លង់ម្លូ
• វត្តព្រៃវែង
• វត្តកំបូល
• វត្តធម្មវិបស្សនារាម ហៅវត្តតាភេម
• វត្តព្រះធាតុ
• វត្តគោកខ្សាច់
• វត្តទ័ពចំបក់មាស
• វត្តអង្គសិរីសួស្ដី
• វត្តភ្នៀតសិម្ពលី
• វត្តស្វាយផ្អែម
• វត្តស្លែង
• វត្តសុវណ្ណរាសីរតនារាម ហៅវត្តសំរោងកណ្ដាល
• វត្តស្ងួនពេជ្រ
• វត្តប្រាសាទ
• វត្តសំរោងខាងជើង
• វត្តសុវណ្ណអម្ពារស្វាយមាស
• វត្តគ្រួស
• វត្តអង្គរកា
• វត្តបឹងប្រីយ៍
• វត្តព្រៃរមាស
• វត្តអង្គបឹងចក
• វត្តអង្គមុនី
• វត្តទ្រនុំជ្រឹង
• …

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

ភ្នំពេញក៏មានគ្រាមភាសាខ្មែរផ្ទាល់ខ្លួនដែរ។ ពួកអ្នកនិយាយគ្រាមភាសាភ្នំពេញជារឿយៗ កាត់សំឡេងព្យាង្គមួយចំនួន ដែលគេហៅថាគ្រាមភាសាកម្ជិល។ ភ្នំពេញត្រូវបានគេស្គាល់ដោយសារតែឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនលើស្ថាបត្យកម្មខ្មែរថ្មី។ ទីក្រុងនេះគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច និង វប្បធម៌នៃកម្ពុជា។

សារមន្ទីរដែលមានការទស្សនាច្រើនបំផុតពីរនៅទីក្រុងនេះគឺសារមន្ទីរជាតិ ដែលគឺជាសារមន្ទីរប្រវត្តិសាស្ត្រនិងបុរាណវត្ថុឈានមុខគេរបស់ប្រទេសនេះ និង សារមន្ទីរប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង អតីតគុកមួយរបស់ខ្មែរក្រហម។

ចូលឆ្នាំថ្មី ១០–១២​កើត​ ខែចេត្រ

នៅក្នុងពេលនេះ ភ្នំពេញប្រារព្ធចូលឆ្នាំខ្មែរ ជាឱកាសមួយពេញនិយមកើនឡើងជាមួយពួកទេសចរ។ កំឡុងពេលក្ដៅហែងបំផុតប្រចាំឆ្នាំជាធម្មតា ទឹកត្រូវបានគេជះជុំវិញដែលបន្ថែមទៅក្នុងបរិយាកាសពិធីបុណ្យ រួមជាមួយការរាំរែកនិងតន្ត្រី។ កាលបរិច្ឆេទជាក់លាក់ប្រែប្រួលពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែការឈប់សម្រាកបន្តយ៉ាងហោចណាស់ក៏បីថ្ងៃដែរ។ ពិធីបុណ្យនេះកត់សំគាល់ការបើកឆ្នាំផ្អែកលើប្រតិទិនខ្មែរបុរាណ និង ក៏កត់សំគាល់ការបញ្ចប់នៃការប្រមូលផលនៅឆ្នាំចាស់។

បុណ្យអុំទូក ១៤កើត–១រោច ខែកត្ដិក

បុណ្យប្រចាំឆ្នាំធំបំផុតនៅភ្នំពេញ ការប្រមូលផ្ដុំយ៉ាងរស់រវើកនេះប្រារព្ធដោយការហូរបញ្ច្រាសនៃទន្លេសាប។ ថ្ងៃឈប់សម្រាកដំណើរការរយៈពេលបីថ្ងៃ ពេលនោះមនុស្សម្នាជន់ជោរទៅក្នុងទីក្រុងដើម្បីចូលរួមសប្បាយនឹងកាំជ្រួច ការប្រណាំងទូកចម្រុះពណ៌ ការប្រគំតន្ត្រីផ្ទាល់ ញ៉ាំអី និង ចូលរួមពិធីបុណ្យ។ ការប្រណាំងទូកនេះកំណត់កាលត្រឡប់ទៅសម័យបុរាណដែលកត់សំគាល់អំពីកម្លាំងកងទ័ពជើងទឹកខ្មែរនាសម័យអាណាចក្រខ្មែរ។

នៅថ្ងៃ ២២ វិច្ឆិកា ២០១០ យ៉ាងហោចណាស់ប្រជាជន៣៤៨នាក់ត្រូវបានសង្កត់ជាន់គ្នាស្លាប់នៅក្នុងការរត់ជាន់គ្នាលើស្ពាននៅក្នុងពិធីបុណ្យនេះ។

ភ្ជុំបិណ្ឌ ១៤រោជ​ ខែភទ្របទ– ១កើត ខែអស្សុជ

ភ្ជុំបិណ្ឌគឺជាទិដ្ឋភាពសំខាន់ណាស់នៃវប្បធម៌ខ្មែរ។ វាមានន័យថា ការជួបជុំគ្នា រឺ តាមន័យបាលីថា ការប្រជុំដុំបាយ ដើម្បីធ្វើចង្ហាន់ និង ក៏ជាពេលវេលានៃការជួបជុំគ្នាឡើងវិញ ការរំលឹក បង្ហាញនូវក្ដីស្រលាញ់អាឡោះអាល័យ និង ការដឹងគុណដល់ដូនតារបស់ខ្លួន។ ដោយប្រគេនចង្ហាន់ និងបញ្ជូន អំពើល្អទៅកាន់ដូនតាដែលទំនងជាជាប់នៅស្ថានប្រែត ញាតិសណ្ដានដែលកំពុងរស់ជួយរំដោះទុកវេទនាពួកលោក និង នាំផ្លូវដូនតាទៅវិលចាប់ជាតិសាជាថ្មី។

វិសាខបូជា ១៥កើត ខែពិសាខ

វិសាខបូជាគឺជាថ្ងៃឈប់សម្រាកប្រចាំឆ្នាំដែលបានកាន់តាមប្រពៃណីដោយពួកពុទ្ធសាសនិកនៅកម្ពុជា។ ជួនកាលហៅក្រៅផ្លូវការថា ថ្ងៃប្រសូត្ររបស់ព្រះពុទ្ធ វាជាក់ស្ដែងរួមមាន ថ្ងៃប្រសូត្រ ថ្ងៃត្រាស់ដឹង និង ថ្ងៃបរិនិព្វានរបស់ព្រះពុទ្ធគោតម។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានសាលារៀន វិទ្យាស្ថាន និង សាកលវិទ្យាល័យ ជាច្រើនសម្រាប់បំពេញ​តម្រូវការដល់សិស្សានុសិស្សដែលបានបញ្ចប់ថ្នាក់សិក្សា​នៅថ្នាក់​ទុតិយភូមិ រឺ មធ្យមសិក្សា ហើយពួកគេអាចបន្តចូលរៀននៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាបានដូចជានៅ សកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ និង ឯកជន។ សកលវិទ្យាល័យទាំងនោះ​មាន​មុខវិជ្ជាជាច្រើនដូចជា: អក្សរសាស្ដ្រអង់គ្លេស ព័ត៌មានវិទ្យា គ្រប់គ្រង គណនេយ្យ វិស្វករសំណង់ គ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារ មគ្គុទេសន៍ អស្យាណូវិទ្យា។ល។ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ១៩៦០ មកម៉្លេះ។ សព្វថ្ងៃមានសិស្ស៥ពាន់នាក់ និង មានសាស្ត្រាចារ្យ ២០០នាក់​។ នេះជាមោទនភាពមួយរបស់ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសាកលវិទ្យាល័យធំបែបនេះ ហើយការអប់រំប្រកបដោយភាពស្វាហាប់និងម៉ត់ចត់ ធ្វើអោយ និសិ្សតបន្ទាប់ពីបាន បញ្ចប់ថ្នាក់មានសម្ថតភាព ក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើ និងប្រកួតប្រជែងដើម្បីមាន អនាគតល្អក្នុងសង្គមជាតិ និង ជួយដល់ប្រទេសជាតិ។ អគារសាងសង់ឡើងនៅសម័យអាណានិគមបារាំងនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។​ ហើយនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះវិស័យអបរំកំពុងមានការរីកចម្រើនឡើងជាលំដាប់ដោយសារតែការសិក្សារអបរំពីសំណាក់លោកគ្រូអ្នកគ្រូដែលមានបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំទើបធ្វើអោយការសិក្សារអប់រំរបស់មនុស្សសម័យបច្ចុប្បន្នមានការចេះដឹងច្រើនហើយទើបធ្វើអោយប្រទេសជាតិមានការរីកចម្រើនឡើងជាលំដាប់។ហើយនៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៦ កំណើនការចេះដឹងរបស់យុវវ័យនៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានានាមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ។

• សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល ឬ École Royale d’Administration (ERA)។
• សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (ស.ភ.ភ.ភ. រឺ RUPP) ឬ L’université Royale de Phnom Penh (URPP) គឺជាស្ថាប័នអប់រំជាន់ខ្ពស់ធំ និងចំណាស់បំផុតនៅកម្ពុជា។ កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ សាកលវិទ្យាល័យនេះមាននិស្សិតជាង ១០ ០០០ នាក់ ទូទាំងបរិវេណសាកលវិទ្យាល័យបី និងផ្ដល់នូវវគ្គសិក្សាគុណភាពខ្ពស់ទូលំទូលាយក្នុងមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រ មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និង មនុស្សសាស្ត្រ និង វិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស (វ.ភ.ប. រឺ IFL)។ មានស្ថាប័នអប់រំជាន់ខ្ពស់ប្រហែលហាសិបនៅកម្ពុជា ភាគច្រើនក្នុងនោះគ្មានបរិវេណទីធ្លាទេ។ ការបរិច្ចាគអន្តរជាតិជាច្រើន ដូចជា ថ្ងៃថ្មី កម្ពុជា ចាត់ចែងសុខូបត្ថម្ភវត្ថុ ខាងអប់រំឯករាជ្យជាការបន្ថែមដល់សាលាសាធារណៈសម្រាប់សិស្សនិស្សិត។
• សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច (ស.ភ.ន.ស. រឺ RULE) រឺ L’université Royale de Droit et Science Economique (URDSE)
• សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ (ស.ភ.វ.ស. រឺ RUFA) ឬ L’université Royale des Beaux Art (URBA)
• សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម (ស.ភ.ក. រឺ RUA) រឺ L’université Royale d’Agriculture (URA)
• សាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង (ស.ជ.គ. រឺ NUM)
• វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា (វ.ប.ក. រឺ ITC) រឺ Institut de Technologie du Cambodge
• វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃ ១២ ឧសភា ១៩៣០ និងក៏ជាស្ថាប័នពុទ្ធសាសនាបណ្ឌិត្យរបស់រដ្ឋដ៏សំខាន់នៅកម្ពុជា។

គ្រឹះស្ថានមធ្យមសិក្សា

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

សព្វថ្ងៃនេះទីផ្សារគឺមានការពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងចំពោះភ្ញៀវទេសចរណ៍កម្ពុជា ស្ទើរតែគ្រប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ទាំងអស់​ដែលបានចូលមកទស្សនាទីក្រុងភ្នំពេញ​គឺពួកគេទាំងនោះ​ចូលចិត្ត ទៅផ្សារ មើលភាពខុសប្លែកគ្នានៃផលិតផលដែលមានលក់នៅក្នុងផ្សារ។ ផ្សារធំថ្មីមានលក់ដូចជា មាស ប្រាក់ គ្រឿងអលង្ការ គ្រឿងចំលាក់ សម្លៀកបំពាក់ នាឡិកា ផ្កា អាហារ ស្បែកជើង។ល។ ដែលអាចទាក់ទាញភ្ញៀវគ្រប់ទិសទីទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ។

ផ្សារបច្ចុប្បន្ន៖ ផ្សារកណ្ដាល|កណ្ដាល ផ្សារកសិផលជ្រោយចង្វា​ ផ្សារកាណាឌីយ៉ា ផ្សារកាណាស៊ីធី ផ្សារកាប់គោ ផ្សារកំបូល ផ្សារកំពង់កន្ទួត ផ្សារកោះដាច់ ផ្សារដើមថ្កូវ ផ្សារក្រាំងពង្រ ផ្សារគីឡូម៉ែត្រលេខ៦ថ្មី ផ្សារគីឡូម៉ែត្រលេខ៧ ផ្សារគីឡូលេខ៤ ផ្សារឃ្លាំងរំសេវ ផ្សារចាក់អង្រែ ផ្សារចាស់ ផ្សារចុងព្រែក ផ្សារចោមចៅ ផ្សារចំការដូង ផ្សារច្បារអំពៅ ផ្សារច្រាំងចំរេះ ផ្សារឆេកូ ផ្សារជម្ពូវ័ន្ត ផ្សារជ័យជំនះ ផ្សារញ៉ែ ផ្សារដីហុយ ផ្សារដេប៉ូ ផ្សារដំបូលខៀវ ផ្សារដើមគ ផ្សារដើមអម្ពិល ផ្សារឌុយម៉ិច ផ្សារតាប៉ាង ផ្សារតូច ផ្សារតូចថ្មី ផ្សារតាង៉ូវថ្មី ផ្សារតាំងកសាងថ្មី ផ្សារត្រពាំងឈូក ផ្សារត្រពាំងថ្លឹង ផ្សារត្រពាំងពោធិ៍ ផ្សារត្រពាំងអញ្ចាញ ផ្សារទំនើបថៃហួត ផ្សារថ្នល់បត់បត ផ្សារទឹកថ្លា ផ្សារទួលកី ផ្សារទួលគោក ផ្សារទួលទំពូង ផ្សារទួលពង្រ ផ្សារទួលសង្កែថ្មី ផ្សារទួលសំបូរ ផ្សារទំនប់ ផ្សារទំនប់ថ្មី ផ្សារទ្រា ផ្សារធំថ្មី ផ្សារនាគមាស ផ្សារទំនើបបាយ័ន ផ្សារទំនើបប៉ារ៉ាហ្គន ផ្សារបឹងឈូក ផ្សារឈូកមាស ផ្សារបឹងកេងកង ផ្សារបឹងត្របែក ផ្សារទំនើបបឹងត្របែកផ្លាហ្សា ផ្សារបឹងប៉ាយ៉ាប ផ្សារបឹងទំពុន ផ្សារបឹងព្រលិត ផ្សារបឹងសាឡាងថ្មី ផ្សារប៊ុណ្ណាផ្លាហ្សា ផ្សារបុរីចោមចៅ ផ្សារបុរីតាំងកសាង ផ្សារបុរីពិភពថ្មី ផ្សារប៉េសេ ផ្សារទំនើបផាកវ៉េ ផ្សារទំនើបផេនសល (ចតុមុខ) ផ្សារទំនើបផេនសល(បឹងកក) ផ្សារទំនើបផេនសល(មាត់ទន្លេ) ផ្សារពោធិ៍ចិនតុង ផ្សារព្រែកព្នៅ ផ្សារព្រែកព្នៅផ្លាហ្សា ផ្សារព្រែកលៀប ផ្សារព្រែកលៀបថ្មី ផ្សារព្រែកឯង ផ្សារព្រៃទា ផ្សារភូមិអណ្ដូង ផ្សារមាន់អាំង ផ្សាររតនាផ្លាហ្សា ផ្សាររន្ទះបាញ់ ផ្សាររាត្រី ផ្សារលឹមឈាងហាក់ ផ្សារលូប្រាំ ផ្សារទំនើបវៀតណាម ផ្សារសឡា ផ្សាររីករាយ ផ្សារសហគមន៍បុរីកីឡា ផ្សារសាមគ្គី ផ្សារសាមគ្គីថ្មី ផ្សារសារឿន-យ៉ាន្នី ផ្សារសិនជូផ្លាហ្សា ផ្សារស៊ីធីម៉ល ផ្សារស៊ីឡឹប ផ្សារកុងទីន័រ ផ្សារទំនើបសុវណ្ណា ផ្សារទំនើបសូរិយា អុីអនម៉ល១ អុីអនម៉ល២ ផ្សារសែនមនោរម្យ ផ្សារសែនសុខ ផ្សារសំណង់១២ ផ្សារសំពៅមាស ស្តង់បុរីកីឡា ផ្សារទំនើបស្ទឹងមានជ័យថ្មី ផ្សារស្វាយប៉ាក ផ្សារហេងប៉េងជ្រី ផ្សារហេងលី ផ្សារហេងលីថ្មី ហ្គោលឌិនសូរិយាម៉ល ផ្សារទំនើបឡាក់គីផ្សារឡាក់ស៊ីធី ផ្សារអូរបែកក្អម ផ្សារអូរឫស្សី ផ្សារអូឡាំពិក ផ្សារឯករាជ្យ១ ផ្សារឯករាជ្យ២ ផ្សារឯករាជ្យ៣] ផ្សារ៧មករា…។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

ស្ថិតនៅចំណុចប្រសព្វគ្នានៃ ទន្លេមេគង្គ ទន្លេបាសាក់ និង ទន្លេសាប។ ភ្នំពេញគឺ ជាទីក្រុងធំនៃប្រទេសកម្ពុជាហើយមានប្រជាជនជាងពីរលាននាក់កំពុងរស់នៅ។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសកម្ពុជា មានការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច មានល្បឿនយឺត ក្នុងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារក្នុងស្រុក និង ប្រទេសនៅលើ សកលលោកដែលមានសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ គឺអាស្រ័យទៅលើ រដ្ឋាភិបាល ការបើកទ្វារអោយប្រទេសផ្សេងៗមកធ្វើវិនិយោគទុនពង្រឹង​​និងពង្រីកផលិតផលក្នុងស្រុក កាត់បន្ថយការនាំចូល និង បង្កើនការនាំចេញច្រើន។ ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជារកការងារអោយប្រជាពលរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលបានកែច្នៃកន្លែងផ្សេងៗអោយក្លាយទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ និងរកចំណូលបានតាមរយៈភ្ញៀវបរទេសដែលចូលមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា។

ភ្នំពេញគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដូចគ្នាដែរ វាក៏ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាផ្នែកដ៏ធំនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ អត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច តួលេខបាន កើនឡើងទ្វេដងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗកន្លងផុតមកនេះ ដែលធ្វើឱ្យមានសន្ទុះឡើងនូវការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅភ្នំពេញ ជាមួយនិង សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន រង្គសាលថ្មីៗ ការផុសផុល និងការសាងសង់លំនៅឯកជនមានការរីកដុះដាលជាច្រើនឡើងជុំវិញទីក្រុង។

សេដ្ឋកិច្ចចំបងពឹងផ្អែកលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មដូចជា កាត់ដេរ ពាណិជ្ជកម្ម និង បណ្ដាសហគ្រាសធុនតូច និង មធ្យម។ ក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំមុននេះ ធុរកិច្ចខាងអចលនទ្រព្យកំពុងបានរីកលូតលាស់យ៉ាងរហ័ស រួមនិងការកើនឡើងយ៉ាងរហ័សនូវតំលៃអចលនទ្រព្យ។ ទេសចរណ៍ ក៏ជាវិស័យរួមចំណែកមួយសំខាន់ក្នុងរាជធានីក៏ដូចជាការបើកមជ្ឈមណ្ឌលទិញឥវ៉ាន់ និង ពាណិជ្ជកម្មកាន់តែច្រើន ដែលធ្វើឱ្យភ្នំពេញ ក្លាយជាកន្លែងមួយក្នុងចំណោមគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់ក្នុងប្រទេសនេះរួមជាមួយ សៀមរាប និង ព្រះសីហនុ។ តាមរយៈ ក្រុមប្រឹក្សាគមនាការនិងទេសចរណ៍ពិភពលោក ទេសចរណ៍បានកើនឡើង ១៧,៥ភាគរយ (២ ០៥៣លានដុល្លារ) នៃផ.ផ.ស.របស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ២០០៩ ឆ្លើយតបនឹង ១៣,៧ ភាគរយនៃការងារសរុប។ មួយក្នុងចំណោមនៃតំបន់ដែលមានប្រជាប្រិយបំផុតនៅភ្នំពេញសំរាប់អ្នកទេសចរណ៍នៅតិរណៈវិថីស៊ីសុវត្ថិ តាមបណ្ដោយទន្លេសាប។ តិរណៈវិថីស៊ីសុវត្ថិជាផ្លូវមួយខ្សែដែលមានប្រវែងជិត ៥ គម សំបូរទៅដោយភោជនីយដ្ឋាន រង្គសាល និង សណ្ឋាគារ។​ការអភិវឌ្ឍក្រុងថ្មី កាំកូស៊ីធី ក្នុងរង្វង់ទឹកប្រាក់ ២.៦ រយកោដិដុល្លារ បំណងគឺលើកកំពស់ទស្សនីយភាពទីក្រុង។ ការិយាល័យកិច្ចការក្រុងនៃរាជធានីភ្នំពេញមានផែនការច្រើនពង្រីក និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីដើម្បីជួយសំរួលទៅនឹងប្រជាជន និង សេដ្ឋកិច្ចកំពុងកើនឡើង។ អគារងើបឡើងខ្ពស់ៗនឹងត្រូវកសាងនៅចំណុចច្រកចូលនៃទីក្រុង និងក្បែរបឹងបួរនិងច្រាំងទន្លេ។ បន្ថែមទៀតនោះ ផ្លូវថ្មីៗ ប្រឡាយ និង ប្រព័ន្ធផ្លូវដែកនឹងត្រូវបានប្រើដើម្បីភ្ជាប់កាំកូស៊ីធីទៅនឹងរាជធានីភ្នំពេញ។​គំរោងដទៃទៀតរួមមាន:

• ហ្គ្រែនដ៍ភ្នំពេញអន្តរជាតិ
• សហបាលាគារដឺខាសសលរ៉ូយ៉ាល់
• សំណង់អគារហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ
• ហ្គោលដ៍ថោវ័រ ៤២ (ឈប់ត្រឹម៣២ជាន់)
• ថោវ័រអូស៊ីអាយស៊ី (OCIC) (៣២ ជាន់)
• រីវ៉ឺផាឡេស
• វឌ្ឍនៈកាប់ពីថលថោវ័រ (៣៨ ជាន់)
• ទីក្រុង អូឡាំព្យា
• មជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មភ្លោះ ថៃ ប៊ុនរ៉ុង

ជាមួយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចផ្ទុះឡើងបានឃើញថាចាប់ផ្ដើមតាំងពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៩០ ហាងថ្មីបានបើកសម្ពោធដូចគ្នានឹងម៉លបែបលោកខាងលិច ដូចជា ផ្សារទំនើបសូរិយា មជ្ឈមណ្ឌលសុវណ្ណា អុីអនម៉ល ធីខេម៉ល ផាសិន ជាដើម។ សិទ្ធិប្រើយីហោអន្តរជាតិពីរក៏បានសម្ពោធឡើងនៅភ្នំពេញដែរ។ ដាយអារីឃ្វិន ក៏បានសម្ពោធឡើងរួចហើយនៅខាងក្នុងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ និង មាន់បំពងកេនទុកគី (KFC) បានសម្ពោធឡើងភោជនីដ្ឋានមួយលើដងមហាវិថីមុនីវង្ស និងមានផែនការបើកសម្ពោធបន្ថែមទៀតឆាប់ៗនេះ។ក្រុមហ៊ុន QSR ដែលបានបើក KFC នៅកម្ពុជាដែលឥឡូវទទួលបានសិទ្ធិប្រើយីហោដើម្បីនាំភីហ្សាហាត់ មកប្រទេសនេះដែរ។ក្រៅពីនោះ អាហារដ្ឋានការ៉េមស្វិនសឹន បានបើកសម្ពោធនៅមជ្ឈមណ្ឌលទិញឥវ៉ាន់សូរិយា។ ហាងកាហ្វេ ស្តារបាក់ បានបើកដំបូងនៅព្រលានអាកាសយាន្តនៅឆ្នាំ ២០១៥ ហើយឥលូវនេះមានចំនួន ៦ កន្លែងហើយ។

អគារកប់មេឃខ្ពស់បំផុតនៅភ្នំពេញគឺ ប៉មវឌ្ឍនៈកាប់ពីថល [២៦] នៅកម្ពស់ 200 metres (656 ft), ដែលលេចត្រដែតតាមជើងមេឃរបស់ភ្នំពេញជាមួយនឹងអគារកប់មេឃក្បែរខាង ប៉មកាណាឌីយ៉ា (ប៉មOCIC)។ ប៉មនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅ ខែឧសភា ២០១២ និងបញ្ចប់បង្ហើយនៅចុងឆ្នាំ២០១៤។ ការងើបឡើងខ្ពស់ៗទំនើបៗត្រូវបានកសាងឡើងជុំវិញទីក្រុងនេះទាំងអស់ មិនមែនផ្ដុំនៅតំបន់ពិសេសណាមួយឡើយ។

ផ្សារធំថ្មី គឺជាចំណុចក្ដៅរបស់ទេសចរភាគច្រើន។ ស្លាបទាំងបួននៃផ្សារលាបពណ៌លឿងទុំ ពោរពេញទៅដោយរានជាច្រើនដែលលក់គ្រឿងអលង្ការមាស និង ប្រាក់ កាក់វត្ថុបុរាណ សម្លៀកបំពាក់ នាឡិកា ផ្កា ចំណីអាហារ ក្រណាត់សំពត់ និង ស្បែកជើង។ ផ្សារថ្មីទទួលការកែប្រែសាជាថ្មីភាគច្រើន រួមជាមួយការបង្កើតរានលក់ដូរថ្មីៗ ក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ពី សាធារណរដ្ឋបារាំង។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ភ្នំពេញមានប្រជាជន ១៦៧៧០០០ នាក់ ដែលមានសន្ទភាពប្រជាជនសរុប ២៤៧៣ នាក់ ក្នុងមួយសហតិមាត្រការ៉េ ក្នុងផ្ទៃក្រឡាទីក្រុង 678.46 square kilometres (262 sq mi)។ អត្រាកំណើនប្រជាជននៃទីក្រុងនេះគឺ ៣.៨%។ ផ្ទៃទីក្រុងនេះបានកើនឡើងបួនដងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ និងតំបន់ ទីក្រុងមួយនេះនៅបន្តពង្រីកដើម្បីទ្រទ្រង់ដល់អត្រាប្រជាជន និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទីក្រុងដែលកំពុងតែកើនឡើង។

ភ្នំពេញភាគច្រើនត្រូវបានតាំងទីលំនៅដោយជនជាតិខ្មែរ ដែលតាងឱ្យប្រជាជន ៩០% នៃទីក្រុងនេះ។ មានជនជាតិភាគតិចច្រើនជាតិសាសន៍ដូចជា ចិន វៀតណាម និង ក្រុមជនជាតិភាគតិចដទៃទៀតដូចជា សៀម ប៊ូដុង ម្នងព្រែ កួយ ជង និង ចាម។ សាសនារបស់រដ្ឋគឺពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ប្រជាជនច្រើនជាង ៩០% នៅភ្នំពេញគឺជាពុទ្ធបរិស័ទ។ ចាមជាជនជាតិដែលកាន់សាសនាឥស្លាមច្រើនជាងគេរាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ រៀងមក។ ការកាន់គ្រិស្តសាសនាមានការកើនឡើង ដែលជាសាសនាត្រូវបានគេបំបាត់ចោលមិនអោយកាន់ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៥ នៅពេល ពួកខ្មែរក្រហមដណ្ដើមបានទីក្រុង។ ភាសាផ្លូវការនៃទីក្រុងគឺភាសាខ្មែរ ក៏ប៉ុន្តែ ភាសាអង់គ្លេស និង បារាំង ក៏ត្រូវបានប្រើទូលំទូលាយក្នុងទីក្រុងនេះដែរ។

ទីក្រុងនេះមានលិបិក្រមអភិវឌ្ឍន៍មនុស្សខ្ពស់បំផុតក្នុងប្រទេស ដែលមាន ល.អ.ម. ០,៩៣៦ ប្រៀបធៀបទៅនឹងសុចនាករល.អ.ម.អាក្រក់បំផុត ០,២២០ នៅឯមណ្ឌលគិរី— ជាតំបន់ជនបទតាំងលំនៅដោយពួកកុលសម្ព័ន្ធភ្នំ និង ជនជាតិដើម។​ ចំនួនអ្នកតាំងលំនៅតំបន់ក្រីក្រនៅចុងឆ្នាំ២០១២ មានចំនួន ១០៥៧៧១ នាក់បើប្រៀបធៀបជាមួយចំនួន ៨៥៨០៧ នាក់នៅដើមឆ្នាំ២០១២។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

ក្នុងសម័យចតុមុខរហូតមកដល់សម័យស្ដេចអង្គដួង ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលរបស់ភ្នំពេញគេមិនសូវដឹងច្បាស់ទេ។ ក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង ភ្នំពេញប្រហែលជាស្រុកមួយរបស់ខេត្តកណ្ដាល ប៉ុន្តែមិនមែនប៉ុនខែត្រកណ្ដាលបច្ចុប្បន្ននេះឡើយ ប្រហែលជាលាតសន្ធឹងដល់ ស្រុកអង្គស្នួលសព្វថ្ងៃនេះ ព្រោះបើតាមដើមកំណើតរបស់លោកតាក្រមង៉ុយ គាត់ជាអ្នកឃុំកំបូល ស្រុកភ្នំពេញ (បច្ចុប្បន្នកំបូលជាសង្កាត់មួយនៅក្នុងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ)។

កាលសម័យខ្មែរក្រហមភ្នំពេញជាប៉ែកនៃភូមិភាគបស្ចិម។

ភ្នំពេញគឺជាក្រុងមួយ ដែលមានផ្ទៃក្រឡា Conversion error: Value “៧៥៨” must be a number ដែលមានឋានៈស្មើបណ្ដាខេត្តរបស់កម្ពុជា។ រាជធានីត្រូវបានបែងចែកទៅជាបំណែងចែករដ្ឋបាលប្រាំបួនតទៅទៀតដែលគេហៅថា ខណ្ឌ ហើយចំណោមខណ្ឌទាំងដប់ពីរនោះមាន ដង្កោ មានជ័យ ពោធិ៍សែនជ័យ សែនសុខ និង ឫស្សីកែវចាត់ទុកថាជាជាយក្រុងនៃទីក្រុងនេះ។ ខណ្ឌទាំងអស់ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមអភិបាលកិច្ចនៃរាជធានីភ្នំពេញ។ ខណ្ឌទាំងនេះត្រូវបានបែងចែកទៅជា ១០៥ សង្កាត់ និង ៩៥៣ ភូមិ។

រាជធានីត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលដែលមានតួនាទីជាអង្គនីតិប្រតិបត្តិកំពូលនៃទីក្រុង ដូចគ្នាដែរក៏មើលលើនគរបាលយោធារាជធានី នគរបាលរាជធានី និង ការិយាល័យកិច្ចការរាជធានី។ នៅពីក្រោមអភិបាលគឺមានអភិបាលរងទីមួយ និង អភិបាលរង ៥រូប ទៀត។ ប្រធានការិយាល័យ ដែលកាន់ឋានៈស្មើនឹងអភិបាលរង កាន់កាប់ការិយាល័យដែលមានអនុប្រធានការិយាល័យ ៨រូប ដែលទទួលបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាលទាំង ២៧។ គ្រប់ខណ្ឌក៏មានអភិបាលមួយរូបដែរ។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

ភ្នំពេញស្ថិតនៅតំបន់ខាងត្បូង-កណ្ដាលប្រទេសកម្ពុជា ដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយខេត្តកណ្ដាល។ ទីក្រុងស្ថិតនៅលើច្រាំងនៃទន្លេសាប មេគង្គ និង បាសាក់។ ទន្លេទាំងនេះផ្ដល់នូវទឹកសាប និង ធនធានធម្មជាតិដទៃទៀតដល់ទីក្រុងនេះ។ ភ្នំពេញ និង បរិវេណព័ទ្ធជុំវិញប្រកបដោយវាលទំនាបលិចទឹកមួយបែបនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ទោះបីជាភ្នំពេញស្ថិតនៅ 11.89 metres (39 ft) ខាងលើទន្លេទាំងនេះក៏ដោយ ក៏ជំនន់រដូវមូសុងគឺជាបញ្ហាមួយ ហើយទន្លេនោះជួនកាលហូរលើច្រាំងរបស់វា។

ទីក្រុងនេះ ស្ថិតនៅ ១១°៣៣’ ជើង, ១០៤°៥៥’ កើត [១៣] គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី Conversion error: Value “៧៥៨” must be a number ក្នុងនោះមាន ១១៤០១ ហិចតា ជាផ្ទៃអភិបាល និង ២៦១០៦ ហិចតា ជាផ្ទៃផ្លូវ។ ដីកសិកម្មក្នុងក្រុងនេះមានចំនួន 34.685 square kilometres (13 sq mi) ដែលក្នុងនោះ 1.476 square kilometres (1 sq mi) ជាផ្ទៃដីនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។

សីតុណ្ហភាពជាធម្មតាស្ថិតនៅចន្លោះចាប់ពី 22 to 35 °C (72 to 95 °F) និងធាតុអាកាសគឺស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលមូសុងនិវត្តន៍។ មូសុងនិរតីបក់ចូលដីគោកនាំមកនូវខ្យល់ផ្ទុកដោយសំណើមពីឈូងសមុទ្រថៃ និង មហាសមុទ្រឥណ្ឌា ពីខែឧសភា ដល់ តុលា។ មូសុងឦសានបក់នាំរដូវប្រាំងមក ឱ្យបន្តពីខែ វិច្ឆិកា ដល់ មីនា។ ទីក្រុងនេះរងនូវការធ្លាក់ភ្លៀងខ្លាំងបំផុតចាប់ពីខែកញ្ញា ដល់ តុលា ដែលមានរយៈកាលក្ដៅហែងក្នុងខែមករា និង កុម្ភៈ។

ទីក្រុងនេះមានពីររដូវ។ រដូវវស្សាដែលមានចាប់ពីខែឧសភា ដល់ តុលាបង្ហាញឱ្យឃើញសីតុណ្ហភាពខ្ពស់នាំមកនូវដោយសំណើមខ្ពស់។ រដូវប្រាំងបន្តចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ដល់ មេសា នៅពេលដែលសីតុណ្ហភាពអាចធ្លាក់មកដល់ 22 °C (72 °F)។ ប៉ុន្តែសីតុណ្ហភាពអាចឈានមកដល់ 40 °C (104 °F)ក្នុងខែមេសា។ ខែល្អបំផុតដើម្បីមកទស្សនាទីក្រុងនេះគឺខែវិច្ឆិកា ដល់ កុម្ភៈនៅពេលសីតុណ្ហភាពមានសំណើម និង ភ្លៀងធ្លាក់មានកំរិតទាបជាងគេ។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ

ភ្នំពេញ ជារាជធានីរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាហើយជាទីក្រុងដែលឆ្លាតធំជាងគេនៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនជិត២លាននាក់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ ភ្នំពេញជាមជ្ឈមណ្ឌលធ្វើជំនួញ ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងជាបណ្ដុំការងារច្រើនជាងគេក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា។ ភ្នំពេញមានបណ្តុំសំណង់អាគារធំៗជាច្រើន រួមបញ្ជូលទាំងទីផ្សារ និងផ្សារទំនើបដែលធំជាងគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សកលវិទ្យាលយ័ច្រើនជាងគេសំរាប់សិស្សានុសិស្សសិក្សារៀនសូត្រ ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ កំពង់ផែផ្លូវទឹក និងកំពង់ផែផ្លូវគោកសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ការដឹកជញ្ជូននិងផ្ទុកទំនិញផ្សេងៗ និងកន្លែងទេសចរណ៍ដែលទាក់ទាញភ្ញៀវជាតិ-អន្តរជាតិបានច្រើនលំដាប់ទី២បន្ទាប់ពី ក្រុងសៀមរាប។

ភ្នំពេញយកតាមឈ្មោះវត្តភ្នំ​ជាទីទួលតូចល្មមមួយដែលលម្អពីលើដោយវត្តអារាមមួយដែលបានកសាងឡើងនៅឆ្នាំ១៣៧៣ ហើយវាក៏ជាទីកន្លែងសំគាល់ចាប់បដិសន្ធិតាមព្រេងនិទានរបស់ទីក្រុង ដែលសព្វថ្ងៃវត្តភ្នំមានទីតាំងស្ថិតនៅ សង្កាត់ វត្តភ្នំ ខណ្ឌដូនពេញ។ នៅទីបរិវេណវត្តភ្នំគេសង្កេតឃើញថា ប្រជាជន និង ភ្ញៀវទេសចរជាតិ ជាច្រើនបានទៅលេងកំសាន្តនៅទីនោះ ជាពិសេសថ្ងៃបុណ្យជាតិ ឬ ថ្ងៃបុណ្យប្រពៃណីជាតិធំៗ បង្កើតបានជាភាពសប្បាយរីករាយ និងកន្លែងទីសក្ការៈបូជាសម្រាប់ព្រះពុទ្ធសាសានា និង ពុទ្ធសាសនិក គ្រប់មជ្ឈដ្ឋានផងដែរ។

រឿងនិទានមួយកាលនៅឆ្នាំ ១៣៧២ ឧបាសិកាចាស់ម្នាក់ ឈ្មោះដូនពេញបានធ្វើដំណើរទៅដល់មាត់ទឹកនៃទន្លេមេគង្គ ហើយបានឃើញដើមគគីរងាប់មួយយ៉ាងធំកំពុងអណ្ដែតចុះទៅតាមខ្សែទឹក។ នៅខាងក្នុងប្រហោងនៃដើមគគរីនោះមានរូបចម្លាក់សំឫទ្ធិបួន និង បដិមាព្រះពុទ្ធធ្វើពីថ្មមួយ។

ដូនពេញបាននាំរូបបដិមាទាំងនោះឡើងលើគោក ហើយបាននាំប្រជាជនដើម្បីពូនដីនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃផ្ទះរបស់គាត់។ ក្រោយមកគាត់ក៏បានយកដើមគគីរនោះទៅសាងជាព្រះវិហារនៅលើភ្នំនោះដើម្បីតំកល់ព្រះបដិមាព្រះពុទ្ធរូបទាំងប្រាំអង្គនោះ ហើយក្រោយមកវត្តនោះក៏ដាក់ឈ្មោះតាមគាត់ថា វត្តភ្នំដូនពេញ ដែលបច្ចុប្បន្នកាលនេះគេស្គាល់ថាវត្តភ្នំ នេះឯង ដែលជាកូនភ្នំតូចមួយដែលមានកំពស់ 27 metres (89 ft)។ ក្រោយមកស្ដេចពញាយ៉ាត ដោយទ្រង់ទតឃើញនូវសេចក្ដីជ្រះថ្លារបស់ដូនពេញចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនាដូច្នេះហើយ ទើបទ្រង់ក៏បានតាំងឈ្មោះខេត្តនេះសាជាថ្មីថា ភ្នំពេញ ដែលមុនទីត្រង់ភ្នំពេញសព្វថ្ងៃនេះ គេហៅថា ខេត្តកោះឫស្សីកែវ ដែលបច្ចុប្បន្នមានខណ្ឌមួយឈ្មោះថា ខណ្ឌឫស្សីកែវ និង ខណ្ឌមួយទៀតឈ្មោះថា ខណ្ឌដូនពេញ ដែលដូនពេញនេះយកតាមឈ្មោះរបស់ដូនពេញ។

តែបើគិតតាមភូមិសាស្ត្រ និងឈ្មោះគួរតែគេយកឈ្មោះតាមការចាក់ដីបំពេញបង្កើតជាភ្នំព្រោះវាជាភ្នំដី ដូច្នេះប្រហែលជាដំបូងឈ្មោះ ភ្នំបំពេញ រួចក្លាយជា ភ្នំពេញ។

ក្នុងរាជ្យព្រះបាទ ពញាយ៉ាត រាជធានីនេះត្រូវបានប្រទាននាមថា ក្រុងចតុមុខ ឬ ក្រុងចតុមុខមង្គលសកលកម្ពុជាធិបតី សិរីធរបវរ ឥន្ទបត្តបុរី រដ្ឋរាជសីមាមហានគរ។

អត្ថបទដកស្រង់ពី៖​ km.wikipedia. org/wiki/ភ្នំពេញ